Biologik tizimlar haqida tushuncha (metodlar; tiriklikning xususiyatlar)

Urug`lanish.
1. (2020) Olxo'ri o'simligining chandonida 80ta diploid to'plamli hujayra gametalar hosil qilishda ishtirok etdi.Agar o'simlikda 128 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa. hosil bo'lgan spermiylarning necha foizi markaziy hujayraning urug'lanishida qatnashgan?
A) 25 B) 60 C) 35 D) 20
2. (2019) Diploid navli karam (2n=18) o'simligi changdonida mikrosporaning mitoz bo'linishining anafaza bosqichi­da mutatsiya tufayli ikkinchi va oltinchi xromosomalarning mustaqil xromatidalari tarqalmay bir qutbga o'tib qolsa. hosil bo'lgan spermiylardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 10 yoki 8 B) 16 yoki 20
C) 11 yoki 7 D) 22 yoki 14
3. (2019) Qalampir mikrosporasi mitoz bo'linishining anafa­za davrida mutatsiya natijasida ikkita nogomologik xromo­somalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o'tsa va shu qutbdan vegetativ hujayra ‘ shakllansa, hosil bo'lgan spermiylar urug'lantirishidan ho­sil bo'lgan murtak (I) va endosperm (II) bitta hujayrasida xromosomalar nechtadan bo'ladi?
A) 1-50; 11-74
В1-46 yoki 50; 11-70 yoki 74
C) 1-46; 11-70
D) 1-48; 11-72
4. (2019) Gulli o'simliklarda jinsiy hujayralarning rivojlanishi noto‘g‘ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.
A) arxeospora dastlab meyoz, keyin 3 marta mitoz yo‘li bilan bo‘linadi
B) mikrospora mitoz yo‘li bilan bo'linib, 2 ta diploid to'p­lamli hujayra hosil qiladi
C) generativ hujayra chang nayida 2 ta spermi hosil qiladi
D) yetilgan murtak xaltachasida 8 ta gaploid to'plamli hu­jayra bo'ladi
5. (2019) Olchaga nisbatan 3 barobar ko'p xromasomaga ega o'simlikning mitoz sikli interfazadan so'ng DNK sonini aniq­lang.
A) 96 B) 192 C) 48 D) 384
6. (2019) Diploid navli olxo'rining changdonidagi dastlabki jinsiy hujayralar soni 38 tani tashkil etib, meyoz va mi­toz bo'lindi. Urug'lanishda spermiylar 25 foiz qatnashgan bo'lsa, urug'lanishda ishtirok etgan markaziy hujayradagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 1824 B) 5472 C) 4864 D) 2432
7. (2019) Gorillada ovogenezning ko'payish davrida sodir bo'ladigan jarayonlarni aniqlang. 1) jinsiy hujayralarda 24 ta xromosoma bo'ladi; 2) diploid to'plamli hujayralar hosil bo'ladi;
3) hujayralar meyoz usulida bo'linadi;
4) hujayralar mitoz usulida bo'linadi.
A) 1; 3 B) 3,4 C) 1,2 D) 2,4
8. (2019) Olxo'ri o'simligining changdonida 80 ta diploid to'plamli hujayra gametalar hosil qilishda ishtirok etdi.
Agar o'simlikda 128 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa, hosil bolgan spermiylarning necha foizi markaziy hujayraning urug'lanishida qatnashgan?
A) 25 C) 35 B) 60 D) 20
9. (2019) Makkajo'xori o'simligining changdonida 160 ta dip­loid to'plamli hujayra gametalar hosil qilishda ishtirok etdi.
Agar o'simlikda 256 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa, hosil bo'lgan. spermiylarning necha foizi markaziy hujayraning urug'lanishida qatnashgan?
A) 20 B) 35 C) 60 D) 25
10. (2019) Sholi o'simligining changdonida 90 ta diploid to'plamli hujayra gametalar hosil qilishda ishtirok etdi.
Agar o'simlikda 216 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa, hosil bo'lgan spermiylarning necha foizi markaziy hujayraning urug'lanishida qatnashgan?
A) 35 B) 30 C) 25 D) 60
11. (2018) Terakda tuxum hujayraning urug'lanishidan keyingi hayot sikli bosqichlari to'g'ri ketma-ketlikda berilgan ja­vobni aniqlang.
