Bino va inshootlar

1-rasm. YOpmalarda qo‘llaniladigan balkalar:
a - yog‘och balka; b - metall qo‘shtavr balka; v – temirbeton tavr balka;
g -temirbeton shveller balka.
Kesimi tavr ko‘rinishidagi temirbeton balkalarni balandligi 220, 250, 300,
340 va 360 mm hamda uzunligi 3 m dan 7 m gacha 20 sm dan o‘zgaradigan
qilib ishlab chiqarilgan. SHveller ko‘rinishidagi temirbeton balkalar
kesimining balandligi bir xil - 320 mm, uzunligi esa 4, 4,5, 5, 5,5,6, 6,5 va 7
m qabul qilingan.

---

52
YOg‘och balkali yopmalar faqat yog‘och devorli binolarda hamda
balandli gi 5 qavatgacha bo‘lgan olovbardoshlik darajasi III darajadan past
bo‘lmagan tosh materialardan qurilgan binolarda ishlatiladi.
YOg‘och balkalar bir-biridan 0,6-1,0 m masofada o‘rnatiladi va ular
orasidagi bo‘shliq gipsobeton, engil beton, fibrolit plitalar yoki taxta bilan
to‘ldiriladi (2-rasm).
Temirbeton va metall balkalar qo‘llanilgan yopmalarda balkalar orasi
engilbeton, keramik va boshqa bloklar bilan to‘ldirilishi mumkin (3 va 4-
rasmlar). Balkali yopmalarning ahamiyatga molik kamchiliklari sifatida
ulardagi choklarning ko‘pligini, shu sababli tozush izolyasiyasi pastligini,
shuningdek qurilish maydonida sarf qilinadigan qo‘l mehnatining ko‘p
bo‘lishini ta’kidlab o‘tish mumkin.
1 – yog‘och brus; 2 – bruschalar (50x50 mm); 3 – ikki yoki uch qatlam taxtadan
qilingan shit-nakat; 4 – loy suvoq; 5 – tovush izolyasiyasi qatlami; 6 – laga; 7 –
pol taxtasi;
8 – shift qoplamasi.

---

53
3-расм. Темирбетон балкали ёпмалар:
а – гипсобетон блокли ёпма; б – ковакли керамик блокли ёпма;
1 – temirbeton balkalar; 2 – gipsobeton plita; 3 – kovakli keramik blok; 4
– loy suvoq; 5 – tovush izolyasiyasi; 6 – laga; 7 – pol to‘shamasi; 8 – yumshoq
qistirma; 9 – tol; 10 – qorishmadan tekislovchi qatlam.