B. M. Tojiboyev, D. A. Alijanov chorvachilikda ozuqa tayyorlash va

Massaga nisbatan foiz hisobida
Komponent
Variantlar
1 2 3 4
Arpa somoni
Maydalangan makkajo‘xori so‘tasi
Kepak, arpa, suli va boshqa donlar
siniqlari
Kunjara va shrotlar
Melassa
42
40
5
5
5
-
80
18
-
-
-
80
13,5
5
-
-
88,5
-
-9
Mochevina
Trikalsiyfosfat
Osh tuzi
1,5
1,0
0,5
1,0
0,5
0,5
-
1,0
0,5
1,5
0,5
0,5
So‘ta o‘ramasi yaxshi uglevodli ozuqa bo‘lib, qoramol va 
ozgina miqdorda cho‘chqa va parrandalarga berish foydalidir. 

---

120
Zavodlarda makkajo‘xori so‘tasi o‘ramasi quritilib, un qilib 
may-dalanadi va omixta yem tarkibiga qo‘shiladi. Kovsh qayta-
ruvchi hayvonlarga so‘ta o‘ramasi uni ratsionga 35 foizgacha, 
cho‘ch-qalarga 3-5 foiz va parrandalarga 2-3 foiz miqdorida 
qo‘shish tavsiya etiladi.
So‘ta o‘ramalari ko‘p bo‘lmagan hollarda, ularni natural 
holda maydalab silos, pichan, konsentrat va boshqa ozuqalar 
bilan qo‘shib berish mumkin.
Kungaboqar to‘pguli va poya barglari maydalanganda har 1 
gektar yer maydoniga 10-16 t ni tashkil etadi. Quruq vegetativ 
modda kungaboqar naviga qarab 25-40 ts ga bo‘ladi. Vege-
tativ massaning 55-63 foizi to‘pguldan va 37-45 foiz poyadan 
iborat. Kungaboqar urug‘ini yig‘ish davrida, uning namligi 
20-22 foizni tashkil etadi. Yig‘ish muddati o‘tishi bilan to‘pgul 
va poya tez quriy boshlaydi. Natijada uning barglari tushib 
protein kamayadi va to‘qima ortib boradi. Kungaboqar to‘pguli 
to‘yimli ozuqa sanaladi. Uning tarkibida ko‘p miqdorda yog‘, 
azotsiz ekstraktiv modda bo‘lib, to‘qima kam bo‘ladi.
15.3-jadval
Kungaboqarning maydalangandan so‘nggi kimyoviy tarkibi