Biologik tizimlar haqida tushuncha (metodlar; tiriklikning xususiyatlar)

Embrional rivojlanish.
1. (2019) Tritonni embrional rivojlanishiga xos bo'lmagan xu­susiyatlarni aniqlang.
1) ektodermadan nerv nayi, teri epiteliysini rivojlanishi
2) biogenetik qonuni asosida murtak varaqasini hosil bo'lishi
3) orgonagenez jarayonidan oldigi bosqich blastula hosil bo'lishi bilan tugiydi
4) maydalanish bosqichidan keyin o'zak organlar majmuasi hosil bo'ladi.
A) 1,2 B) 3,4 C) 1,4 D) 2,3
2. (2019) Noma’lum hayvon 3 marta meridian bo'linish bilan 4 marta ekvatrial bo'linishi natijasida blastamerlardagi xro­masomalar farqi 15872 ni tashkil qilsa muskul hujayrasida nechata autosoma bo'ladi?
A) 64 B) 32 C) 30 D) 16
3. (2019) Qo'y epidermisidagi xromosomalar shimpanze so­matik hujayrasidagidan 6 ta ga ko'p. Qo'y zigotasining 5 marta meridianal va 3 marta ekvatorial bo'linishidan hosil bo'lgan jami blastomerlardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 13824 B) 13312C) 13123 D) 13284
4. (2019) Kayraning tritondan embrional rivojlanish davrida­gi farqli jihatlarini aniqlang. 1) urug'lanish ichki: 2) gastrulatsiya blastulaning qat-qat joylashuvi hisobiga bo'ladi; 3) 2 marta ekvatorial bo'linishdan so'ng 32 ta blastomer hosil bo'ladi;
4) urug'lanish tashqi; 5) 3 marta meridinal bo'linishdan so'ng 8 ta hujayra hosil bo'ladi;
6) maydalanish blastulaning hosil bo'lishi bilan tugallanadi
A) 1,2 B) 5,6 C) 3,6 D) 4,5
5. (2019) Qaysi organizmlarda xorda (a), nerv nayi (b), jabra yoriqlari (c) faqat embrional davrda mavjud bo'ladi?
1) triton; 2) kvaksha; 3) sterlyad; 4) morj;
5) oqbiqin delfin; 6) assidiya; 7) so'fito'rg'ay;
8) taroqli
A) a-5; b-4,8; c-5,7 B) a-3,6; b-5,7; c-1-,8
C) a-1,7; b-3,6; c-5,8 D) a-1,3; b-7; c-2,8
6. (2019) Axarning embrional rivojlanish ketma-ketligini aniqlang.
1) taloq 2) zigota 3) biastamer 4) blastula
5) ichak nayi 6) eritrositlat tarkibiga kiruvchi gemoglobin oqsilini sintez bo'lishi 7) nerv hujayralareini o'simtasimon shaklda bo'lishi
8) urug'donni hosil bo'lishi
A) 2,3,4,6,7,5,1,8 B) 2,3,1,6,5,4,7,8
C) 3,2,4,5;6,8,1,7 D) 2,3,4,8,5,6,1,7
7. (2019) Embriologiyaga mos keluvchi to'g'ri javobni aniqlang.
A) turdan yuqori sistematik guruhlarda yuz beruvchi evalutsion jarayon hisoblanadi
B) organizmni embrional rivojlanishi o'rganuvchi fan
C) tur doirasida yuz beradigan jarayonlarni o‘rganadi
D) o'simlik va hayvonni yer shari bo'yicha tarqalishini o'rganadigan fan
8. (2019) Embrional davri faqat tashqi muhitdagi tuxum ich­ida o'tadigan hayvonlarni aniqlang.
1) gorilla; 2) zog'ora baliq; 3) sayg'oq;
4) ko'l baqasi; 5) triton; 6) beluga;
7) qum bo'g'ma ilon; 8) okun.
