B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Jamoaning  norasmiy  tuzilmasi
  –  jamoaning  barcha  a’zolari  o’rtasidagi 
shaxslararo  ma’naviy-psixologik  munosabatlarning  umumiy  tizimini,  mikroguruhni 
tashkil  qiladigan  a’zolar  o’rtasida  tanlash  munosabatlari  mavjudligini  ifodalovchi 
tuzilma.  Har  bir  a’zo  jamoadagi  munosabatlar  tizimida  u  yoki  bu  o’rinni  egallaydi. 
O’quvchining  jamoadagi  o’rni  uning  shaxs  sifatida  shakllanishi  va  kamolotga 
erishishiga muhim ta’sir ko’rsatadi. 
 
Jamoaning rasmiy tuzilishi
 – jamoaning turli ko’rinishdagi  faoliyatini amalga 
oshirish  uchun  zarur  bo’ladigan  tashkiliy  jihatlarni  o’zida  aks  ettiruvchi  tuzilma. 
Ijtimoiy subyektlarning turli maqsad yo’lida, kasb, faoliyat va yosh nuqtai nazaridan 
birlashishi  sinf,  guruh  va  mehnat  jamoasi  deb  yuritiladi.  Sinf,  guruh  va  mehnat 
jamoasi  muayyan  shartlarga  ko’ra  tashkil  topadi.  Ular  quyidagilardir:  aniq  maqsad 
atrofiga  a’zolarni  birlashtira  olishi;  barqaror,  turg’un  xarakter  kasb  etishi  (uzoq 
muddat  mavjud  bo’lishi);  a’zolar  o’rtasida  umumiy  maqsad  negizida  aniq 

---

 
94 
vazifalarning  taqsimlanishi, jamoa  faoliyatini uning  a’zolari tomonidan  jamoatchilik 
fikri  asosida  nazorat  qilib  borilishi;  jamoa  a’zolari  o’rtasida  o’zaro  ma’naviy 
birlikning  qaror  topishi;  shaxsiy  manfaatlarning  jamoa  manfaatlari  bilan 
uyg’unlashuvi; a’zolarning bir-biriga yordamga shayligi va sh.k.