1) tuxum hujayra; 2) endosperm; 3) zigota: 4) maysa; 5) murtak; 6) urug'palla 7) nish
A) 1,3,5,2,4,6,7 B) 3,6,4,7,5
C) 3,2,4,7D) 3,5,7,4
12. (2018) Xirzutum g'o'zasida urug'lanish natijasida bir nech­ta zigota hosil bo'ldi. Zigotalardagi xromosomalarning umu­miy soni 6240 ta bo'lsa, qo'sh urug'lanishda ishtirok etgan spermiylar sonini toping.
A) 240 B) 180 C) 120 D) 360
13. (2018) Barbadenze g'o'zasida urug'lanish natijasida bir nech­ta zigota hosil bo'ldi. Zigotalardagi xromosomalarning umu­miy soni 9360 ta bo'lsa, markaziy hujayrani urug'lantirishda ishtirok etgan spermiylar sonini toping.
A) 360 B) 120 C) 240 D) 180
14. (2018) Herbatseum g'o'zasida urugianish natijasida bir nech­ta zigota hosil bo'ldi. Zigotalardagi xromosomalarning umu­miy soni 6240 ta bo'lsa, urug'lantirishda ishtirok etgan sper­miylar sonini toping.
A) 240 B) 360 C) 480 D) 120
15. (2017) Qalampir mikrosporasi mitoz bo'linishining anafaza davrida mutatsiya natijasida ikkita nogomologik xromosomalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o'tsa va shu qutbdan vegetativ hujayra shakllansa, hosil bo'lgan spermiylar bilan urug'langan normal tuxum hujayrada xromosomalar nechta. bo'ladi?
A) 50 B) 70 C) 46 D) 46 yoki 50
16. (2017) Qalampir mikrosporasida hosil bo'lgan generativ hu­jayra bo'linishida mutatsiya sodir bo'lib, mitoz bo'linishining anafaza davrida ikkita nogomologik xromosomalarning mus­taqil xromatidalari har xil qutbga tarqalrnay, bir qutbga o'tsa, hosil bo'lgan spermiylar bilan urug'langan normal markaziy hujayradagi xromosomalar soni nechta bo'ladi?
A) 48 yoki 46 B) 70 yoki 76
C) 70 yoki 74 D) 46 yoki 74
17. (2017) Xrizantemani murtak xaltasida jami 144 xromaso­ma bo'lsa ildiz qinchasidagi autosoma xromasomalar soni­ni aniqlang.
A) 26 B) 34 C) 18 D30
18. (2017) Noto'g'ri javobni aniqlang.
A) hayotning barcha hujayraviy shakllarida ATF sintezlanadi B) hayotning barcha shakllarida adenin va sitozin uchraydi
C) fenilalanin bir xil nukleotidlar tomonidan kodlanadi
D) diploid navli bug'doyning mikrosporasida xromasoma soni 14 ta
19. (2017) Gametagenez va organogenez jarayoniga xos bo'lmagan xususiyatlarni ko'rsating.
1) gastrulatsiyadan keyingi jarayon
2) gaploid to'plamli hujayralarni hosil bo'lishi 3) bastasel bo'shlig'idan hosil bo'lgan murtak varag'idan sezgi organlarni hosil bo'lishi
4) yetilish bosqichida hujayralarni mitoz bo'linishi kuzatiladi
5) nerv nayi, xorda va ichak nayini hosil bo'lishi 6) tuxum hujayrani hosil bo'lishi
A) 3,4 B) 1,2 C) 5,6 D) 2,5
20. (2017) Gulli o'simliklarda jinsiy hujayralarning rivojlanishi noto'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.
A) Aarxeospora dastlab meyoz, keyin 3 marta mitoz yo'li bilan bo'linadi
B) mikrospora mitoz yo'li bilan bo'linib, 2 ta diploid to'plamli hujayra hosil qiladi
C) generative hujayra chang nayida 2 ta spermi hosil qiladi
D) yetilgan murtak xaltachasida 8 ta gaploid to'plamli hu­jayra bo'ladi
21. (2017) Gametagenezning uchinchi bosqichida ro'y beradigan jarayonlarni aniqlang?