A) 2,4,8 B) 2,3,5C) 4,7,8 D) 1,4,6
9.(2019) Kaptarning embrional rivojlanish davriga mos keluv­chi to'g'ri javobni aniqlang. 1) gastrula blastulaning botib kirishi hisobiga hosil bo'ladi;
2) murtak varaqasining entoderma qavatidan miyacha hosil bo'ladi;
3) blastuladagi barcha hujayralar gaploid to'plamga ega;
4) zigotaning 2 marta meridianal bo'linishidan 32 ta blas­tomer hosil bo'ladi;
5) blastulaning devori bir qavat hujayradan tashkil topgan;
6) blastomerlar mitoz usulida bo'lingan hujayralar;
7) zigota avval meyoz keyin mitoz usulida bo'lingan hu­jayralarning qo'shilishidan hosil bo'lgan.
A) 5,6 B) 3,4 C) 1,6 D) 2,7
10.(2019) Gastrulyatsiya jarayoni blastula devorining qat-qat joylashuv yo'li bilan amalga oshadigan organizmlarni aniqlang.
1) qutb meduzasi; 2) salamandra; 3) agama;
4) kvaksha baqasi; 5) suqsun; 7) aktiniya;
6) povituxa qurbaqasi; 8) xameleon.
A) 5,8 B) 2,6 C) 1,7 D) 3,4
11.Kvaksha baqasining embrional rivojlanish davrida kuzatiladigan jarayonlarni aniqlang.
1) buyrakning mezoderma qavatidan hosil bo'lishi;
2) xordaning hosil bo'lishi;
3) nerv nayining ektoderma qavatidan hosil bo'lishi;
4) yurish oyoqlarining hosil bo'lishi;
5) jabraning o'pkaga aylanishi;
6) jigarning endoderma qavatidan hosil bo'lishi;
7) dumning yo'qolib ketishi;
8) ikki kamerali yurakning uch kamerali yurakka aylanishi.
A) 3,7 B) 4,8 C) 1,5 ‘ D) 2,6
12. (2018) Qora kalamushning zigotasi 4 marta meridinal bo'lingandan so'ng uning jami blastomerlaridagi autoso­ma xromosomalar soni 2304 tani tashkil etsa, bitta hu­jayradagi autosoma xromosomalar sonini aniqlang.
A) 36 B) 38 C) 40 D) 42
13. (2018) Quyidagi qaysi organizmlarda gastrulatsiya jarayo­ni urg'ochi organizmda amalga oshadi?
1) sariq chayon; 2) manta; 3) povituxa; 4) triton; 5) tilyapiya; 6) dengiz tulkisi; 7) oq sla A) 1,2,6 B) 3,4,7 C) 2,5,7 D) 2,6,7
14.(2018) Kulbuqaning embrional rivojlanishini ketma-ketli­gini to'g'ri belgilang.
1) blastula 2) xorda 3) mezoderma 4) zigota 5) spermatazoid 6) blastamer 7) suyak
8) gastralu
A) 4,6,1,8,3,2,7 B) 5,4,6,8,3,2,7
C) 4,1,6,8,3,2,7 D) 4,6,1,3,8,2,7
15. (2018) Agamdning embrional rivojlanish ketma-ketligini aniqlang.
1) buyrak 2) zigota 3) biastamer 4) endoderma 5) ichak nayi 6) muskullar tarkibiga kiruvchi mioglabin oqsilini hosil bo'lishi 7) tuxumdonni hosil bo'lishi
A) 2,3,4,6,5,1,7 B) 2,3,1,6,5,4,7
C) 3,2,4,5,6,1,7 D) 2,3,4,5,6,1,7
16. (2018) Ko'ksug'urning embrional rivojlanish ketma-ketligini aniqlang.
1) buyrak 2) zigota 3) biastamer 4) endoderma 5) ichak nayi 6) muskullar tarkibiga kiruvchi mioglabin oqsilini hosil bo'lishi 7) tuxumdonni hosil bo'lishi
A) 2,3,4,6,5,1,7 B) 2,3,1,6,5,4,7
C) 3,2,4,5,6,1,7 D) 2,3,4,5,6,1,7
17. (2018) Qarg‘a embrional rivojlanish davriga xos ma’lumot­larni aniqlang.
