|
II. Tiykarģı bólim
1-§. Kàsip tàlim metodikasinda ekanomikanin’ orni
Kásip talimi metodikası páni orta arnawlı kásip-óner talimi muģallimlerin kelesi kásiplik iskerliginde hár tárepleme tayarlawdı ámelge asırıw ushın tereń talim beriwge qaratılǵan. Ol predmet retinde informatika baģdarindaģi, orta maģluwmatli qánigelerdi tayarlawda qatnasıw etiwshi bolajaq oqitiwshilardi kásibge baģdarlaw boyinsha teoriyalıq bilimler beriwge tiykarlanǵan. Zamanagóy talimde bul bárinen burın studenttiń socialliq ómir iskerliginde sanalı, sanalı hám mádeniyatlı munasábette boliwģa ùyretiw bolıp tabıladı. «Qaniygelik talim metodikasi» páni bir neshe qánigelik pánleri menen baylanıslı bolǵanı ushın ol bul pánlerdiń metodologiyalarina tiykarlanadı hám talim-tárbiyanıń ulıwma principlerıne tayanadi. Bizge ma’lim, bul principler pedagogika hám didaktika tárepinen islep shıǵıladı. Bunnan tısqarı qaniygelik talim metodikası fiziologiya hám psixologiya tárepinen ornatilgan nizamlıqlardan da tikkeley paydalanadı.
Belgili, metodika bul- metod hám usıllar jiyindisi bolip, qanday da háreketti ámelge asırıw bolıp tabıladı. Sonday gápler ámeldegi: oqitiw metodikası, uyretiw metodikası. Bul eki túsinik de ámelde teń huquqli bolip, oqitiw bul uyretiwshiniñ iskerligi. Oqitıw metodikası - oqiw predmeti retinde bolajaq injener-pedagok aldına tómendegi wazıypalardı qoyadi. «Qaytip hám neni oqitiw kerek? », «Ne ushın naǵız ózindey oqitiw kerek? ».
Talim hám tárbiyanıń ulıwma maqsetlerinen, onıń zamanagóy pánler sistemasında tutqan orni hám wazıypalarınan, jámiyet turmısındaǵı áhmiyetinen kelip shıqqan halda pánniń tiykarǵı maqsetlerin tómendegishe belgilew múmkin:
*oqıwshılarda kompyuter sawatqanliģin rawajlandırıw ;
*oqıwshılarda informaciyaǵa qayta islew, uzatıw hám odan paydalanıw processleri haqqındaǵı bilimler tiykarların bekkem hám sanalı ozlestirip alıwların taminlew;
*oqıwshılarǵa dúnyanıń zamanagóy ilimiy korinisin qáliplestiriwde informaciya processleriniń áhmiyetin, jámiyettiiń rawajlanıwında informaciya hám kommunikatsion texnologiyalardıń rolin ashıp beriw;
*turmısında kompyuterlerden sanalı hám ratsional paydalanıw kònlikpelerin qàliplestiriw;
Joqaridaǵi máselelerden hesh biri qalǵanlarınan úzilgen halda, bólek hal etilmesligi kerek. Olar bir pútinlikte, bir-biri menen bekkem baylanıslı halda ámelge asırılıwı kerek, sebebi oqiwshilar tárepinen jònelis pánleri tiykarların bekkem iyelew nátiyjesinde olardı oylawın tárbiyalaw, ilimiy hám kásiplik dúńyaǵa kózqaras tiykarların jaratıw múmkin.
Oqıwshılardı tuwrı hám tereń juwmaqlar shıǵarıwǵa, logikalıq baqlawlar etiwge úyretıw, olarda hár bir máseleni sheshiwge sın kózqarastan hám dóretiwshilik jantasıwǵa alıp kelip, túrli shárt-shárayatlarda ónimli iskerlik kórsete alıwlarına múmkinshilik beredi. Kadrlar tayarlaw milliy programması, O'zR niñ kadrlar tayarlaw milliy programması — 1997 j. 29 avg. de Ózbekstan Respublikası joqarı jıynalısınıń 9-sessiyasında prezident I. A. Karimov ǵayratı menen qabıl etilgen. Programmanıń maqseti bilimlendiriw tarawın tupten reformalaw, onı ótken zamannan qalǵan ideologiyalıq qáliplerden tolıq qutıltırıw, joqarı maman kadrlar tayarlawdıń rawajlanǵan demokratiyalıq mámleketlikler dárejesindegi, joqarı ruwxıy hám etikalıq talaplarına juwap beretuǵın milliy sistemasın jaratıwdan ibarat. K. t. m. d. O'zRnin " Tálim tuwrısında" ģi nızamı (1997 j. avg.) qaǵıydalarına muwapıq halda tayarlanǵan bolıp, milliy tájiriybelerdiń analizi hám jáhán kólemi tálim sistemasındaǵı tabıslar tiykarında tayarlanǵan hám de joqarı ulıwma hám kásip-óner mádeniyatına, dóretiwshilik jáne social aktivlikke, sociallıq-siyasiy turmısda ǵárezsiz túrde móljeldı tuwrı ala biliw uqıbına iye bolǵan, keleshek wazıypaların ilgeri jıljıtıw hám sheshiwge ılayıq kadrlardıń jańa áwladın qáliplestiriwge jóneltirilgen. Programma kadrlar tayarlaw milliy modelin ámelge asıriwdi, hár tárepleme kámal tapqan, jámiyette turmısqa maslasqan, tálim hám kásip-óner programmaların sanalı túrde tańlaw hám keyinirek puqta ózlestiriw ushın sociallıq-siyasiy, huqıqıy, psixologiyalıq -pedagogikalıq hám basqa tárzdegi sharayatlardı jaratıwdı, jámiyet, mámleket hám shańaraq aldında óz juwapkershiligin sezim etetuǵın puqaralardı tárbiyalawdı názerde tutadı.[4]
Do'stlaringiz bilan baham: |
