Азотнинг табиатда айланиши

Opa oqsilari ham shular jumlasidandir.

Bakteriyalogik fermentlar – xo’jayin hujayra mexanizmidan o’tishda ekzofermentlarning roli juda muhim. Bu fermentlar ximoya vazifasini bajaruvchi kimyoviy moddalarni yoki immun hujayralarining ba’zi qsimlarini parchalash orqali xo’jayin organizmlar ximoya funksiyasidan o’tishi mumkin.

Koagulazalar – qondagi fibrinogenni fibringa aylantiruvchi fermentlardir. Fibrinlar esa bakteriyalarning fakotsitoziga sabab bo’lishi mummkin. Staphylococcus avlodi vakillari membranasida sintezlanadi.

Bakteriyal kinazalar (fibrinolizin) – bu fermentlar ham fibrinni parchalaydi. Staphylococcus avlodi bakteriyalari tomonidan sintez qilinadi.

Gyaluronidaza – streptakoklar tomonidan sintez qilinadi. Gyaluron kislotasini gidrolizlaydi.

Kollagenazalar- kollagen oqsilini gidrolizlaydi. Gazli gangrenaning rivojlanishiga sabab bo’luvchi ba’zi Clostridium avlodi vakillari tomonidan sintezlanadi.

IgA proteazalar - N. gonorrhoeae va N. meningitides kabi bakteriyalar tomonidan sintezlanadi.

Antigenlik variatsiyasi – ba’zi bakteriyalar o’zlarining yuzasidagi antigenlik xuxusiyatini namoyon qiladigan qsimlarini o’zgartiradi va natijada unga nizbatan chiqqan antitanalar tanimay qolishiga olib keladi. Masalan, N. gonorrhoeae da Opa-oqsilini kodlovchi bir qancha genlar nushasi mavjud.

11. Патоген бактерияларнинг ҳўжайин организми ҳимоя тизимидан ўтишида капсуланинг роли.


Kapsula-ba’zi bakteriyalar faqatgina kapsula bo’lgandagina xo’jayin organizmiga kiradi va uni zararlaydi. Masalan, Streptococcus pneumoniae faqat kapsula hosil qilganda pnevmaniya kasalligiga sabab bo’ladi. Kapsulasiz holatda esa pnevmaniyaga sabab bo’lmaydi. Yana ba’zi bir guruh bakteriyalari esa kapsula mavjud bo’lmaganda ham patogenlik namoyon qiladi. Masalan, Klebsiella pneumoniae. Shunday qilib kapsula bakteriyalarning virulentligiga katta ta’sir qiladi. Biroq bu bakteriyalarning virulentligi faqat kapsulaga bog’liq degan manoni anglatmaydi.