B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

J 
 
Jamiyatning 
axborotlashuvi 
– 
zamonaviy 
axborot 
texnologiyasi, 
telekommunikatsiya  asosida  davlat  hokimiyati,  turli  vazirliklar,  idoralar,  ishlab 
chiqarish korxonalari, mahalliy o’z-o’zini boshqarish organlari xamda fuqarolarning 
axborotga  bo’lgan  eqtiyojlarini  yetarli  va  to’la  qondira  oladigan  zarur  sharoitlar 
yaratishga qaratilgan ijtimoiy, iqtisodiy va ilmiy texnikaviy jarayon. 
 
 
Jamoa an’analari
 – bolalar, o’smirlar va  mehnat jamoalarida ularning a’zolari 
tomonidan  qo’llab-quvvatlanadigan    barqarorlashgan  odatlar.  Bu  kabi  an’analar 
mazmunida jamoa a’zolari o’rtasidagi munosabatlar mazmuni, xususiyati, jamoaning 
ijtimoiy fikri ifodalanadi. 
Bu  kabi  an’analarni  quyidagi  turlarga  ajratish  mumkin:  kundalik  faoliyat 
an’analari; bayram an’analari. 
 
Jamoada  va  jamoa  yordamida  tarbiyalash
  –  individual  shaxs  xulq-atvori, 
yurish-turishi,  muomalasi,  borliqqa  bo’lgan  munosabatida  kuzatilayotgan  salbiy 

---

 
93 
holatlarni  jamoa  ta’sirida,  jamoa  a’zolarining  shaxsiy  namunasi  orqali  bartaraf 
etishga  qaratilgan  tarbiyaviy  ta’sir  chorasi;  muhim  ahamiyatga  ega  tarbiyaviy 
tamoyillardan  biri.  Alohida  o’quvchi  (talaba)ning  jamoada  va  jamoa  yordamida 
tarbiyalash  unga  sinf,  guruh  tomonidan  verbal  va  noverbal  shaklda  ijobiy  ta’sir 
ko’rsatilishini  ifodalaydi.  Verbal  ta’sir  o’quvchi  (talaba)ning  xulq-atvori,  yurish-
turishi,  muomalasi,  borliqqa  bo’lgan  munosabatiga  nisbatan  salbiy  baho  berish: 
jamoaning yig’ilishida muhokama qilish, jazo chorasini belgilash kabilarda namoyon 
bo’lsa,  noverbal  ta’sir  uni  jamoa  a’zolaridan  muayyan  muddatga  ajratib  qo’yish, 
jamoa  faoliyati,  ijtimoiy  jarayon  va  tadbirlarga  jalb  qilmaslik,  ma’lum  voqelik, 
hodisa, jarayon yuzasidan qaror qabul qilishda uning fikrini inobatga olmaslik va  b. 
ko’rinishida bo’lishi mumkin.