Beynin I i m I i -js

güçlü biçimde bağımlıdır. Siz de kurduğunuz her bir etkileşim le
biyolojinizi değiştiren ve karşılığında sizin de davranışlarınızla de­
ğiştirebildiğiniz karmaşık bir toplumsal ağın parçasısımzdır. Bütün
bunlar, sınırları düşündüğünüzde ilginç sorularla karşı karşıya bı­
rakır sizi: Siz dediğimiz şeyi nasıl tanımlam amız gerekir? Nerede
haşlar, nerede bitersiniz? Tek çözüm , beyni sizliğin en yoğun biçimi
olarak ele almaktır. Beyin, dağın zirvesidir; dağın kendisi olm asa
da. “ Beyin” ve davranıştan söz ettiğim izde, aslında çok daha geniş

---

bir sosyob iyolojik sistem için kullandığım ız bir kısaltm adan söz
etm iş o lu r u z / Beyin, zihnin konutundan çok , m erkezidir aslında.
Ö yleyse nerede olduğum uzu bir özetleyelim . Giderek küçülen
ölçeklere doğru ilerleyen tek yönlü bir yol izlem ek, indirgem ecile­
rin yaptığı ve bizim de kaçınm ak istediğim iz hatadır. “Siz, beyni-
nizsin iz” gibisinden kısaltılm ış bir ifadeyle karşılaştığınızda, nöro-
bilim in beyne devasa bir atom lar grubu ya da uçsuz bucaksız bir
nöron orm anı gözü yle baktığını düşünm eyin. Çünkü zihinle ilgili
olarak kazanm ayı beklediğim iz anlayış, beyin işletim sistem inin en
tepesinde yer alan ve hem iç düzenekler hem de çevreyle etkileşi­
m in yönlendirdiği etkinlik örüntülerini çözü m lem eye bağlıdır. Fi­
ziksel m addeyle öznel deneyim ler arasındaki ilişkiyi anlam ak için
şu anda dünyanın dört bir köşesindeki laboratuvarlarda çalışm a­
lar yapılm aktaysa da bu, henüz çözü lm eye oldukça uzak görünen
bir sorundur.
* 
* 
#
19 5 0 ’li yılların başında felsefeci H an s R eichenbach, insanlığın