1) urug'lanish tashqi;
2) gastrulatsiya blastulaning qat-qat joylashuvi hisobiga bo'ladi;
3) 2 marta ekvatorial bo'linishdan so'ng 32 ta blastomer hosil bo'ladi;
4) ektodermadan teri epiteliysi rivojlanadi ;
5) 3 marta meridinal bo'linishdan so'ng 16 ta hujayra ho­sil bo'ladi; 6) ichki urug'lanish kuzatiladi
A) 3,5 B) 1,2 C) 4,6 D) 3,4
18. (2018) Salamandra embrional rivojlanish davriga xos ma’lumotlarni aniqlang.
1) urug'lanish ichki;
2) gastrulatsiya blastulaning qat-qat joylashuvi hisobiga bo'ladi;
3) 3 marta ekvatorial bo'linishdan so'ng 32 ta blastomer hosil bo'ladi;
4) entodermadan ichak epiteliysi rivojlanadi ; 5) 3 marta meridinal bo'linishdan so'ng 8 ta hujayra hosil bo'ladi;
6) tashqi urug'lanish kuzatiladi
A) 4,6 B) 1,2 C) 3,5 D) 3,4
19. (2018) Herbatseum g'o'zasida urugianish natijasida bir nech­ta zigota hosil bo'ldi. Zigotalardagi xromosomalarning umu­miy soni 4680 ta bo'lsa, urug'lantirishda ishtirok etgan sper­miylar sonini toping.
A) 360 B) 180 C) 480 D) 240


20. (2017) Noma’lum hayvon 3 marta meridian bo'linish bilan 4 marta ekvatrial bo'linishi natijasida blastamerlardagi xro­masomalar farqi 15872 ni tashkil qilsa tuxum hujayrasida nechata xromasoma bo'ladi?
A) 64 B) 32 C) 30 D) 16
21. (2017) Emuni embrional rivojlanishiga xos xususiyatlar­ni aniqlang.
1) ektoodermadan nerv nayi, teri epiteliysini rivojlanishi
2) biogenetik qonuni asosida murtak varaqasini hosil bo'lishi
3) orgonagenez jarayonidan oldigi bosqich blastula hosil bo'lishi bilan tugiydi
4) maydalanish bosqichidan keyin o'zak organlar majmuasi hosil bo'ladi.
5) endoderma qavati hujayralarni qat-qat bo'lib joylishi natijasida hosil bo'ladi
6) hujayralarni biokimyoviy va morfologik jihatdan ixtisoslashi kuzatiladi
A) 1,5,6 B) 3,4,6 C) 1,2,5 D) 2,3,4
22. (2017) Organogenez jarayoniga xos bo'lgan xususiyatlar­ni tanlang.
1) pavituxada endodermani hosil bo'lishi o'sib kirish orqali amalga oshadi
2) murtak varaqalarini biogenetik qonunga asosan ro'y berishi
3) murtak varaqalarini hosil bo'lishi filoembragenez qonuniga asosan ro'y berishi
4) tritonni ektodermasidan nerv nayini hosil bo'lishi
5) blastasel bo'shlig'idan hosil bo'lgan qavatdan ayirish sis-temasini hosil bo'lishi
6) o'zak organlarni hosil bo'lishi
7) maydalanishdan keyingi bosqich
A) 1,2,7 B) 3,4,5 C) 5,6,4 D) 2,5,7
23(2017) Gastrulatsiyasi ona organizmda boruvchi organizm­larni aniqlang.
1) kvaksha 2) beluga 3) kit 4) kojan 5) treska 6) timsoq7) tikandum 8) qorayaloq
A) 2,6,8 B) 4,3,7 C) 2,8,4 D) 3,4,6
24.(2017) Qora kalamushning zigotasi 4 marata ineridianal bo'lingandan so'ng uning blastulasidagi blastamerlarida jami xromasomalr soni 2432 taga yetgan bo'lsa, unig somatik hujayrasidagi autosomalar xromasomalar sonini aniqlang.
A) 36 B) 40 C) 42 D) 44
25. (2017) Organogenez (a) va gastrulatsiya (b) ga xos xususi­yatlarni tanlang.
