Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

7.7. İşlevsel Kuram ve Normlar 
Nord’un İşlevsel kuramı Vermeer’in Skopos kuramı üzerine kuruludur. 
İşlevselliği,  metinden  yola  çıkarak  tanımlayan  Nord,  de  Beugrand  ve 
Dressler’in öne sürdüğü şekilde metnin bir “iletişim olgusu” olduğunu ka-
bul eder. Kuşkusuz iletişim olgusunda gönderici, alıcı ve belirli bir zaman 

---

 
159 
ve yerde geçen bir olay sözkonusudur. Göndericinin parçası olduğu olayı 
kendi niyetini alıcıyla en iyi paylaşabilecek şekilde iletebilmesi bir dizi 
amacı olan eylemi yerine getirmesine bağlıdır. Bununla birlikte, gönderici 
ve alıcının aynı yer ve zamanı paylaşmaması iletinin alıcıda farklı bir işlev 
yerine getirmesine yol açar. Metnin işlevinin “durağan” değil, “edimsel” 
olması  özgün  metindeki  iletinin  aynen  korunamamasından kaynaklanır. 
Bu durum çeviri olgusu açısından değerlendirilecek olursa, çeviri süreci 
boyunca çeviri metnin kaynak metnin işlevini yerine getirmesi düşünüle-
mez. Burada Nord’un Vermeer’le “işlevsellik” kavramı üzerinde aynı gö-
rüşü paylaştıkları görülür. Ne var ki, Vermeer işlevsellik kavramını erek 
ekinde sadece erek okur açısından değerlendirerek erek metnin her alıcıda 
farklı  bir  işlev  kazandığını kavramsal  olarak  “translatum”  sözcüğünden 
yola çıkarak incelemiştir. Oysa, Nord işlevselliği hem kaynak metin hem 
de çeviride metin türüyle ilgili norm ve 
uzlaşımlardan
27
 yola çıkarak ir-
deler. Bundna böyle, bir metnin çeviri olması onun kendinden önceki me-
tinle ilişkisini kaçınılmaz kılar. Bir başka deyişle, Nord çeviride “metin-
lerarası bağdaşıklıktan” yola çıkar. Nord uzlaşım  terimini her iki metin 
içinde kullanarak “ortak bilgi ve beklentilere dayalı olarak bağlayıcı ol-
mamakla birlikte karşılıklı uzlaşıma dayalı saymaca kurallar” olarak ta-
nımlar (Nord 1997: 53). Bu durumda metin türünün kültür bağımlı bir bir 
kavram  olduğu  iyice  anlaşılır.  Sözkonusu  uzlaşımlar  “