1) meyoz bo'linish kuzatiladi;
2) birlamchi jinsiy hujayralar ozuqa to'playdi; 3) hujayra o'lchami ba’zan yuz, ming barobar ortadi;
4) senrtiola oqsil bo'laklarini o'zini yig'ish jarayoni kuzatiladi;
5) gomologik xromasomalar o'rtasida genlar almashinuvi kuzalatilishi mumkin;
6) translatsiya kuzatiladi;
7) RNK polimeraza fermenti ishlashi amalga oshadi;
8) gaploid to'plamli xromasomaga ega hujayra hosil bo'ladi;
9) genetik axboratning nukleotid tilidan aminokislota tiliga tarjimasi amalga oshadi;
10) xromasoma soni o'zgarmaydi;
11) xromatidlar tetradasi hosil bo'ladi
A) 1,5,7,8,9,11 B) 1,2,3,5,6,9,10
C) 1,5,8,11 D) 2,4,6,7
22. (2016) Diploid va tetrapioid karam navlarining chatishtirilishidan hosil bo'lgan zigotada xromosomalar soni nechta bo'lishini aniqlang.
A) 27 B) 21 C) 28 D) 36
23. (2016) Diploid va tetrapioid qalampir navlarining chatishtirilishidan hosil bo‘lgan zigotada xromosomalar soni nechta bo'lishini aniqlang.
A) 72 B) 27 C) 28 D) 36
24. (2016) Qalampirning tetrapioid navi diploid navidan olin-gan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jara­yonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik murtak hujayrada (a) va markaziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-72; b-120 B) a-72; b-108
C) a-72; b-72 D) a-92; b-120
25. (2016) Qalampirning tetrapioid navi diploid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jarayonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik murtak hujayrada (a) va markaziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-72; b-120 B) a-72; b-96
C) a-72; b-72 D) a-92; b-120
26. (2016) Makkajo'xorining tetrapioid navi diploid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jarayonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik energetik hujayrada (a) va markaziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-30; b-50 B) a-30; b-40
C) a-40; b-70 D) a-70; b-30
27. (2016) Makkajo'xorining diploid navi tetrapioid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jarayonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik energetik hujayrada (a) va markaziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-30; b-40 B) a-30; b-70
C) a-40; b-70 D) a-70; b-30
28. (2016) Bug'doyning tetrapioid navi diploid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jarayonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik tuxum hujayrada (a) va marka­ziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-21; b-35 B) a-21; b-28
C) a-35; b-28 D) a-21; b-26
29. (2016) Bug'doyning diploid navi tetrapioid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug'lanish jarayonidan so'ng hosil bo'lgan o'simlik tuxum hujayrada (a) va marka­ziy hujayrada (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-21; b-28 B) a-21; b-35
C) a-35; b-28 D) a-21; b-26
30. (2016) Gulli o'simlik changdonida hosil bo'lgan 120 ta mikrosporaning 30% idan hosil bo'lgan spermiylar ishtirokida urug'langan tuxum hujayradan nechta murtak hosil bo'ladi?
A) 36 B) 52 C) 120 D) 60
31. (2016) Gulli o'simlik changdonida hosil bo'lgan 130 ta mikrosporaning 40% idan hosil bo'lgan spermiylar ishtirokida urug'langan tuxum hujayradan nechta murtak hosil bo'ladi?
A) 52 B) 36 C) 120 D) 60
32. (2016) O'simlik gullarida 60 ta arxeosporaning ko'payishi nati­jasida hosil bo'lgan barcha tuxum hujayralarni urug'lantirish jarayonida nechta spermiy hujayrasi qatnashadi?
A) 120 B) 36 C) 60 D) 240
33. (2016) O'simlik gullarida 60 ta arxeosporaning ko'payishi nati­jasida hosil bo'lgan barcha tuxum hujayralarni urug'lantirish jarayonida nechta chang donachasi qatnashadi?
A) 60 B) 36 C) 52 D) 120
34. (2016) O'simlik gullarida 60 ta arxeosporaning ko'payishi natijasida hosil bo'lgan barcha tuxum hujayralari urug'lansa nechta murtak yetiladi? .
A) 60 B) 36 C) 52 D) 120
35. (2016) Kungaboqar savatchasida 680 ta urug' yetilgan bo'lsa, urug'lantirish jarayonida ishtirok etgan spermalar soni nech­ta mikrosporadan hosil bo'lgan?
A) 1360 B) 340 C) 170 D) 680
36. (2016) Kungaboqar savatchasida 740 ta urug' yetilgan bo'lsa, urug'lanish hosil bo'lishida ishtirok etgan spermalar soni­ni aniqlang?
