B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

1.2.1.1. Sigler metallorganik katalizatorlarini olish usullari
Hamdo‘stlik mamlakatlarida polimer materiallari ilmiy-tekshirish
instituti tomonidan qilingan ishlar natijasiga ko‘ra, quyi bosimli po-
lietilenni sanoatda ishlab chiqarishning Sigler metallorganik katali-
zatorlarida davriy va uzluksiz sxemalari ishlab chiqilgan. Katalizator
oltingugurtga  va  kislorod  saqlovchi  qo‘shimchalar  (xususan,  suvga
va kislorod)ga o‘ta ta’sirchan bo‘ladi.
Uchetilaluminiy va uchizobutilaluminiylar turli usullar bilan oli-
nishi mumkin:
To‘g‘ridan to‘g‘ri sintez quyidagi reaktsiyalarga asoslangan:
Ushbu  mahsulotlar  havo  bilan  kontaktda  bo‘lsa,  o‘z-o‘zidan
alangalanib  ketadi.  Shuning  uchun  etilenning  polimerlash  reaksi-
yasini  metallorganik  katalizatorlar  ishtirokida  azot  atmosferasida
o‘tkaziladi.
Dietilalyuminiy xlorid mayda dispers alyuminiyni etilxlorid bilan
o‘zaro  ta’sirlab  ekvimolekular  alkilalyuminiy  xloridlarni  aralashma
holida hosil qilib, so‘ng ularni natriy metali bilan ishlov berib olina-
di:
Al
H
C H
Al C H
kkal mol
Al
H
iz
atm
+
+

→

+
+
+
−
3 2
3
3 2
3
2
2
4
30
110
2
5 3
2
/
(
)
/
/
oo C H
Al izo C H
kkal mol
−
→
−
+
4
8
4
9 3
67
(
)
/
3
3
66
2
5
2
5 2
2
2
5
2
2
5 2
Al
C H Cl
Al C H Cl
Al C H Cl
kkal mol
Al C H Cl
+
→
+
+
(
)
(
)
/
(
)
++
+
→
+
+
+
Al C H Cl
Na
Al C H
Al NaCl
kkal
(
)
(
)
2
5
2
2
5 3
3
197

---

120