Boltayeva oysulton odilbek qizining “bolalarni kattalar va o’z tengdoshlari bilan vaziyatga mos ravishda muloqot qilishga o’rgatish”mavzusidagi

«Жуфт уйча» методи
Мақсад: боланинг муҳим мулоқот доирасини, гуруҳдаги муносабатлари хусусиятларини аниқлаш, бошқаларга хайрихоҳликни аниқлаш.

Жиҳозлар: иккита уй чизилган қоғоз. Уларнинг бири катта, чиройли, қизил ранг, иккинчиси еса кичик, қора ранг. Кўрсатмалар: "Бу уйларга қаранг. Тасаввур қилинг, қизил уй сизга тегишли, унда жуда кўп чиройли ўйинчоқлар бор ва сиз ташриф буюрмоқчи бўлган ҳар кимни таклиф қилишингиз мумкин. Қора уйда ҳеч қандай ўйинчоқ йўқ. Ўйлаб кўринг ва гуруҳингиздаги йигитлардан қайси бирини уйингизга таклиф қилишингизни ва кимни қора уйга киритишингизни айтинг." Машғулотнинг бориши: синалувчи ҳар бир бола билан якка тартибда суҳбатлашиб, ким қаерда яшашини ёзиб олади, кейин бола кимнидир унутган бўлса, жойларни ўзгартиришни хоҳлайсанми, деб сўралади.
Натижаларни таҳлил қилиш ва изоҳлаш:
+ ижобий танлов (биринчи саволга жавоб)
- салбий танлов (иккинчи саволга жавоб)
Ижтимоий ҳолатни аниқлаш:
Ҳар бир боланинг олган салбий ва ижобий жавоблари йиғиндиси гуруҳдаги ўрнини (ижтимоий мақомини) очиб беради.
Гуруҳдаги боланинг ҳолатини аниқлаш учун дастлаб ижобий танловларнинг ўртачасини ҳисоблаш керак, бу жамоа иерархиясидаги жойларни тақсимлаш учун зарур. Ижтимоий мақомнинг қуйидаги турлари фарқланади:
"Юлдузлар" – ижобий танловларнинг ўртача миқдоридан 2 баробар кўп ижобий жавоб олган болалар.
"Афзал" - ўртача ва ўртача ижобий танлов қийматидан юқори ("юлдуз" кўрсаткичи даражасигача) олган болалар.
"Яхши " – ижобий танлаш ўртача қиймати камроқ қабул болалар.
"Бетараф" - ижобий ёки салбий танловни олмаган болалар (яъни тенгдошлари эътиборидан четда қолганлар.
"Раддия" - фақат салбий қарорлар олган болалар.
Гуруҳ муносабатларининг даражаси:
1. Гуруҳда бошқалар билан муносабати юқори даражага биринчи ва иккинчи ҳолат тоифаларидаги болалар киради.
2. Биринчи икки ва охирги уч гуруҳнинг ўртача даражаси, шахслар сони тахминан бир хил.
3. Раддия ҳолатидаги болалар мулоқотчанлиги суст бўлган болалар даражасида туради.