Bank hisobi va audit

 

---

 
66 
 
Debet      20210  -  “Davlat  korxona,  tashkilot  va  muassasalarining  talab 
qilinguncha saqlanadigan depozit hisobvarag‘i” 
 
Kredit  
10103 -  “ Bankning  Markaziy bankdagi vakillik hisobvarag‘i”  
Balans  ichidagi  hisobvaraqlar  bo‘yicha  bajarilgan  ushbu  buxgalteriya 
yozuvlaridan  avval  balansdan  tashqari  ko‘zda  tutilmagan  holatlar  hisobvaraqlar 
bo‘yicha  buxgalteriya yozuvlari bajariladi, 1-kartotekadagi to‘lov talabnomasining 
o‘zi kartotekadan olinadi va hisobdan chiqariladi: 
Debet  96319  “To‘lov  muddatini  kutayotgan  hisob-kitob  hujjatlari  bo‘yicha 
kontr. hisobvaraq” 
Kredit 90962 “To‘lov muddatini kutayotgan hisob-kitob hujjatlari” 
Bu buxgalteriya yozuviga qarama-qarshi bo‘lgan yozuv to‘lov talabnomasini 
1-kartotekaga  qabul  qilingan  paytda  bajariladi,  ya’ni  to‘lov  talabnomasining  1-
kartotekaga  kirim  qilinganligi  bildiradi.  Yuqoridagi  buxgalteriya  yozuvi  esa 
talabnomaning kartotekadan olinganligini bildiradi.  
To‘langan  talabnoma  elektron  to‘lovlar  tizimi  yordamida  Markaziy  bank 
qoshidagi  Hisob  Markazi  orqali  mahsulot  sotuvchi  bankiga  o‘tkaziladi. 
Talabnomaning ushbu nusxasi bankning kundalik hujjatlar yig‘majildiga tikiladi va 
belgilangan tartibda saqlanadi. 
 To‘lov o‘tkazish bo‘yicha quyidagi buxgalteriya yozuvi bajariladi: 
Debet  Mahsulot sotib oluvchining depozit  hisobvarag‘i  
Kredit  Tijorat bankining vakillik hisobvarag‘i 
  
Yuqoridagi balans ichidagi buxgalteriya  yozuvini bajarishdan avval hujjat 2-
kartoteka  hisobidan chiqariladi.   
3-bosqich.  Mahsulot yetkazib beruvchi bankida to‘lovni qabul qilish bo‘yicha 
operatsiyalar 
To‘lovchi  korxona  bankida  to‘langan  to‘lov  talabnomasi  “Elektron  pochta” 
elektron tizimi  orqali  Markaziy  bank qoshidagi  Hisob  Markaziga uzatiladi. Hisob 
Markazida  to‘lovchi  korxona  bankining  vakillik  hisobvarag‘idan  to‘lov 
talabnomasida  ko‘rsatilgan  pul  summasi  mahsulot  yetkazib  beruvchi  bankining  
vakillik hisobvarag‘iga o‘tkaziladi.  
Elektron  to‘lov  tizimi  orqali  olingan  elektron  talabnomalar  mablag‘larni 
oluvchi bankda bir nusxada qog‘ozga chiqariladi. Ilgari to‘lov talabnomasi yana bir 
nusxa  chiqarilib  bankning  hujjatlar  papkasida  saqlanar  edi.  Hozir  esa  bankning 
o‘zida  bank  axborotlar  bazasida  elektron  to‘lov  talabnomasi    saqlanadi.  Elektron 
to‘lov  talabnomasi  mas’ul  ijrochining  imzosi  va  bank  muhri  qo‘yilgan  holda 
mahsulot  yetkazib  bergan  korxonaning  depozit  hisobvarag‘iga  ilova  sifatida 
qo‘shib  beriladi.  Shu  bilan  birga  bu  korxonaga  hisobvaraqdan  ko‘chirma  ham 
beriladi.  Mahsulot  yetkazib  beruvchi  bankida  to‘lovchi  bankidan  kelib  tushgan 
to‘lov  summasi  quyidagi  buxgalteriya  yozuvi  orqali  mablag‘  oluvchining 
hisobvarag‘iga o‘tkazib qo‘yiladi: 
Debet  Tijorat bankining vakillik hisobvarag‘i 
Kredit  Mahsulot yetkazib beruvchining depozit hisobvarag‘i 
 

---

 
67 
 
Bu yerda mahsulot etkazib beruvchi davlat tasarrufidagi, davlat tassarrufidan 
tashqaridagi  turli  mulkchilik  shakllariga  qarashli  korxonalar  bo‘lishi  mumkin. 
Shunga ko‘ra ularning hisobvaraq nomerlari belgilanadi.