A) 1480 B) 740 C) 370 D) 110
37. (2016) Kungaboqar savatchasida 560 ta urug' yetilgan bo'lsa, tuxum hujayrani urug'lantirish jarayonida ishtirok etgan spermalar sonini aniqlang?
A) 560 B) 140 C) 280 D) 420
38. (2016) Kungaboqar savatchasida 560 ta urug'ning yetilish jarayonida markaziy hujayrani urug'lantirishda ishtirok et­gan spermalar sonini aniqlang?
A) 560 B) 140 C) 280 D) 420
39. (2016) Gul tugunchasida nechta arxeosporaning yetilishi natijasida hosil bo'lgan tuxum hujayraning urug'lanishi hisobiga kungaboqar savatchasida 560 ta murtak hosil bo'ladi?
A) 560 B) 140 C) 280 D) 420
40. (2016) Gul tugunchasida nechta arxeosporaning yetilishi natijasida hosil bo'lgan tuxum hujayraning urug'lanishi hisobiga kungaboqar savatchasida 740 ta urug' hosil bo'ladi?
A) 1480 B) 740 C) 370 D) 110
41. (2016) Agar o'simlikda 480 ta arxeospora hosil bo'lib, ular­ning 60%i chang hujayraga to'g'ri kelsa, o'simlikda qancha urug' hosil bo'ladi?
A) 1152 B) 288 C) 480 D) 576
42. (2016) Agar o'simlikda hosil bo'lgan mikrosporalarning 40%idan chang hosil bo'lib, changning 50%i urug'lanishda qatnashgan bo'lsa hamda o'simlikda 160 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa, shu jarayonda ishtirok etgan changdondagi birlamchi jinsiy hujayra sonini hisoblang.
A) 200 B) 160 C) 320 D) 800
43. (2016) Na’matakdagi hosil bo'lgan spermiylarnirig 30%i urug'lanishda ishtirok etdi. Shu o'simlikda 1008 ta urug' hosil bo'lgan bo'lsa, shu jarayonda ishtirok etgan chang dondagi birlamchi jinsiy hujayra sonini aniqlang
A) 840 B) 1680 C) 420 D) 1008
44. (2016) O'simlikda hosil bo'lgan chang donalarining 30%i changlatishda, ulardan hosil bo'lgan spermiylarning 40%i urug'lanishda qatnashgan. O'simlikda hosil bo'lgan urug'lar soni 420ta, shu jarayonda ishtirok etgan changdondagi bir­lamchi jinsiy hujayra sonini aniqlang.
A) 875 B) 750 C) 437 D) 800
45. (2016) Sholi o'simligi ildizining o'sish zonasi hujayralarida-gi xromosomalar soni 24 ta bo'lsa, mikrospora hosil qiluv­chi birlamchi hujayradagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 12; B) 48; C) 96 D) 24
46. (2016) Arpa o'simligi ildizining o'sish zonasi hujayralarida-gi xromosomalar soni 42 ta bo'lsa, mikrospora hosil qiluv­chi birlamchi hujayradagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 21; B) 84; C) 42 D) 63
47. (2016) Sholi o'simligi endosperm hujayralaridagi xromoso­malar soni 36 ta bo'lsa, mikrospora hosil qiluvchi birlam­chi hujayradagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 12; B) 24 C) 18 D) 16
48. (2016) Qattiq bug'doy o'simligi navida kariotipi 28 teng.
Meyoz jarayonida barcha gomologik xromosomalar orasi­da krossingover sodir bo'lsa, 8 ta hujayrali murtak xaltasida necha xil yadro bo'ladi.
A) 2 B) 4 C) 8 D) 1
49. (2016) Bug'doy o'simligida 280 ta don hosil bo'ldi. Agar endospermda 63 ta xromosoma bo'lsa, unda murtak hosil bo'lishida qatnashgan barcha spermiylardagi xromosoma yigindisini toping.
A) 11760 B) 17640C) 5880 D) 2940
50. (2016) Ma’lum bir o'simlik endosperimidagi autosomalar soni 48 taga teng. Changlanish jarayonida 26 ta chang ishtirok etgan bo'lib, 21 ta urug' hosil bo'lsa, uruglanishda ishtirok etgan tuxum hujayralardagi xromosomalar sonini aniqlang.
