Beynin I i m I i -js

leceği (sonra da denklem lerin geriye döndürülerek geçm işteki her
şeyin öğrenilebileceği) görüşünü ileri sürmüştü. İşte bu tarihsel
başarı öyküsü, büyük olan her şeyin, parçalarının giderek daha
küçük ölçeklerde kavranmasıyla anlaşılabileceği tem elindeki in-
dirgem eciliğin özünü oluşturur. Bu bakış açısıyla “anlam ak” , hep
daha küçük düzeyler ele alınarak mümkün hale gelir: İnsanlar, bi­
yoloji tem elinde anlaşılabilir; biyoloji, kimya ile; kimya ise atom
fiziği denklem leriyle. İndirgemecilik Rönesans öncesinden beri,
bilim in motoru olmuştur.
221

---

I N C O G N I T O
Ancak bu kavram her şey için en doğru bakış açısını sunm a­
dığı gibi, beyin ve zihin arasındaki ilişkiyi açıklayam ayacağı da
kesindir. Bunun nedeni, belirm e olarak bilinen bir özelliktir
.27
 Çok
sayıda parçayı bir araya getirdiğinizde oluşan bütün, toplam dan
daha büyük bir şey olarak ortaya çıkabilir. Bir uçağı oluşturan iri
metal parçaların hiçbiri tek başına uçma özelliğine sahip olm asa
da, hepsi bir araya getirildiğinde beliren ürün pekâlâ havalanabi­
lir. İnce bir metal çubuk, bir jaguarı kontrol altına alm ada pek işe
yaramaz, ama bunlardan paralel olarak yerleştirilen birkaç tanesi,
topluca sınırlam a özelliğine sahip olur. “Beliren özellikler” kavra­
mı, bütünü oluşturan parçalardan hiçbirinin doğasında olm ayan
yepyeni bir “şey”in ortaya konabileceğini ima eder.
Bir başka örnek verecek olursak, bir kentsel otoyol planlamacısı
olduğunuzu ve kentinizin trafik akışını (arabaların daha çok nere­
lerde küm elendiğini, nerede daha çok hız yapıldığını ve tehlikeli
sollam a girişimlerinin en çok nerelerde gerçekleştiğini) anlamaya