Bajardi: Abdunabiyev Sunnat 101-guruh talabasi

Yaydoqchilar — pardaqanotlilar turkumiga mansub nashtarsiz tekinxoʻr hasharotlar oilasi. 60 mingdan ortiq turi maʼlum. Yaydoqchilarning qurtlari boshqa hasharotlar tanasida yoki tuxumida parazitlik qilib yashaydi. Yaydoqchilarning qorni uchida uzun tuxum qoʻygichi boʻladi. Tabiatda oʻtlar ustida pastlab uchib yurgan yirik yaydoqchilarni koʻp uchratish mumkin. Yaydoqchilar tuxum qoʻygichi yordamida hasharotlar qurti terisini teshib, uning tanasiga tuxum qoʻyadi. Tuxum qoʻyadigan urgʻochi yaydoqchi qurtni minib olganga oʻxshaydi. Shuning uchun bu hasharotlar yaydoqchilar deb ataladi. Tuxumlardan chiqqan yaydoqchi qurtchalari kapalak qurti tanasi toʻqimalarini yeb oʻsadiva asta sekin uni halok qiladi. Bir qancha yaydoqchilardan zararkunanda hasharotlarga qarshi biologik kurash olib borish maqasadida foydalaniladi.

Chumolilar haqida: chumolilar tuzilishi, xarakterli, tavsif

• Chumolilar haqida: chumolilar tuzilishi, xarakterli, tavsif
• Ushbu hasharotning tanasi tarkibida uchta asosiy tarkibiy qismlar aniqlanadi: qorin va ko'krak qafasi va bir-biriga bog'langan. Ko'p sonli linzalardan iborat ko'zlar harakatni ajratib turishga imkon beradi, ammo aniq tasvir bermaydi. Boshning tepasi hali ham uchta oddiy ko'z. Chumolilar tirnoqlari bilan qurollangan 6 ta panjalar bilan harakat qilishadi, hasharotga ko'tarilish imkoniyatini beradi. Boshida bo'lgan segmentar mo'ylov, bular teginish organlari, tuproqning tebranishini, havo oqimining tebranishini, havo oqimini va hidni olishga imkon beradi.

Chumolilar (lot. Formicidae) — pardaqanotlilar turkumiga mansub hasharotlar oilasi. 1 va 2qorin boʻgʻimlari ingichkalashib, koʻkrak bilan qoʻshiladigan poyachani hosil qiladi. Boshi katta, jagʻlari kuchli rivojlangan (kemiruvchi ogʻiz organlari). Chumolilar jamoa (oila) boʻlib yashaydi. Chumolilar oilasi bir necha ming, hatto millionlab individlardan tarkib topgan. Oilada koʻp minglab ishchi Chumolilar, qanotli oʻnlab erkaklari va bir necha ona chumoli boʻladi. Erkak Ch. faqat koʻpayish davrida paydo boʻlib, urugʻlanishdan soʻng oʻlib ketadi. Ishchi Ch. jinsiy organlari rivojlanmagan urgʻochilardan iborat. Ona Ch. urchish davrida paydo boʻladi; urchishdan soʻng qanotini tashlab, tuxum qoʻya boshlaydi, 20 yilgacha yashaydi. Ishchi Ch. oilani oziq bilan taʼminlaydi, uyani qoʻriqlaydi (navkarlar) yoki suyuq zaxira oziqni saklaydigan asalli bochkachalar hosil qiladi va boshqa vazifalarni bajaradi.