Biologik faol moddalar texnologiyasi

AMALIY QISM 
Kerakli reagentlar:
1.Distillangan suv; 
2.Xloroform; 
3.Benzol. 
 
Kerakli jixozlar:
1. Pichokli gomogenizatorlar (xajmi 60 ml); 
2. Sentrifuga; 
3. Ajratish voronkasi; 
4. Rotorli bug‗latgich; 
5. Vakuum bug‗latgich. 
Hom ashyo:
Hayvon jigari. 
Ishni bajarish tartibi
 
6-7 gr yangi jigarga 3 ml distillangan suv va 30 ml xloroform-etanol (1:2 nisbatda ) 18-20
0
C 2 daqiqa 
davomida pichokli gomogenizatorda gomogeni-zatsiyalanadi.Gomogenat sentrifugalanadi. Sentrifugat 
dekantatsiyalanadi, qoldiq esa
38 ml xloroform suv (1:1) aralashmasi bilan 2 daqiqa davomida gomogenizatorda ekstraksiyalanadi. 
So‗ng sentrafugalash yordamida to‗qimalar ajratib olinadi va supernatantlar 20 ml xloroform va 20 ml 

---

158 
distillangan suvda suyultiriladi. Suv va xloroformli fazalar sentrafugalash yoki ajratish voronkasida 
tindirish yordamida ajratiladi. Yuqori katlamdagi xloroformli faza 30-35 
0
C da rotorli bug‗latgichda 
bug‗latiladi. Suv qoldiklari qolmasligi uchun benzol qo‗shiladi va vakuum ostida bug‗latiladi. Qoldiq 
esa 10 ml xloroformda eritiladi 
Nazorat uchun savollar 
1.Lipidlar tasnif i haqida ma‘lumot bering. 
2.Lipidlarning tirik organizmdagi ahamiyati haqida ma‘lumot bering. 
3. Fosfolipidlarning tuzilishi haqida ma‘lumot bering. 
4. Fosfolipidlarning biologik membranalardagi ahamiyati haqida ma‘lumot bering. 
5. Letsitinning tuzilishi va xossalari haqida ma‘lumot bering. 
6. Xayvon ( mol jigari) to‗qimalaridagi lipidlarni ekstraksiyalash texnologik jarayonining bosqichlarini
izohlab bering. 
« KLASTER» USULI
Fikrlarni tarmoqlanishi – bu pedagogik strategiya bo‗lib, u o‗quvchilarni biron bir mavzuni 
chuqur o‗rganishlariga yordam berib, o‗qituvchilarni mavzuga taalluqli tushuncha yoki aniq fikrni erkin 
va ochiq ravishda ketma ketlik bilan uzviy bog‗langan holda tarmoqlashlariga o‗rgatadi. Bu metod biron 
mavzuni chiqur o‗rganishdan avval o‗quvchilarni fikrlash faoliyatini jadallashtirish hamda kengaytirish 
uchun xizmat qilishi mumkin. Shuningdek, o‗tilgan mavzuni mustahkamlash, yaxshi o‗zlashtirish,
umumlashtirish hamda o‗quvchilarni shu mavzu bo‗yicha tasavvurlarini chizma shaklida ifodalashga 
undaydi. Bu esa o‗quvchilarga o‗z bilimlari, tushunishlari va tasavvurlari darajasini aniqlashga yordam 
beradi. Fikrlarni tarmoqlash quyidagicha tashkil etiladi:
1.Xayolga kelgan har qanday fikr ketma ket yoziladi. 
2.Fikrlar tugamaguncha yozishda davom ettirish kerak, mabodo fikrlar tugab qolsa, u holda yangi 
fikr kelguncha biron rasm chizib turing. 
3.Iloji boricha fikrlarning ketma-ketligi va o‗zaro bog‗liqligini ko‗paytirishga intiling. 
Ushbu metod yakka, kichiq guruh, jamoa bilan ishlashda qo‗llanilishi mumkin. Guruh holatida 
qo‗llanilishi guruhlar fikrini to‗plash va ularni bir tizimdaga qurilmaga keltirishi mumkin.