Biznes huquqi” kafedrasi tomonidan 2021/2022 kuzgi semestrida o‘tiladigan “Raqobat huquqi” modulidan tayyorlangan yakuniy nazorat turi bo‘yicha imtihon savollari

ТАБИИЙ МОНОПОЛИЯЛАР СУБЪЕКТЛАРИ ТОМОНИДАН МАЖБУРИЙ ХИЗМАТ КЎРСАТИЛИШИ ЛОЗИМ БЎЛГАН ИСТЕЪМОЛЧИЛАРНИ АНИҚЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА 658-сон 02.03.1999. Majburiy xizmat ko'rsatilishi kerak bo'lgan iste'molchilar quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin: O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining harbiy qismlari; O‘zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik xizmati ob’ektlari; O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining ob’ektlari; O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligining harbiy qismlari, axloq tuzatish koloniyalari, tergov hibsxonalari, qamoqxonalar va boshqa muassasalar; avtonom energiya va suv manbalari bilan ta'minlangan yong'in xavfsizligi va signalizatsiya tizimlari; temir yo'l, suv va havo transportini dispetcherlik nazorati, blokirovkalash, signalizatsiya va himoya qilish tizimlari ob'ektlari; yadro yoqilg'isi va yadro materiallaridan foydalanuvchi korxonalar va tashkilotlar; kasalxonalar, tez yordam muassasalari; radio va televidenie; un maydalash ishlab chiqarish; elektr, issiqlik, gaz va suv ta'minoti va kanalizatsiya, tog'-kon, metallurgiya, neft qazib olish, neftni qayta ishlash zavodlari ob'ektlari; uzluksiz ish aylanishiga ega korxonalar; birinchi toifadagi uzluksiz elektr ta'minoti bilan ta'minlangan metro.
47.	Raqobat boʻyicha qonun hujjatlari buzilganligi uchun maʼmuriy sanksiyalarni qoʻllanish tartibi haqida maʼlumot bering. Davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari hamda xo‘jalik yurituvchi subyektlar raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzgan taqdirda: monopoliyaga qarshi organning raqobat to‘g‘risidagi qonunchilik buzilishlarini bartaraf etish haqidagi ko‘rsatmasini belgilangan muddatda bajarishi; yetkazilgan zararning o‘rnini qoplashi; Davlat boshqaruvi organi, mahalliy davlat hokimiyati organi tomonidan raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzuvchi hujjat qabul qilinganligi natijasida xo‘jalik yurituvchi subyektga yoxud boshqa shaxsga yetkazilgan zararning o‘rni qonunchilikda belgilangan tartibda qoplanishi kerak. Agar davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va ular mansabdor shaxslarining raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzuvchi harakati (harakatsizligi) tufayli xo‘jalik yurituvchi subyektga yoxud boshqa shaxsga zarar yetkazilgan bo‘lsa, u holda mazkur zararning o‘rni qonunchilikda belgilangan tartibda qoplanishi lozim.
48.	Raqobat qonunchiligi buzilganda maʼmuriy javobgarlikka tortish mazmunini tushuntirib bering. Yuridik shaxslarning mansabdor shaxslari, yakka tartibdagi tadbirkorlar xo‘jalik yurituvchi subyektlarning raqobatni cheklashga olib keladigan yoki olib kelishi mumkin bo‘lgan kelishib olingan harakatlari va kelishuvlari uchun, shuningdek tovar yoki moliya bozoridagi ustun mavqeyini suiiste’mol qilganlik, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni qo‘shib yuborishda, qo‘shib olishda va ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) aksiyalarni (ulushlarni) olish bo‘yicha bitimlar tuzishda raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik, raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish hollarini tugatish haqidagi, dastlabki holatni tiklash to‘g‘risidagi ko‘rsatmalarni bajarishdan bo‘yin tovlaganlik yoki o‘z vaqtida bajarmaganlik, monopoliyaga qarshi organga axborotni taqdim etmaganlik yoki o‘z vaqtida taqdim etmaganlik, noto‘g‘ri yoki yolg‘on ma’lumotlar taqdim etganlik, tanlov (tender) yoki birja savdolariga doir monopoliyaga qarshi talablarni buzganlik uchun ma’muriy javobgarlikka tortiladi. Ma’muriy jazo chorasi qo‘llanilganligi xo‘jalik yurituvchi subyektni monopoliyaga qarshi organning qarorini (ko‘rsatmasini) bajarish yoki raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa harakatlarni amalga oshirish majburiyatidan ozod etmaydi. Raqobatni cheklovchi va raqobat to‘g‘risidagi qonunchilikka muvofiq yo‘l qo‘yib bo‘lmaydigan bitimlar tuzganligi hamda kelishib olingan harakatlar sodir etganligi haqida monopoliyaga qarshi organga birinchi bo‘lib ixtiyoriy ravishda ma’lum qilgan shaxs ma’muriy javobgarlikdan ozod qilinadi.
49.	Monopoliyaga qarshi davlat organining tabiiy monopoliya subyektlari faoliyati sohasidagi vakolatlarini tushuntirib bering. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING QONUNI