A) 336 B) 714 C) 504 D) 357
51. (2015) Sholi o'simligi spermiylaridagi xromosomalar soni makkajo'xori xromosomalarining n to'plamidan 2 taga ortiq. Agar bir tup sholi o'simligining 1 ta shingilida 27 ta don hosil bo'lsa, urug'langan tuxum hujayralarda jami xro­mosomalar soni qancha bo'ladi?
A) 648 B) 297 C) 972 D) 594
52. (2015) Diploid to'plamli bug'doy navining arxeosporasi-da (a) va mikrosporasida (b) nechta xromosoma bo'ladi?
A) a-14; b-14 B) a-14; b-7
C) a-7; b-14 D) a-7; b-7
53. (2015) Qalampirning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromoso­malar sonidan 8 marta ko'p miqdorda yetildi deylik. Agar urug'lantirish jarayonida faqat 192 ta spermiy ishtirok et­gan bo'lsa, urug'lantirish jarayonida ishtirok etmagan spermiylar necha foizni tashkil etadi?
A) 25 B) 12,5 C) 75 D) 67,5
54. (2015) Qaysi javobda tuxum hujayraning urug'lanishi bi­lan bog'liq jarayonlar noto'g'ri ko'rsatilgan?
1) javdarda chang donasining hosil bo'lishi;
2) asalarida erkak individning rivojlanishi;
3) qarag'ay qubbasida urug'ning vujudga kelishi;
4) zuhrasoch sporofitida sporaning rivojlanishi;
5) yasmiqda murtakning paydo bo'lishi;
6) povituxa itbalig'ining zigotadan rivojlanishi A) 2,4,6 B) 1,3,5 C) 1,2,4 D) 3,5,6
55. (2015) G'o'zaning bitta ko'sagida 30 ta chigit yetilgan bo'lsa, urug'lantirish jarayonida qatnashgan barcha spermiylar so­nini aniqlang.
A) 120 B) 60 C) 30 D) 45
56. (2015) O'z-o'zidan changlangan tog'olchaning har bir spermiysida qancha xromosoma bor?
A) 32 B) 8 C) 64 D) 16
57. (2015) Turp o'simligi (n=9) mikrosporasi bo'linishining ana­faza davri yakunida nechta xromosoma (a) va xromatida (b) bo'ladi?
A) a-36; b-36 B) a-18; b-36
C) a-18; b-18 D) a-9; b-18
58. (2015) Qalampirning diploid navi changdonidagi mikrospo-ralar soni uning somatik hujayrasi yadrosidagi xromosom­alar sonidan 8 marta ko'p miqdorda yetildi deylik. Agar urug'lantirish jarayonida faqat 192 ta spermiy ishtirok et­gan bo'lsa, tuxum hujayrani urug'lantirishda ishtirok et­gan spermiylar necha foizni tashkil etadi?
A) 67,5 B) 75 C) 12,5 D) 25
59. (2015) Qaysi javobda tuxum hujayraning urug'lanishi bi­lan bog'liq jarayonlar to'g'ri ko'rsatilgan?
1) kamxastakda endospermning rivojlanishi;
2) asalarida erkak individning hosil bo'lishi;
3) archada urug'ning vujudga kelishi;
4) qirqquloq sporofitida sporaning rivojlanishi; 5) shirinmiyada murtakning paydo bo'lishi;
6) korsak embrionining paydo bo'lishi
A) 1,4,6 B) 3,5,6 C) 1,2,5 D) 2,4,5
60. (2015) Qalampirning diploid navi changdonidagi mikrosporalar sonining somatik hujayrasi yadrosidagi xromosom­alar sonidan 8 marta ko'p miqdorda yetildi deylik. Agar urug'lantirish jarayonida faqat 192 ta spermiy ishtirok et­gan bo'lsa, urug'lantirish jarayonida ishtirok etgan spermi­ylar necha foizni tashkil etadi?
A) 12,5 B) 67,5 C)25 D)75
61. (2015) Sholi o'simligi spermiylaridagi xromosomalar soni makkajo'xori xromosomalarining n to'plamidan 2 taga ortiq. Agar bir tup sholi o'simligining 1 ta shingilida 27 ta don hosil bo'lsa, urug'langan tuxum hujayralarda jami xro­mosomalar soni qancha bo'ladi?
A) 297 B) 972C) 594 D) 648
62. (2015) Tog'olchaning har bir mikrosporasida qancha xro­mosoma bor?
A) 32 B) 8C) 64 D) 16