1) pavituxada endodermani hosil bo'lishi o'sib kirish orqali amalga oshadi
2) murtak varaqalarini biogenetik qonunga asosan ro'y berishi
3) murtak varaqalarini hosil bo'lishi filoembragenez qonuniga asosan ro'y berishi
4) tritonni ektodermasidan nerv nayini hosil bo'lishi
5) blastasel bo'shlig'idan hosil bo'lgan qavatdan ayirish sistemasini hosil bo'lishi
6) o'zak organlarni hosil bo'lishi
7) maydalanishdan keyingi bosqich
A) a-1,2,7; b-4,5,6 B) a-4,6,7; b-1,2,5
C) a-4,5,6; b-1,2,7 D) a-3,4,5; b-1,6,7
26. (2017) Volvoks koloniyasi va blastulaning umumiy belgi­larini aniqlang,
1) sharsimon shaklga ega;
2) xivchinli hujayralari bor;
3) hujayralurida xivchini bo'lmaydi;
4) tana bo'shlig'iga ega;
5) hujayralari bo'linish yo'li bilan ko'payadi;
6) ichi quyuq dildiroq modda bilan to'lgari;
7) devori bir qavat hujayralardan iborat;
8) sariqlikka ega.
A) 1,4,5,7 B) 1,3,6,7 C) 2,4,5,8 D) 2,3,6,8
27.(2017) Gastrulyatsiyaning qat-qat joylashuvi kuzatiladigan, havo xaltalariga ega organizmlar to'g'ri keltirilgan javob­ni belgilang. 1) sayg'oq; 2) suqsun; 3) salamandra;
4) sezarka; 5) sargan; 6) sarisor
A) 1,3,6 B) 2,4,6 C) 1,4,5 D) 2,3,5
28.(2017) Embrion varaqlari va ulardan rivojlanadigan to'qimalar o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.
a) entoderma, b) mezoderma
1) fassiya; 2) endokard; 3) bronxiolalar; 4) neyrogliya; 5) pay; 6) oshqozon epiteliys
A) a-2,5; b-3,4 B) a-2,4; b-3,5
C) a-2,3; b-4,5 D) a-3,6; b-1,2
29.(2017) Lansetnikning embrional rivojlanish bosqichlari to'g'ri ketma-ketlikda ko'rsatilgan javobni aniqlang.
1) maydalanish; 2) gastrula; 3) organogenez;
4) zigota; 5) blastula.
A) 4,3,1,5,2 B) 4,1,2,3,5
C) 4,1,2,5,3 D) 4,1,5,2,3
30.(2016) Noto'g'ri ma’lumot berilgan javobni toping.
A) Mezoderma ektoderma va endoderma orasidagi blastoselda hosil bo'ladi;
B) Organogenez davrida ektoderma tarnovsimon botib kirib nerv naychasini hosil qiladi;
C) Ektoderma va endoderma orasida gastrula bo'shlig'i hosil bo'ladi;
D) Lansetnik blastula devorining ichkariga botib kirishidan ikki qavatli embrion hosil bo'ladi.
31.(2016) Orangutan zigotasining birinchi marta ekvatorial bo'linishidan hosil bo'lgan blastomerlardagi jami xromoso­malar sonini aniqlang.
A) 384 B) 1536 C) 192 D) 288
32.(2016) Morfologik ixtisoslashishga mos keluvchi jarayonlarni juftlang.
1) eritrositlarning yadrosini yo'qotib, yumaloq shaklga kirishi
2) oshqozon osti bezi hujayralarida insulin gormorii sintezi lanishi
3) nerv hujayralarida akson va dendritning shakllanishi
4) oq qon tanachalarida antitana ishlab chiqarilishi
5) muskul hujayralarida qisqaruvchi oqsilning sintezlanishi
6) leykotsitlarning amyobasimon tuzilishga ega bo'lishi
A) 1,3,6 B) 2,4,5 C) 1,2,6 D) 2,3,5
33. (2016) Biokimyoviy ixtisoslashishga mos keluvchi jarayon­larni juftlang.
1) eritrositlarning yadrosini yo'qotib, yumaloq shaklga kirishi
2) oshqozon osti bezi hujayralarida insulin gormoni sintezlanishi
3) nerv hujayralarida akson va dendritning shakllanishi
4) oq qon tanachalarida antitana ishlab chiqarilishi
5) muskul hujayralarida qisqaruvchi oqsilning sintezlanishi
6) leykotsitlarning amyobasimon tuzilishga ega bo'lishi
A) 1,3,6 B) 2,4,5 C) 1,2,6 D) 2,3,5
34. (2015) Qizilquyruqning embrional davriga xos bo'lmagan ma’lumotlarni aniqlang.
