Biznes huquqi” kafedrasi tomonidan 2021/2022 kuzgi semestrida o‘tiladigan “Raqobat huquqi” modulidan tayyorlangan yakuniy nazorat turi bo‘yicha imtihon savollari

Savol: bunday narx oshirilishida kompaniyalarning xatti-harakatlarida raqobat qonunchiligini buzilish holati bormi? Javobni asoslang.
	Kazus-16 Savdo tarmoqlari mamlakatimizda tobora rivojlanib, respublikaning barcha hududlarida kengayib bormoqda. Toshkent shahrida savdo faoliyatini yuritayotgan Makro savdo tarmog’iga tegishli yetkazib beruvchi (postavshik)lariga uning raqobatchilari “Korzinka” va “Havas” savdo tarmoqlariga bir turdagi mahsulotlarni yetkazib bermaslik toʻgʻrisida shartnomaga yangi band kiritadi. Ushbu yangi bandga asosan shartnoma shartini buzgan yetkazib beruvchilar, yaʼni savdo tarmog’iga raqobatchi hisoblangan boshqa savdo tarmoqlariga oʻz mahsulotlarini yetkazib bergan taqdirda shartnoma bir tomonlama bekor qilinishi mumkinligi haqida ogohlantiradi. Yetkazib beruvchilar shartnomaning yangi bandiga rozi boʻlib, shartnoma tuzishadi. Savol: Ushbu holatda raqobat qonunchiligi buzilganmi? Javobni asoslang.
	Kazus-17 Namangan viloyatida Internet xizmati boʻyicha provayderlar bozorida uchta yirik kompaniya A,B,V faoliyat yuritadi. Mazkur uchta internet provayderlar oʻrtasidagi raqobat kuchli. A kompaniyaning reklamasida Oʻzbekistonda eng tezkor internet A kompaniyaga tegishli ekanligini, shuningdek reklamada “№ 1” jumlalari ishlatiladi. Bundan norozi boʻlgan boshqa internet provayderlar shikoyat qilib Monopoliyaga qarshi kurashish qoʻmitasiga murojaat qiladi. Qoʻmita tekshiruvi jarayonida haqiqatdan ham A kompaniyaning internet tezligi Toshkent shahrida eng yuqori ekanligi aniqlanadi. Savol: A kompaniyaning reklamasida raqobat qonunchiligini buzilish holati mavjudmi? Javobni asoslang.
	Kazus-18 Oʻzbekistonda bozor ulushi 60%ni tashkil etadigan “Air Cooling” kompaniyasi faoliyat yuritadi. Ushbu korxonaning asosiy ishlab chiqaruvchi mahsuloti konditsioner hisoblanadi. “Air Cooling” kompaniyasi uning konditsionerlari savdosi bilan shugʻullanadigan savdo doʻkonlariga (dillerlariga) “Air Cooling” kompaniyasiga tegishli konditsionerlarga iyun-iyul oylarida aksiya va chegirmalarni eʼlon qilishni taqiqlab qoʻyadi. Bundan tashqari mana shu taqiqqa amal qilmagan distribyutorlar bilan oldi-sotdi shartnomalarini bekor qilishi mumkinligi haqida ogohlantiradi. Bundan ayrim dillerlar norozi boʻlib, monopoliyaga qarshi kurashish organiga shikoyat bilan murojaat qilishadi. Monopoliyaga qarshi kurashish organi “Air Cooling” kompaniyasiga qarshi ish qoʻzgʻaydi. Biroq, “Air Cooling” kompaniyasi bu xatti-harakatlarida hech qanday noqonuniylik yoʻqligi, uning asl maqsadi mahsulotining qiymatini tushirmaslik ekani bilan izohlaydi.