Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

ar/-yr
diýen gadymy türki goşulmadan emele gelipdir 
(bu barada 
Salak
makalasyna serediň).

---

191
Indi salyr, salar we salargazan etnonimleriniň degişli taýpalaryny 
anyklalyň.
Salyr
—özbaşdak taýpadyr, ol tire hökmünde saýatly we hydyrili 
taýpalarynyň düzümine hem giripdir. Bularyň bir bölegi 1263-nji ýylda 
Kryma göçüp gelipdir, hatda şu ýerdäki Salgir derýasynyň ady hem şu 
salyrlar bilen baglanyşyklydyr.
Gňkleňlerde salar diýen tire bar. Hytaýyň Sýunhau welaýatynda 
(Pekiniň ýakynynda) ýaşaýan türkmenlere-de salarlar diýilýär. Olar 
1370-nji ýylda Samarkant welaýatynyň häzirki Nurata we Goşrabat 
raýonlaryndan bu ýere göçüp gelip, öz milli däplerini, dilini şu wagta 
çenli saklapdyrlar.
Stawropol ülkesinde ýaşaýan igdirleriň düzüminde hem salargazan 
tiresi bolup, ol salyrlardan şu taýpa geçipdir (bu ýerdäki gazan sözi 
barada Gazan makalasyna serediň).
Sözümiziň ahyrynda salyr diýen etnonimiň il içinde salar 
görnüşinde-de ulanylýandygyny, ärsary, saryk, teke, ýomut ýaly ençeme 
türkmen taýpalarynyň hem salyrlar (daşky salyrlar) bilen etnik taýdan 
baglanyşyklydygyny ýatladýärys.
SANJAR, SANJARY
Saryklaryň 
sanjar
we tekeleriň 
sanjary
diýen urug-tireleri XII—
XIV asyrlarda döräp, olaryň etnik adyny Marynyň, umuman, seljuklaryň 
uly hökümdary bolan soltan Sanjaryň (XII asyr) adyna syrykdyrýarlar. 
A.A. Roslýakowyň we G.I. Karpowyň pikirine görä, Sanjaryň urugyna 
Marynyň hasylly ýerlerinden köp mukdarda ýer bölünip berlipdir. Ýerli 
ilat oňa ilki Sanjary, soňra soltanizler (soltan eziz, ýagny “soltanyň 
ezizleri”) diýip at dakypdyrlar. Ýöne soltanizleriň soltanly diýen gadymy 
türkmen taýpasy bilen baglanyşykly bolmagy hem mümkindir.