Biologik faol moddalar texnologiyasi

Immunobiotexnologiya 
– immunologiyaning yangi yo‗nalishi bo‗lib, biotexnologiya asosida 
yuqori samarali diagnostik va davolovchi vositalarning olinishini ishlab chiqadi.
Infeksion kasalliklar bilan kurashishda vaksina profilaktika katta o‗rinni egallaydi. 
Vaksiana profilaktika tufayli suvchechak, poliomielit, diftiriya kabi kasalliklar bilan kasallanish 
kamaygan, qizamiq, ko‗kyo‗tal, sibir yazvasi, tulyaremiya va boshqa infeksion kasalliklar hozirgi 
vaqtda juda kam uchraydi. 
Vaksinoprofilaktikaning muvaffaqiyati vaksinaning sifatiga va kasallik tarqalgan kontinentning 
vaqtida privivkalarni etkazib berishga bog‗liq bo‗ladi. 
Hozirgi vaqtda quyidagi kasalliklarga nisbatan vaksinalarni mukamallashtirish vazifasi yotadi: 
- gripp; 
- qutirish; 
-ichak infeksiyalariva quyidagi kasalliklarga nisbatan vaksinalar ishlab chiqarish zarurdir: 
- sifilis; 
- VICH-infeksiyasi; 
- legionerlar kasaliklari va b.q. 
Zamonaviy immunologiya va vaksinoprofilaktika vaksinalar yaratishni nazariy asoslarni yaratib 
va tozalangan polivalent ad‘yuvant sintetik vaksinalarni yaratishni va yangi zararsiz samarali tirik 
rekombinant vaksinalarni olishning yangi takomillashtirish yo‗llarini aniqlab oldilar. 
Vaksinalar 
(
Vaccines
) – vaksinatsiya o‗tkazilgan odam yoki hayvonlarning organizmida faol 
immunitetni hosil qilishga qaratilgan preparatlardir. 
Vaksinalarning boshlang‗ich ta‘sir etuvchisi 
immunogen 
hisoblanadi, ya‘ni immunitetni ishlab 
chiqarishga javobgar bo‗lgan kasallik qo‗zg‗atuvchisining o‗xshash komponentini kimyoviy 
strukturasini o‗zida tashib yuruvchi korpuskulyar yoki erigan substansiyadir. 
Vaksinaning umumiy nomi ostida barcha patogen mikroorganizmlardan yoki ularning 
komponentlaridan yoki ularning hayotiy faoliyati mahsulotidan olinadigan preparatlar kiradi, bu 
preparatlar o‗z navbatida hayvon va odamlar organizmida faol immunitetni hosil qilishda qo‗llaniladi. 
Vaksinalar
deb inson organizmida ma‘luminfeksion kasallikka nisbatan immunitetni 
shakillantirishga qaratilgan biopreparatlarga aytiladi. 
Vaksinalar tarkibiga quyidagilar kiradi: 
-o‗ldirilgan yoki kuchsizlantirilgan mikroblar; 
-ularning toksinlari yoki antigenlari, bu komponentlarga nisbatan inson immun tizimi 
antitelolar ishlab chiqara boshlaydi.