Бадиий гимнастика бґйича кичик ёшдаги болалар билан машІулот олиб бориш методикаси

Мусобақанинг турлари

Ўзбекистоннинг турли ташкилот ва муассасалари, шу жумладан, умумтаълим мактаблари, БЎСМда (болалар ва ўсмирлар спорт мактаби), ўрта ва олий ўқув юртларида бадиий гимнастика мусобақаларини уюштириш ва ўтказиш борасида муайян анъаналар пайдо бўлди. Уларнинг мақсади, шакли, кўлами ва ҳарактерига қараб, қуйидаги турларга ажратилади:
1. Йўналиши (мақсади) бўйича: ўқув, саралаш мусобақалари, энг кучли бадиий гимнастикачи жамоаларни аниқлаш мусобақалари, ўртоқлик учрашувлари, оммавий мусобақалар (осонлаштирилган дастур, «Алпомиш ва Барчиной» кўпкураши бўйича ва ҳоказо).
2. Зачёт формаси бўйича: шахсий, жамоа ва шахсий-жамоа мусобақалари.
3. Кўлами бўйича: туман, шаҳар, вилоят биринчиликлари.
4. Вакиллиги бўйича: территориал ва муассаса мусобақалари.
5. Характери бўйича: таснифланган, таснифланмаган, ёпиқ, очиқ мусобақалар, танлов, саҳифали мусобақалар.
Одатда ҳар бир мусобақага бир неча вазифа қўйилади. Масалан, умумтаълим мактабининг биринчилигида бадиий гимнастика ишига якун ясаш мумкин, шунинг билан бирга муайян мактабнинг энг яхши бадиий гимнастикачиларини мактаб терма жамоасига (туман, шаҳар ва ҳоказо биринчиликлари учун) номзодлар таркибини кўрсатиш мумкин. Бу мусобақа Низомида аниқ кўрсатилади.

Мусобақаларнинг дастури

Мусобақаларнинг вазифаси, қатнашувчилар таркиби ва ўтказилиш шартларига қараб, дастурлар бир-биридан жиддий фарқ қилиши мумкин. Масалан, бадиий гимнастикачининг техник тайёргарлигини аниқлаш ва унга бирор спорт разрядини бериш учун давлат (таснифи) дастурлари мавжуд. Ҳар хил бадиий гимнастика спорт мусобақалари учун дастурларни мусобақа ўтказадиган ташкилотнинг ўзи (жумладан, умумтаълим мактаби) тузиши мумкин. Бундай мусобақалар осонлаштирилган дастур ва соддалаштирилган қоида бўйича ўтказилади.

Мусобақалар тўғрисида Низом

Мусобақа тўғрисидаги Низом уни ўтказаётган ташкилот томонидан тасдиқланган бўлиб, унда қатнашчиларни ва мусобақа ўтказадиган лавозимли шахсларни тайёрлаш билан боғлиқ барча ишлар режалаштирилади. Низом у ёки бу мусобақани режалаштирадиган ташкилот томонидан спорт тадбирлари календари асосида ишлаб чиқилади ва мусобақа бошланишидан камида 3 ой олдин қатнашувчи жамоаларига (мактаблар, болалар ва ўсмирлар спорт мактаблари) тарқатилади.
Мусобақа Низомида қуйидагилар кўрсатилади:

1. 
   Мақсад ва вазифалар.
   
2. 
   Ўтказиш жойи ва вақти.
   
3. 
   Мусобақани бошқариш.
   
4. 
   Қатнашчиларга рухсат бериш ва ғолибларни аниқлаш.
   
5. 
   Ғолибларни мукофотлаш.
   
6. 
   Дастур.
   

Одатда ҳар бир жамоада энг яхши натижалар масалан, 6 тасидан 5 таси ёки 8 тадан 7 таси ҳисобга олинади. Бунда айрим қатнашчилар, жамоалар ўртасидаги бадиий гимнастика буюмлари билан бажариладиган машқларнинг бориши аниқ ифодаланади, бу эса мусобақалардаги курашни қиздириб юборади.