Bob. Oshqozonosti bezining orolcha apparati kasalliklari


Insulin bazal sekretsiyasi



Download 328,35 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/14
Sana14.06.2022
Hajmi328,35 Kb.
#666637
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
endokrin 1

Insulin bazal sekretsiyasi 
(ya’ni ekzogen stimullar mavjud emasligida) 
ovqat qabul qilishgacha sintezlangan (och qoringa) insulin miqdori hisoblanadi. 
Glyukoza miqdori 80-100 mg% (4,4-5,6 mmol/l) bo‘lganda insulin sekretsiyasini 
stimullaydi, bu gormon sekretsiyasi uchun ko‘plab stimulyatorlarining ta’siri zarur
( in vitro tizimida). 
Insulin stimullangan sekretsiyasi 
ekzogen stimulyatorlar ta’siri ostida kelib 
chiqadi. In vivo holatda β- hujayralari ovqat qabul qilishga javoban ishlaydi. 
Insulinning eng kuchli qo‘zg‘atuvchisi glyukoza hisoblanadi. Glyukoza 
konsentratsiyasining qonda birdaniga oshishida insulinning qisqa muddatli 
sekretsiyasi kuzatiladi (birinchi faza). Keyinchalik bu glyukoza konsentratsiyasiga 
mos ravishda insulin sekretsiyasi sekin asta kamayadi, biroq keyin turg‘un darajaga 
yetguncha yana o‘sib boradi (ikkinchi faza).
Insulinning ta’sir mexanizmi.
Insulin hujayra membranasi orqali glyukoza, 
oqsil va boshqa moddalar kirishini oshirib, organizm to‘qimalarida elektrolit, oqsil, 
yog‘ va uglevod almashinuviga ta’sir qiladi. Insulin o‘zining biologik ta’sirini mos 
retseptorlar orqali amalga oshiradi.
Insulin retseptori ikki subbirlikdan tashkil topgan oqsildan iborat. SS-
subbirlikning polipeptid zanjiri 719 ta aminokislota qoldig‘i (hajmi 135000), v-
subbirliklar esa 620 ta aminokislota qoldiqlari (hajmi 95000) ni o‘z ichiga oladi. 
Retseptor quyidagi asosiy uchta vazifani bajaradi: 1) insulin yuqori darajadagi 
o‘ziga xoslik bilan bog‘lanadi; 2) hujayra ichi jarayonlariga mos signal beradi; 3) 


insulin «internalizatsiyasi»ni amalga oshiradi, natijada gormon lizosomada 
proteolizaga yo‘liqadi, retseptor esa hujayra membranasiga qaytadi. Insulin 
retseptorini geni 19-xromosomaning qisqa elkasida joylashadi.
Insulinning asosiy ta’siri hujayra membranasi orqali glyukoza o‘tkazilishini 
oshirishdan iborat. Glyukozaning hujayra ichiga kirish tezligi 20-40 marta ortadi. 
Bu membranada glyukoza oqsil-transporterlar miqdorining 5-10 marta oshishi 
hisobiga bir vaqtning o‘zida hujayra ichida ularning 50-60% kamayishi kuzatiladi.
Glyukoza transportyorlarining ikki sinfi ajratiladi: glyukozali natriy 
kontrastportyori va glyukozaning xususiy transportyori va uning 5 izoformlari. 
Glyukozali natriy yetkazuvchi (simporter) ingichka ichakning kipriksimon 
hujayrasi va buyrakning proksimal kanallarida ekspressiyalanadi. Mazkur oqsil 
ichak bo‘shlig‘idan yoki nefrondan konsentratsiya gradienti bo‘ylab yetkaziluvchi 
natriy ionlarining bog‘lanish yo‘li bilan glyukozani konsentratsiya gradientiga 
qarshi yo‘nalishda faol transportini amalga oshiradi. 
Glyukoza etkazuvchilarining ikkinchi sinfi hamma hujayralar yuzasida 
joylashgan membranali oqsillar bo‘lib, ular konsentratsiya gradienti bo‘ylab 
glyukozani yetkazib beradi (erkin diffuziya). 
Ushbu glyukoza etkazuvchilari orasida GLYUT 1(eritrotsitar turi), GLYUT 2 
(jigarli turi ), GLYUT 3 (miyali turi ), GLYUT 4 (muskul-yog‘ t) turi GLYUT-5 
(ichakli turi) turlari farqlanadi. 

Download 328,35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish