Axmеdova m. A. umumiy muxarrirligi ostida


-§. Urush va tinchlik muammolari



Download 2,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet255/290
Sana30.12.2021
Hajmi2,69 Mb.
#94908
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   290
Bog'liq
falsafa

 
1-§. Urush va tinchlik muammolari 
 
Inson  sivilizatsiyasining  butun  tarixi,  taassuf  bilan  qayd  etish  lozimki,  urushlar  tarixidan 
iborat.  Urush  uzoq  vaqt  davomida  zarur,  muqarrar  va  hatto  insoniyatning  rivojlanishi  uchun 
foydali  hodisa  sifatida  qarab  kelindi.  Buni  tasdiqlovchi  ko‘plab  dalillar  N.  Makiavelli, 
F.Venon, T.Gobbs, J.Prudon, F.Nitsshe va boshqalarning ishlarida saqlanib qolgan. 
Bu  o‘tmishdagi  barcha  mutafakkirlar  urushni  xuddi  shunday  qabul  qilgan  degani  emas. 
Erazm  Rotterdamskiy,  J.J.Russo,  I.Kant,  M.V.Lomonosov  va  boshqa  ko‘plab  mutafakkirlar 
urushga  qanday  munosabatda  bo‘lganlari  yaxshi  ma'lum.  XIX-XX  asrlarda  tinlik  uchun 
kurash  patsifizm,  ya'ni  urush  va  militarizm  bilan  bog‘liq  barcha  narsalarni  to‘liq  inkor  etish 
tusini oldi. 
Ta'kidlab  o‘tish  zarurki,  asrdan  asrga  urushlar  tobora  dahshatliroq  va  qirg‘in  bo‘lib 
borgan. yevropada XVII asrda urushlarda 3 million odam halok bo‘lgan, XIX asrda - 5,2 mln 
(ularning  2  mlnga  yaqini  Napoleon  urushlarida).  XX  asr  bu  borada  barcha  asrlarni  ortda 
qoldirdi.  Birinchi  jahon  urushida  10  millionga  yaqin,  ya'ni  ilgarigi  200  yil  davomida  yuz 
bergan  urushlarda  qancha  odam  o‘lgan  bo‘lsa  shuncha  kishi  halok  bo‘ldi.  Ikkinchi  jahon 
urushi  60  million  kishining  yostig‘ini  quritdi.  Unda  61ta  davlat  ishtirok  etdi  va 
mustamlakalarni  ham  hisobga  olganda  yer  shari  aholisining  80%ni  qamrab  oldi.  Jangovar 
harakatlar  yevropa,  Osiyo,  Afrikaning  40  ta  davlati  hududida,  to‘rtta  okeanning 
akvatoriyalarida olib borildi.  
Ommaviy  qirg‘in  qurollarining  turlarining  rivojlantirilishi  (yadroviy,  vodorod,  neytron, 
kimyoviy,  bakteriologik  va  hokazo)  shunga  olib  keldiki,  bugungi  kunda  to‘plangan  qurol-
yarog‘lar zahirasi insoniyatni hamda sayyoramizdagi jami mavjudotlarni bir necha marta yo‘q 
qilish  uchun  yetarlidir.    Aytish  mumkinki,  urush  va  tinchlik  muammosi  -  bu  «zamonaning 
tarixiy jihatdan birinchi global muammosidir va hozirga qadar global muammolar ro‘yhatida 
birinchi  o‘rinda  turuvchi  eng  xavfli  va  orqaga  surib  bo‘lmaydigan  muammo  bo‘lib 
qolmoqda»
449
.  «Sovuq  urushning»  tugatilishi,  bloklarning  harbiy-siyosiy  qarama-
qarshiligining  bartaraf  etilishi,  xalqaro  vaziyatning  umumiy  yaxshilanishi  urushni  ongli 
                                                 
449
 Қаранг: Смирнов С.Н. Глобальные проблемы в их взаимосвязи и взаимозависимости. // В кн. 
Экономическая проблема в современной глобалистике. М., 1985. 48-б. 


ravishda  boshlanish  xavfini  ancha  kamaytirdi.  Biroq  uning  tasodifan  boshlanib  ketish  xavfi 
saqlanib qolmoqda. Shu sababli ushbu global muammo faqat global qurolsizlanish va birinchi 
navbatda, ommaviy qirg‘in qurollarining yo‘q qilinishi orqali hal etilishi mumkin. 

Download 2,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   290




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish