Азотнинг табиатда айланиши

79. Вирусларнинг ҳужайра рецепторлари билан бирикиши

• 
  Virus epitop bilan hujayra retseptori vodorod bog’lari, ionli tortishishlar va Van der Vaals kuchlari orqali bog’lanadi;
  
• 
  Virionlar va retseptorlar o'rtasida kovalent bog'lanish hosil bo'lmaydi;
  
• 
  Hayvon viruslari retseptorlar bilan bog'langandan so'ng, hujayraga kirish uchun plazma membranasidan o'tishi kerak;
  
• 
  Virus endositoz yo’l bilan kiradi;
  
• 
  Agar virion plazma membranasining klatrin yoki kaveolin bilan qoplangan hududiga bog'lansa, bu oqsil molekulalari membranani virion atrofida egilishiga majbur qiladi;
  
• 
  Ba'zi viruslar, masalan, SV40, plazma membranasining kaveolin bilan qoplangan hududlarida endotsitozlnadi;
  
• 
  

80. Вирусларнинг ҳужайра ичидаги транспорти
Hujayraga kirgandan so'ng virus yoki uning genomi yadro kabi ma'lum bir joyga etkazilishi kerak bo'lishi mumkin. Ba'zi viruslar hujayraning transport tizimlaridan biri, masalan, mikronaychalar yordamida kerakli joyga yetkaziladi;
Ko’pchilik RNK saqlovchi viruslar replikatsiyani aynan sitoplazmada amalga oshiradi va ularga yadro ichi fermentlari kerak bo’lmaydi;
Ba'zi DNK viruslari, masalan, iridoviruslar va poksviruslar eukaryot hujayralar sitoplazmasida ko'payadi, lekin ko'pchilik DNK viruslari yadroda ko'payadi. Ushbu viruslar (gripp viruslari) uchun virus genomini yadro ichiga o'tkazish kerak. Ushbu viruslarning ba'zilarining strukturaviy oqsillari ularning mikronaychalarga biriktirilishiga imkon beruvchi ketma-ketlikka ega.
Mikronaychalar diametri 25 nm boʻlgan ichi boʻsh silindrlar boʻlib, a- va b-tubulin oqsillaridan tashkil topgan.
Dvigatel oqsillari deb nomlanuvchi oqsillar o'zlarini va har qanday yukni mikronaychalar bo'ylab harakatlantiradilar. Bir qator viruslar (jumladan, gerpesviruslar, adenoviruslar, parvoviruslar va retroviruslar) ushbu transport tizimidan o'zlarining nukleokapsidlarini sitoplazmaning chetidan yadroga yaqin joyga olib borish uchun foydalanadilar. Virus tuzilmalari sekundiga 1-4 mkm tezlikda tashiladi;

• 
  Ba’zi viruslar yoki ularning komponentlari yadro membranasida joylashgan 3000-5000 tagacha bo’ladigan poralardan o’tadi. Har bir pora 50 dan ortiq oqsillar kompleksidan tuzilgan. Poralar markazida maxsus kanallar joylashgan va virus shu kanallar orqali maxsus tashuvchi oqsillar yordamida o’tadi;