Biologik faol moddalar texnologiyasi

Glitserofosfolipidlar 
Fosfat kislota glitserofosfolipidlar molekulasining asosi bo‗lib xizmat qiladi va o‗z navbatida 
glitserin, 2ta yog‗ kislotasi va fosfat kislotalaridan tashkil topgan.Glitserofosfolipidning formulasidan 
ko‗rinib turibdiki, fosfolipidlardagi –ON gurux qutbli bo‗lib, fosfolipidlarning amfifil xossalarga ega 
bo‗lishida katta ahamiyati ega. 
H
2
C – O – CO – R
1 
I 
HC – O – CO – R
2 
I 
H
2
C – O –PO – OH 
I 
OH 
Fosfolipid 
Fosfolipdlarning molekulasida fosfat kislotaga – OH guruh murakkab efir bog‗i bilan 
bog‗langan. 
H
2
C – O – C O– R
1
H
2 
C – OH 
I
I 
H - C – O – CO – R
2
H C – OH 
I I 
H
2
C – O - CO – R
3
H
2
C - OH 
Lipidlar 
Triglitserid (glitserinning uch atomli spirtining 
murakkab efiri) 

---

156 
R-COOH- yog‗ kislotalarining umumiy formulasi. 
R- uglevodorod radikal bo‗lib, 4 tadan 24 gacha uglerod atomlarini o‗z ichiga olgan bo‗lishi mumkin. 
H
2
C – O – CO – R
1 
I 
HC – O – CO – R
2 
I 
H
2
C – O – PO – O– X 
I 
OH 
Glitserofosfolipid 
X- OH guruh saqlovchi qutbli molekula qoldig‗i. 
Fosfolipidlarning nomlari ham mana shu qutbli guruhning nomiga ko‗ra belgilanadi. 
Aminos
pirtlar
HO – CH
2
- CH
2
– NH
2 
etanolamin 
Qutbli guruh sifatida etanolamin qoldig‗i ishtirok 
etsa, fosfatidiletanolamin deb ataladi 
HO – CH
2
- CH
2
– N
+
(CH
3
)
3 
xolin 
xolin qoldig‗ini saqlasa,
fosfotidilxolin deb ataladi 
HO – CH
2
- CH– COOH- NH
2
Serin qoldig‗ini saqlasa- 
fosfotidilserin deb ataladi