Bilim sohasi: 200 000 – Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq Ta‟lim sohasi

Mijoz turi: 
kattalikka karamasdanxar xil tashkilotlar – bir kuruvchidan tashkil topgan 
firmalardan, kupmillatli kuruvchi korporatsiyalargacha. 
Geografiya: 
iste‘molchilarning keng kamrovi; taxminan axoli zichligiga tugri keladigan 
geografik taksimot: yirik shaxarlarda yukori konsentratsiyada va kolgan rayonlarda tarkok 
mijozlar joylashishi. 
Bozor kattaligi:
katta; yangi arraning narxi taxminan 2 ming dollar va ―Blek end Dekker‖
oyiga 1000 dona sotishni muljallagan; taksimot kanaliga pul kuyish mazmunlidir. 
Xayot sikli: 
usish va etuk bulish fazalari orasidagi oralik; kupgina mijozlar yangi 
maxsulotlarni kanday ishlatishni va ularning vazifasini yaxshi biladilar. 
Kullab-kuvvatlashdagi zaruriyat:
mijozlarga yordam kerak emas, lekin yordamga muxtoj 
bulganlarida ularga yordam kursatilishiga amin bulishlari kerak; extiyot kismlarni va remont 
brigadalarni kurilish joyiga etkazib berilishini mijozlar afzal kuradilar. 

---

Axborotdan kelib chikib, berilgan tovarning taksimot kanallari tizimining eng yaxshisini 
tanlang. 
A) Iste‘molchilarda tvarni sotib olishda kanday odatlar vujudga kelishini uylab chiking. 
Ular ishlab chikarish iste‘molchilari bulishlari bilan birga oddiy odamdirlar. Oddiy odamlar kabi 
tovarlarni uzlari sotib olishni istaydilar. Bundan kelib chikib chakana savdo dukonlariga uz 
e‘tiboringizni karatishni tavsiya kilamiz. Natijada odamlar uzlarining shaxsiy va ish xaridlarini 
uygunlashtira oladilar. 
B) YAngi tovar katta va geografik jixatdan xilma-xil bozorga ega, xaridorlar yordamga 
muxtoj emaslar. Bundan kelib chikib bu tovarning taksimot kanalining eng yaxshisi bu pochta 
buyicha buyurtmalarni kabul kilish bulishi mumkin. Sotishning bu turi davlatning turli 
chekkalarigacha etib boradi va arzonrok tushadi, chunki sotuvchilar xizmatini va chakana savdo 
dukonlarida joyni egallashni talab kilmaydi. 
V) YAngi tovarni sotishda asbob-uskunalarni sotish bilan shugullanuvchi dukonlar va 
mutaxassislarga muljallangan kurilish asbob-uskunalari va uy remonti asboblarini sotish bilan 
shugullanuvchi dukonlardan foydalanish kerak. Bu dukonlar extiyot kismlarni ish joyiga etkazib 
berishni uz ichiga oluvchi mijozlarga xizmat kursatish imkoniyatiga ega bulishlari kerak. Bu 
kanalning eng katta kamchiligi bunday dukonlar chakana savdo dukonlariga karaganda kamrok. 
Kuruvchilar asbob-uskunalar va kurilish materiallarini sotib olishdan oldin xamma joyni aylanib 
chikishni afzal kuradilar.
G) Eng yaxshi echim bu yukorida keltirilgan uchala kanalning kombinatsiyasidir. Xamma 
tashkilotlar tovarni bir xil usulda sotib olmaydi, shuning uchun kanallar sonini maksimal 
darajaga chikarish kerak. 
4. Oshxona anjomlarini ishlab chikarish bulimida yangi maxsulot ishlab chikildi. Bu asbob 
kofe yanchuvchi va kaynatuvchi kombinatsiyadan iborat. Buni taksimot kilishning eng yaxshi 
kanal tizimi kaysidir? Kuyidagi faktlarni kurib chikish kerak. Lekin bu gal nufuzlik muammosini 
echishda tovarning yokimliligi va savdo belgisini inobatga olish kerak.