A) gastrulyatsiya jarayoni blastomerlarning qat-qat bo‘lib joylashuvi yoli bilan sodir bo'ladi, mezodermasi blastotsel bo‘shlig‘ida joylashadi, ektoderma qavatidan teri epiteliysi va sezgi organlari hosil bo'ladi
B) mezodermasi blastotsel bo'shlig'ida joylashadi, ekdoder-ma qavatidan teri epiteliysi paydo bo'ladi
C) nerv naychasining ostidagi mezodermadan xorda pay­do bo'ladi, tuxumdan chiqqan jojalarining ko‘zi yumuq, quloq teshigi yopiq bo'ladi
D) gastrulyatsiya jarayoni blastomerlarning qat-qat bo'lib joylashuvi yo'li bilan sodir bo'ladi, nerv naychasining ostidagi endodermadan xorda paydo bo'ladi, mezoder­ma qavatidan muskul to'qimasi paydo bo'ladi
35.(2015) Gidra zigotasi 3 marta meridianal bo'lingandan so'ng blastomerlardagi jami xromosomalar soni 512 taga yetgan.
Gidraning dastlabki 4 ta blastomerida jami xromosomalari nechtaligini aniqlang.
A) 64 B) 32 C) 56 D) 128
36.(2015) Agar qora kalamushning tuxum hujayrasidagi au­tosoma xromosomalari soni 18 ta bo'lsa hamda embrional rivojlanishning maydalanish bosqichida hosil bo'lgan hujayralarda jami xromosomalar 38912 taga yetgan bo'lsa, embrion necha marta bo'linganligini aniqlang.
A) 6 marta B) 10 marta C) 9 marta D) 12 marta
37.(2015) Organogenez jarayonida qanday o'zgarishlar kuzatiladi?
1) o'zak organlar majmui hosil bo'ladi;
2) povituxada o'sib kirish orqali murtak varaqlari paydo bo'ladi;
3) xumboshda entodermadan jabra hosil bo'ladi;
4) korsakning tish email ektodermadan rivojlanadi;
5) aureliyada mezoderma qavati shakllanadi; 6) lansetnikda ektodermadan xorda shakllanadi;
7) sarisorda blastula devorining qat-qat bo'lib joylashishi hisobiga ektova entoderma vujudga keladi;
8) mezodermadan qon va limfa hosil bo'ladi
A) 1,3,4,8 B) 2,4,6,7 C) 2,5,6,7 D) 1,4,5,7
38.(2015) Blastomerlari 16 taga yetgan tulki embrionida jami xromosomalar soni 608 ta bo'lsa, tulki tuxum hujayralaridagi autosoma va jinsiy xromosomalar qanday bo'ladi?
A)'38+XX В) 36+ХУС)19+X D) 18+X


39.(2015) Quyidagi qaysi organizmlarda gastrulyatsiya jarayo­ni blastula devorining qat-qat bo'lib joylashuvi orqali amal­ga oshadi?
1) aureliya; 2) povituxa; 3) ko'lbuqa;
4) moyqurt; 5) kvaksha; 6) agama;7) korall polip; 8) salamandra; 9) korall aspidi
A) 1,2,5,8 B) 2,3,5,8 C) 1,6,7,9 D) 3,4,6,9
40.(2015) Gastrulyatsiya jarayoni uchun mos kelmaydigan javoblarni toping.
1) o'zak organlar majmui hosil bo'ladi;
2) povituxada o'sib kirish orqali amalga oshadi; 3) blastula hosil bo'lishi bilan tugallanadi;
4) mezoderma qavati paydo bo'ladi;
5) agamada hujayralar migratsiyasi orqali amalga oshadi;
6) birlamchi tana bo'shlig'i hosil bo'ladi;
7) sarisorda blastula devorining qat-qat bo'lib joylashishi hisobiga boradi;
8) hujayralarning ixtisoslashuvi kuzatiladi
A) 1,4,5,7 B) 2,5,7,8 C) 2,4,6,7 D) 3,4,5,6