Birinchi bob

Bolalar hayotida tasviriy san’at go`zalliklarini shakllantirish.
Tasviriy san’at mashg’ulotlarining san’at asarlari va ularning ijodkorlari bilan tanishtiradilar. Suxbat davomida o’qituvchi tasviriy san’at turlari, xalqlar madaniyatining rivojlanish tarixi, mashxur san’at asarlari, ulug’ rassomlarning hayot iva ijodi haqida so`zlab beradi.
Tasviriy san’at bilan tanishish hayotidagi va san’atidagi go`zallikni tushina bilishga yo`naltirilgan, tabiat va vatanga bo`lgan muxabbatni rivojlantirishga qaratilgan bo`lishi lozim. Shuningdek, rang tasvir ishlashda ranglaring murakkab aralashuvidan foydalaishni o`zlashtiradilar, predmetning sirtidan soya va yorug’liklarning joylashuvi qonuniyatlari bilan tanishadilar. Bir to`p predmetlarning rasmini ishlashda rejalilikga rioya qili shva uning mohiyatini tushunadigan bo`ladilar. Natura sifatida sabzavot va mevalar, murakkab bo`lmagan shakldagi barglar, idishlar, baxorgi yoki kuzgilar va boshqalar tanlab olinishi mumkin.
Mavzu asosida rasm ishlash va dekorativ amaliy faoliyat mashg’ulotlarida bajariladigan ishlar bolalarning borliqni estetik idrok yetish jarayonida ortirgan tajribalari, tushunchalari tasavvurlarga asoslanadi. Bu sinfda borliqni estetik idrok yetish Mashg’ulotlari uchun alohija soatlar ajratilgan bo`lib keyingi dars temasi uchun material to`plashga xizmat qiladi. Imkoniyat bo`lgan joylarda mazkur dars temaga taluqli obyektlarda o`tkaziladi va dars rejai o’qituvchi tomonidan olidindan tuzib qo`yiladi. Bundan qulaylik bo`lmagan joylarda yesa dars temaga taluqli bo`lgan depozitiv, diofilm kinofilmlarni tomosha qili shva o`z ta’surotlarini so`zlab berish hamda kuzatiladigan qizqarli obyektlarning xomaki rasmini tasavvurdan chiqish orqali amalga oshiriladi.
Narsaning o`ziga qarab rasm chizish dekorativ rasm chizish tema asosida rasm chizish. Tasviriy san’at sohasida suxbat o`tkazish mashg’ulotlarida amalga oshiriladi. Mashg’ulotlarda bu turlari biri ikkinchisi bilan o`zaro bog’liq bo`lib birida olingan bilim va malakalar ikkichisiga qo`llaniladi. Masalan: 1-sinf, o`rik bargini rasmini chizdirish temasini o`tganda bolalar ma’lum bilim va malakalar xosil qiladilar. Xudi manna shu sinfda qiladilar. Sinfda «Kuzgi o`rik bargidan naqsh tuzish» va «Bolalarni maktab bog’idagi kuzgi ishlari» temasida rasm chizish jarayonida ana shu olingan bilim va malakalardan foydalaniladi.
Shuning uchun o’qituvchi tasviriy san’atdan yillik kalendar reja tuzganda temalar aro bu bog’lanishga ye’tibor berishi kerak bo`ladi.
Mavzu asosida rasm chizish mashg’ulotning bir turi xisolblangan. «Abadiy asar mazmuniga illyustrasiya ishlash» darslari boshlang’ich sinf o`qish kitobida kiritilgan hikoya, yertak, maqol, masal, she’r mazmuniga rasm chizish bilan bog’liqdir.
MTM dasturida «Archa bayram», 8-martga atab tabriknoma yeskizini ishlatishi «Bizning ko`chada bayram», «Fazoga parvoz», kabim mavzular borki, ularni kalendar rejada to`g’ri rejalashtirmaslik dars sifatida salbiy ta’sir ko`rsatadi.
Shuningdek yil fasllari «Baxor», «Qish», o`yinlari «Kuzgi ishlar», «Yoz» mavzularini rejalashtirganda ham bu prinsiplarga rioya qilish lozim.