Bakteriyalarda moddalar almashinuvi

Saprofitlar (saprophyticus) — o`lgan , organizmlarning organik qoldiqlari bilan oziqlanadigan bakteriyalar.
Parazitlar (parasiticus) — tirik organizmda yashab, xo‘jayin hujayrasida uning hisobiga oziqlanadigan mikroorganizmlar. Parazitlar turi juda kam (0,1 %). Ular evolutsiya jarayonida parazit holda yashashga moslashib olgan. Ammo bu xususiyat o'zgarib turishi, ya’ni saprofit mikroorganizmlar noqulay sharoitda odam va hayvonlarda kasallik qo‘zg‘atishi ham mumkin.
Organotrof organizmlarning litotroflardan farqi shundaki, ular asimmetrik joylashgan uglerod atomli organik birikmalarga mulitoj. Ammo organotrof organizmlarning ayrim turlari karbonat angidrid va ammiakni o'zlashtiradi va bulardan murakkab uglevod, aminokislotalarni sintez qiladi.
O'stiruvchi omillar. O‘stiruvchi omillarga aminokislota, purin va pirimidin asoslari, lipid, vitamin, temirporfirin va boshqa birikmalar kiradi. Ayrim mikroorganizmlar о‘zlari uchun zarur o‘stiruvchi omillami sintez qiladi, boshqalari esa atrof-muhitdan tayyorini oladi. 0‘stiruvclii omillarga ehtiyoj bakteriyaning doimiy belgisi bo`lib, identifikatsiya qilishda, oziq muhit tayyorlashda, biotexnologiyada ular hisobga olinadi.
Aminokislotalar. Ko'pgina mikroorganizmlaming o‘sishi uchun biror xil aminokislota zarur, ularning ayrimlari birgina aminokislotani, boshqalari esa bir necha aminokislotani talab qiladi. Ko‘pgina aminokislotalar gomofermentativ sut kislotali bijgishni amalga oshiruvchi bakteriyalar uchun juda ham zarur.
Purin va pirimidin asoslari va ularning mahsulotlariga adenin, guanin, sitozin, urasil, ksantin, gipoksantin, timinlar kiradi. Ular о‘z navbatida ayrim mikroorganizmlar uchun o'stiruvchi omil hisoblanadi. Purin va pirimidin har xil mikroorganizmlar, jumladan, streptokokk, stafilokokk va boshqa bakteriyalarni o‘stirish uchun zarur.
Lipidlar. Ayrim mikroorganizmlami o'stirish omili sifatida oziq muhitiga lipidlar yoki ularning komponentlari, jumladan, fosfolipidlar qo‘shilishi kerak. Masalan, ayrim streptokokk, laktobatsilla, mikoplazmalami o‘stirish uchun yog‘ kislotalari va ularning efirlari kerak boiadi. Mikoplazmaning Mycoplasma urug'iga mansub barcha turlari xolesterin yoki boshqa sterinlarga muhtoj, shu bois ularni o'stirish uchun yuqorida ko'rsatilgan omillarni oziq muhitiga qo'shiladi.