9-mavzu. ҚИшлоқ ХЎжалигида инновацион технологияларга бўлган харажатларни ҳисоблаш услуби

9-MAVZU. ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРГА БЎЛГАН ХАРАЖАТЛАРНИ ҲИСОБЛАШ УСЛУБИ

Ўқув мақсади: Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларнинг харажат турлари, харажатлар самарадорлигини баҳолаш, харажатларни ҳисоблаш усуллари ва илмий тадқиқот ишларини молиялаштириш манбалари ўрганишдан иборат.
Таянч иборалар: Иннавацион фаолият харажатлари, ички ва ташқи харажатлар, индекс, намуналар, харажатлар, самарадорлик, соф фойда, бизнес режа, маркетинг режаси, таваккалчиликни баҳолаш.

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларнинг харажат турлари

Инновациявий фаолиятни амалга ошириш ички ва ташқи харажатлар билан боғлиқ.

Ички харажатлар (жорий ва капитал) молиялаштириш манбалари бўйича тақсимланади:

• 
  корхонанинг ўз шахсий маблағлари;
  
• 
  бюджет маблағлари;
  
• 
  нобюджет жамғармаларининг маблағлари;
  
• 
  тадбиркорлик сектори ташкилотларининг маблағлари.
  

Тадқиқот ва ишланмаларга бўлган ички жорий харажатлар иш турлари ва фаолият секторлари бўйича тақсимланади.
Иш турлари бўйича:

• 
  фундаментал тадқиқотлар;
  
• 
  амалий тадқиқотлар;
  
• 
  ишланмалар.
  

Фаолият секторлари бўйича:

• 
  давлат;
  
• 
  тадбиркорлик;
  
• 
  олий таълим сектори;
  
• 
  хусусий фойдасиз сектор.
  

Инновациявий фаолиятга бўлган харажатлар самарадорлигини баҳолаш учун, унинг натижаларини баҳолаш муаммосини ҳал этиш лозим.

Инновацион маҳсулотлар, ишлар, хизматлар ҳажми ва харажатлари динамикаси (2010-2016 йиллар)

Инновацион маҳсулотлар, ишлар, хизматлар ҳажми 2016 йилда 10688,2 млрд. сўмни ташкил қилди. Ушбу кўрсаткич 2015 йилга нисбатан 1,3 баробар, 2008 йилга нисбатан 8 баробарга кўпайган. Инновацияларга харажатлар 2008 йилга нисбатан 5 баробарга кўпайган бўлса, 2015 йилга нисбатан 53 фоизга камайган