Bob. Tovushning fizikaviy xarakteristikalari. Tibbiyotda tovushdan foydalanish

5.4-§.  Tovush yordamida amalga oshiriladigan tekshirish usullari 

Tovush inson organlari holati haqida ma`lumot manbai boʻlishi mumkin.  

1. Auskul’tatsiya-inson organizmida vujudga keladigan tovushlarni bevosita еshitish.  

Bunday tovushlarning xarakteriga qarab tananing еshitilayotgan qismida qanday jarayonlar 

kechayotganini aniqlab, ba`zi hollarda tashhis qoʻyish mumkin. Еshitish uchun stetoskop, 

fonendoskop asboblari qoʻllaniladi.  

Fonendoskop membranaga еga ichi boʻsh kapsuladan iborat boʻlib, u tanaga qoʻyiladi, 

undan  rezina  trubkalar  shifokor  qulogʻiga  boradi.    Ichi  boʻsh  kapsulada  havo  ustunining 

rezonansi vujudga kelib, u tovushni kuchaytiradi va еshitish osonlashadi.  Bunday usulda 

nafas olishdagi shovqinlar, yurak tonlari, yurakdagi shovqinlarni еshitish mumkin.  

2.  Fonokardiografiya-yurak  tonlari  va  shovqinlarining  grafik  koʻrinishida  qayd 

qilinishi. Qayd qilish mikrofon, kuchaytirgich, chastota fil’trlari, qayd qiluvchi moslamadan 

iborat fonokardiograf yordamida amalga oshiriladi.  

3.  Perkussiya-ichki  organlarni  tana  boʻylab  urib  koʻrish  va  bunda  hosil  boʻladigan 

tovushlarni  tahlil  qilish  usulidir.    Urib  koʻrish  maxsus  bolgʻachalar  yoki  barmoqlar 

yordamida amalga oshiriladi.