Бизнес вa тaдбиркорлик олий мaктaби

 
 
1
Рақамли трансформация - URL: http://www.static.government.ru/media/fi les. html. 

---

961 
Рақамли иқтисодиётда миллий логистика хизматлари бозорини 
ўзгартириш 
 
Турсунов А.Ж. – ОБМ тингловчиси 
 
Жаҳон иқтисодиётининг ҳозирги ва истиқболдаги тараққиётини рақамли 
технологияларсиз тасаввур этиб бўлмайди. Шу боис 2020 йил 25 январдаги 
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга 
Мурожаатномасида “Тараққиётга эришиш учун рақамли билимлар ва замонавий 
ахборот технологияларини эгаллашимиз зарур ва шарт. Бу бизга юксалишнинг 
энг қисқа йўлидан бориш имкониятини беради. Зеро, бугун дунёда барча 
соҳаларга 
ахборот 
технологиялари 
чуқур 
кириб 
бормоқда”
1
, 
деб 
таъкидланганлиги бежизга эмас. Мамлакатимизни рақамли технологияларга 
асосланган иқтисодиётга трансформация қилиш жараёнининг ҳуқуқий 
асосларини яратиш, бунинг учун тегишли шарт-шароитлар яратиш мақсадида 
биргина 2020 йилнинг ўзида бир қатор Президент ва Ҳукумат қарорлари қабул 
қилинди. Масалан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 28 
апрелдаги “Рақамли иқтисодиёт ва электрон ҳукуматни кенг жорий этиш чора-
тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4699-сон қарорида 2023 йилга келиб рақамли 
иқтисодиётнинг мамлакат ялпи ички маҳсулотидаги улушини 2 бараварга 
кўпайтириш назарда тутилган
2
. Шунингдек, 2020 йил 5 октябрда қабул қилинган 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Рақамли Ўзбекистон – 2030” 
стратегиясини тасдиқлаш ва уни самарали амалга ошириш чора-тадбирлари 
тўғрисида”ги ПФ-6079-сон Фармонига мувофиқ 2020 - 2022 йилларда ҳудуд ва 
тармоқларни рақамли трансформация қилиш доирасида аҳоли пунктларини 
Интернет тармоғига улаш даражаси, шу жумладан кенг полосали уланиш 
портларини 2,5 миллионгача кўпайтириш, 20 минг километр оптик-толали алоқа 
линияларини қуриш ва мобил алоқа тармоқларини ривожлантириш орқали 78 
фоиздан 95 фоизга етказилади
3
. 
Иқтисодиётни 
рақамлаштириш 
шароитида 
бошқарув 
тизимини 
ўзгартиришда миллий логистика олдида турган муаммолар. Рақамли логистика 
маконини ривожлантиришнинг устувор йўналишлари очиб берилади, рақамли 
иқтисодиёт таъсири остида ўзгартирилаётган логистика жараёнларининг ўзаро 
боғлиқлиги белгиланади.
Замонавий миллий иқтисодиётнинг динамик ривожланиши иқтисодий 
фаолиятнинг барча соҳаларини, жумладан, логистика тизими ва унинг 
инфратузилмасини тўлиқ рақамлаштирмасдан мумкин емас. 
1
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси.// 
http://uza.uz/oz/politics/zbekiston-respublikasi-prezidenti-shavkat-mirziyeevning-oliy-25-01-2020?sphrase 
_id=7087642.
2
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 28 апрелдаги “Рақамли иқтисодиёт ва электрон ҳукуматни 
кенг жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4699-сон қарори.// http://www.lex.uz/docs/4800657.
3
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 5 октябрдаги “Рақамли Ўзбекистон - 2030” стратегиясини 
тасдиқлаш ва уни самарали амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6079-сон Фармони.// 
http://www.lex.uz/docs/5030957.

---

962 
Харажатларни камайтириш, инновацион технологияларни жорий етиш 
орқали юк етказиб бериш самарадорлиги ва мослашувчанлигини ошириш 
мамлакат ва унинг ҳар бир минтақасининг ишлаб чиқариш ва иқтисодий 
салоҳияти ўсишини рағбатлантиради. 
Иқтисодий шовқинларнинг барча даражаларида логистика хизматлари 
бозорини ўзгартириш масалалари бугунги кунда тегишли емас, улар анъанавий 
логистика назариясини ўзгартиради, "минимал харажатлар, харажатлар" асосий 
иқтисодий мезонини "максимал иқтисодий таъсир, фойда, қиймат" билан 
алмаштиради
1
. 
Бошқа сўзлар билан айтганда, таъминот занжири 4.0 янги бошқарув 
ёндашувлар ва унинг табиий оптималлаштириш мезонлари билан, таъминот 
занжири
2
алмаштириш ва замонавий рақамли платформалар логистика таъминот 
занжири, тарқатиш каналлари ва истеъмолчилар барча иштирокчиларини 
интеграция қилиш имкониятига ега. 
Логистика жараёнларини ўзгартириш, улар тез ўзгарувчан, рақобатбардош 
глобал рақамли иқтисодиётда ишлаши керак бўлган қуйидаги ўзаро боғлиқ 
шарт-шароитлар билан боғлиқ: