Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

8.6 Вакцинация техникаси 
Вакцинация ўтказишдан олдин дорининг сифати, унинг маркировкаси, 
ампула бутунлиги ўрганилади. Ампулани очиш, қуруқ вакциналарни 
аралаштириш йўриқномага ва тозалик қоидаларига қаттиқ риоя қилинган 
ҳолда амалга оширилади. Очилган ампуладаги дори сақланмайди. Вакцина 
киритилган жой 70% спирт билан ишланади, Манту реакцияси қўйилганидан 
сўнг, БЦЖ киритилган жой эса эфир билан ишланади. Вакциналарни қўллаш 
усуллари турлича. ОПВ вакцинациясида оғиз орқали вакцина қабул 
қилинади. Эмлаш ҳажмидаги дорини овқатланишдан бир соат олдин тоза 
пипетка орқали оғизга томчиланади. Вакцинани сув билан ичиш, вакцинадан 
сўнг бир соат давомида овқатланиш ва ичиш мумкин эмас. Болаларни АКДС, 
АДС, АДС-М ва ИВП билан эмлаганда эмлаш мушаклар ичига қилинади. 
Мазкур вакциналар асосан думбанинг юқори қисми ва белнинг пастига 
киритилади. Тери остига эмлаш қизамиқ ёки паротит вакциналарини 
эмлашда қўлланилади. эмлаш жойи – елка усти. Тери ичига вакцина 
киритилиши елканинг устки қисмида (БЦЖ вакцинаси) ёки тери ости синов 
эмлашлари пайтида (Манту реакцияси) қўл ва елка бирикадиган ерга 
қилинади. Эмлаш болаларнинг ўзидан кетиб қолиши олдини олиш учун 
ўтириш ёки ётган ҳолатида қилинади. Эмланган бола дастлабки 30 дақиқа 
остида кузатилади, чунки ушбу пайт оралиғида анафилактик реакциялар 
ривожланиши мумкин, шунинг учун хонада шокга қарши терапияда 
қўлланиладиган дорилар бўлмоғи лозим. Амалга оширилган эмлаш 
тўғрисидаги маълумотлар эмлаш журналида, Амбўлаториядаги профилактик 
эмлашлар картасида ва “Боланинг ривожланиш тарихи”да акс этилади. 
Эмланган болани кейинчалик кузатувчи тиббиёт ҳамшираси кузатиб, 
организмдаги реакциялар хусусиятини ўрганади ва бу маълумотларни 
шифокор-педиатрга етказади.
 

---

118 
Профилактик эмлаш жадвали 
жадвал 1 
Ёши 
Эмлаш номи 
1 кунлик 
ВГВ – 1 
2-5 кунлик 
БЦЖ – 1; ОПВ – 0 
2 ойлик 
АКДС-1, ВГВ-2 +ХИБ-1, ОПВ-1 
3 ойлик 
АКДС-2, ВГВ-3 +ХИБ-2, ОПВ-2 
4 ойлик 
АКДС-3, ВГВ-4 +ХИБ-3, ОПВ-3 
12 ойлик 
КПК - 1 
16 ойлик 
АКДС- 4, ОПВ - 4 
6 ёш 
КПК-2 
7 ёш (1-синф) 
АДС-М, ОПВ-5, БЦЖ-2 
14-15 ёш (8 -синф) 
БЦЖ-3 
16 ёш 
АДС-М-6 
 
 
Эмлаш лозим бўлган болалар шифокор-педиатр томонидан танлаб 
олинади. Вакцинани тайёрлангандан сўнг ҳамшира эмлайди.