|
6-§. Túpten sheshiw faktorları
Kadrlar tayarlaw sistemasın tupten reformalawdıń zárúrli faktorları tómendegilerden ibarat: respublikanıń demokratiyalıq huqıqıy mámleket hám ádalatlı puqaralıq jámiyetti qurıw jolınan izbe-iz ilgerilep baratırǵanlıǵı ;
mámleket ekonomikasında túpkilikli ózgertiwlerdiń ámelge asırılıwı, respublika ekonomikası tiykarınan shekli onim baǵdarınan básekige shıdamlı, sońı ónim islep shıǵarıw jolına izbe-iz ótip atırǵanlıǵı, mámleket kiris potencialınıń keńeyip atırģanlıģı mámleket social siyasatında shaxs mápi hám tálim ústinligi qarar tapqanlıǵı milliy ózlikti ańǵarıwdıń ósip barıwı, patriotlıq, óz watanı ushın maqtanısh seziminiń qáliplesip atırǵanlıǵı, bay milliy materiallıq-tariyxıy dástúrlerge hám xalqımızdıń intellektuallıq miyraslarına húrmet penen qaraydı.
Ózbekstannıń jáhán jámiyetshiligine integraciyası, respublikanıń jáhándegi jetiskenligi hám abırayınıń bekkemlenip baratırǵanlıǵı. Usı programmanıń maqseti bilimlendiriw tarawın túpten reformalaw, onı ótken zamannan qalǵan ideologiyalıq qarawlar hám sarqıtlarınan tolıq qutıltırıw, rawajlanǵan demokratiyalıq mámleketlikler dárejesinde, joqarı ruwxıy hám etikalıq talaplarǵa juwap beretuǵın joqarı maman kadrlar tayarlaw milliy sistemasın jaratıw bolıp tabıladı.
Bul maqsetti ámelge asıriw tómendegi wazıypalar hal etiliwin názerde tutadı :
«Tálim tuwrısında»ģı Ózbekstan Respublikası Nızamına muwapıq tálim sistemasın reformalaw, mámleket hám mámleketlik emes tálim mákemeleri hám de tálim hám kadrlar tayarlaw salasında báseki ortalıǵın qáliplestiriw negizinde tálim sistemasın birden-bir oqıw ilimiy-islep shıǵarıw kompleksi retinde izbe-iz rawajlandırıwdı támiyinlew tálim hám kadrlar tayarlaw sistemasın jámiyette ámelge asırılıp atırǵan jańalanıw, rawajlanǵan demokratiyalıq huqıqıy mámleket qurılısı processlerine maslaw kadrlar tayarlaw sisteması mekemelerin joqarı maman qánigeler menen támiyinlew, pedagogikalıq iskerliginiń ornı jáne social mártebeni kóteriw kadrlar tayarlaw sisteması hám mazmunın mámlekettiń social hám ekonomikalıq rawajlanıwı kelesheklerinen, jámiyet mútajliklerinen, pán, mádeniyat, texnika hám texnologiyanıń zamanagóy jetiskenliklerinen kelip shıqqan halda qayta qurıw tálim alıwshılardı ruwxıy-etikalıq tárbiyalawdıń hám bilimlendiriw islerdiń nátiyjeli formaları hám de usılların islep shıǵıw hám engiziw;
tálim hám kadrlar tayarlaw, tálim mekemelerin attestatsiyadan ótkeriw hám akkreditatsiya qılıw sapasına ataq beriwdiń sistemasın engiziw;
jańa sociallıq-ekonomikalıq sharayatlarda tálimniń talap etiletuǵın dárejesi hám sapasın, kadrlar tayarlaw sistemasınıń ámelde iskerlik kórsetiwi hám turaqlı rawajlanıwınıń kepilliklerin, ústinligin támiyinleytuǵın normativ, materiallıq-texnikalıqqa hám informaciya bazasın jaratıw tálim, pán hám islep shıǵarıw nátiyjeli integraciyalanıwshı támiyinlew, tayarlanıp atırǵan kadrlardıń muǵdarı hám sapasına salıstırǵanda mámlekettiń talapların, sonıń menen birge mámleketlik emes strukturaları, kárxanalar hám shólkemlerdiń buyırtpaların qáliplestiriwdiń mexanizmlerin islep shıǵıw úzliksiz tálim hám kadrlar tayarlaw sistemasına byudjetten tısqarı aqshalar, sonday-aq sırt el investitsiyaları qosıwdıń real mexanizmlerin islep shıǵıw hám ámeliyatqa engiziw kadrlar tayarlaw salasında óz-ara mápli xalıq aralıq sheriklikti rawajlandırıw.
Milliy programmanıń maqset hám wazıypaları basqıshpa-basqısh ámelge asariladi.
Birinshi basqısh (1997 — 2001 jıllar ) ámeldegi kadrlar tayarlaw sistemasınıń unamlı potencialın saqlap qalıw tiykarında bul sistemanı reformalaw hám rawajlandırıw ushın huqıqıy, kadrlar tárepinen, ilimiy-stilistik, finanslıq -materiallıq shárt-shárayatlar jaratıw. Bul basqıshda tómendegilerdi ámelge asırıw zárúr: «Tálim tuwrısında»ģı nızamǵa muwapıq tálim sisteması mazmunın strukturalıq qayta qurıw hám túpten jańalaw pedagog hám ilimiy-pedagog kadrlar tayarlaw hám de olardıń mamanlıǵın asırıwdı zaman talaplarına juwap beretuǵın dárejede shólkemlestiriw tálim alıwshılardıń joqarı tayarlıq dárejesi, ilmiy tájriybesi, materiallıq hám ruwxıy-etikalıq dárejesiniń sapasına salıstırǵanda qoyılatuǵın zárúr talaplardı belgilep beretuǵın mámleket tálim standartların jaratıw hám engiziw; oqıw-stilistik komplekslerdiń hám de tálim procesi didaktik hám informaciya támiynatınıń jańa áwladın islep shıǵıw hám engiziw; orta arnawlı, kásip-óner tálimi ushın zárúr materiallıq-texnikalıqa, oqıw-stilistik hám kadrlar bazasın tayarlaw; tálim hám kadrlar tayarlawǵa byudjetten tısqarı aqshalar qosıwdıń mexanizmlerin jetilistiriw, mámleket tálim mákemeleri menen bir qatarda mámleketlik emes tálim mákemelerin rawajlandırıwdı da názerde tutqan halda tálim xızmet kórsetiw salasında básekine tiykarlanǵan ortalıqtı payda etiw;
tálim mákemeleri iskerligine ataq beriwdiń reyting sistemasın, kadrlar tayarlaw sapası hám olarǵa bolǵan mútajliktiń monıtoringin aparıw sistemasın islep shıǵıw hám engiziw; xalıq aralıq baylanıslardı keńeytiw hám kúsheytiw, kadrlar tayarlawda xalıq aralıq donorlik shólkemleri hám fondlari iskerligine tiyisli sharayatlar jaratıw, sonıń menen birge respublika bilimlendiriw tarawına sırt el investitsiyaların qosıw boyınsha real ilajlar islep shıǵıw hám olardı ámelge asırıw.
Do'stlaringiz bilan baham: |
