Bilim sohasi: 200 000 – Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq Ta‟lim sohasi

 
 
Pilsbury bilan to„qnashish 
YAngi Angliya shtatlarida muzqaymoq savdosini olib borish uchun Ben Dari-Farms‘ga 
murojaat qildi. Kompaniya vitse-prezidenti Ben va Djerrining biznes noodatiy munosabatiga 
qaramay, ularning muzqaymoq ―zahira‖sining bir qismini olishga rozi bo‗ldi. 
O‗sha paytda bozordagi yuqori sifatli muzqaymoq savdosida etakchi yirik amerika 
kompaniyasi Pilsbury Corporationga tegishli Haägen Dazs edi. Uning yillik tovar oboroti 4 mlrd 
dollardan ko‗p bo‗lib, bunda oziq-ovqat mahsulotlari hissasi yuqori edi. Haägen Dazs bilan bir 
qatorda yana Green Giant (sabzavotlar savdosi) va Burger King (Fast food) kompaniyalari 
turardi. Kevin Xeli, Haägen Dazs prezidenti, kompaniya asoschisi Ruben Metyusning kuyovi 
edi. Metyus Haägen Dazs‘ga 1959 yil Nyug‗Yorkda asos solgan. U jarangdor olmoncha nomni 
ekzotik evropacha uslubga qiziqish uyg‗otish uchun saqlab qolgan edi. 1984 yilga kelib, Ben va 
Djerri kompaniyasi bilan to‗qnashganda, Haägen Dazs yuqori sifatli muzqaymoqlar bozorida 
70% hissaga ega edi.
Haägen Dazs‘ning distribyutorlari bo‗lmish Dari Farms va Paul‘s kompaniyalari Ben & 
Gerry mahsulotining distribyutorlari bo‗lishganini eshitgan Xeli ularga telefon orqali o‗z 
noroziligini bildiradi. Xelining fikricha, uning distribyutorlari uning raqiblari bilan, Ben & Gerry 
bozorda juda kichik ulushga ega ekanligi qaramasdan, hamkorlik qilmasligi kerak edi. Xelining 

---

aytishicha: ―Biz distribyutorlarga Ben & Gerry mahsulotlari sotmang, -deganimiz yo‗q. Faqat 
ikkala kompaniya mahsulotini bir vaqtning o‗zida sota olmasliklarini va birini tanlashlari 
kerakligini aytdik‖. ―Ular yoki Biz‖ kabi shart distribyutorlarni sarosimaga solib qo‗ydi. 
CHak Grin: ―Ben & Gerry mahsuloti bozorda arzimagan bir hissaga ega bir paytda, 
Haägen Dazs kabi yirik kompaniyaning bunday chiqishidan hayron qoldik. Ular biz bir qarorga 
kelishimizni talab qildilar.‖ Bunday xabar topgan Ben va Djerri distribyutorlar bilan 
maslahatlashish uchun uchrashdilar. Distribyutorlar Ben & Gerry‘ning salohiyatini yuqori 
baholab, ularning mahsuloti bilan shug‗ullanishdan voz kechmoqchi emasdilar, ammo Haägen 
Dazs‘dan ham voz kechish ayanchli ahvolga olib kelishini bilardilar. Uchchala tomon ham 
Pilsbury‘ga qarshi borganlari taqdirda yuridik xizmatlarga ehtiyoj sezib qolishlarini bilib, bunday 
muammolarni hal etish bo‗yicha katta malakaga ega advokat Xovi Fagetuga murojaat qilishdi. 
Xovi ham Ben va Djerri kabi antiqa shaxslardan edi. Aytishlariga qaraganda, u o‗zining 
tashqi ko‗rinishiga uncha e‘tibor bermas, ba‘zan yirtilgan poyafzal ham kiyib yurardi. Haqiqatan 
ham, Pilsbury o‗zini g‗alati tutganligiga qo‗shilib, u bu muammoga o‗z fikrini bayon etib xat 
yozadi.
Bu kabi hattig‗harakatlarga qarshi chiqib, Pilsbury boshqaruv hay‘atiga quyidagicha xat 
yozadi: ―Sizning kompaniyalarizdan bo‗lgan Haägen Dazs ma‘muriyati Ben & Gerry 
kompaniyasini sindirib, uning o‗sishini bo‗g‗ib, faoliyatini to‗xtatishni istagan ekan. Ben & 
Gerry – tadbirkorlik muvaffaqiyatining yahhol namunasi va uning egalari kurashadilar. Haägen 
Dazs bozorda mahsuloti bilan raqobatlashishni o‗rganishi kerak. Amerikacha biznes yuritishning 
asosi ham shunda, aynan shu orqali raqobat mavjuddir.‖ 
Ben & Gerry‘ning haqligi ravshan bo‗lsada, yuridik ustivorlik ular tomonda emas edi. 
Agar Haägen Dazs kompaniyasini yuridik jihatdan engolmas ekanlar, boshqa bir qurolni ishga 
solishga qaror qildilar.