Axmedov bekzod

Elektrokardiogramma intervallari 

---

 

47 

Interval 

belgilari 

Intervallar tavsifi 

Davomiyligi 

P-Q 

Bo’lmachalar  qo’zg’alishi  boshlanishidan  (R)  qorinchalar 

qo’zg’alishi boshlanguncha (Q) 

0,12-0,20 

P-R 

R boshlanishidan R boshlanguncha 

0,18-0,20 

Q-T (QRST) 

Qning boshlanishidan T tamom bo’lishigacha. Qorinchalarning 

qutblanishi va qutbsizlanish davrlarigacha moe keladi 

0,38-0,55 

S-T 

Sning 

tamom 

bulishidan 

Tning 

boshlanishigacha 

qorinchalarning  to’liq  depolyarizatsiya  fazasini  aks  ettiradi. 

Normada uning og’ishi qiyshiq chiziqdan 1mm. dan oshmaydi 

0-0,15 

R-R 

Yurakning bir ish tsiklini davomiyligi. Normada bu vaqt bir xil 

davomiylikka ega 

R-R 

 

T-R 

Miokardning  tinchlik  holatini aks  ettiradi  (elektr  diastola).  Bu 

segmentni  mu`tadil  va  faol  ochiq  holatlardagi  izoelektrik 

chiziq darajasida qarash kerak 

- 

 

 

1. 

Ekspedisiyadan  oldin  tadqiqot  usullari  bo’yicha  to’liq  o’rgatish  kursini 

o’tashi. 

2. 

Tadqiqot ishlarini olib borish uchun sportchi mahoratining tasnifi. 

Tekshiruv  ishlari  tugagach,  eksperiment  uchun  20  kishi  ajratib  olindi  va 

ulardan  10  kishi  zo’riqish  davomiyligi  turlicha  bo’lgan  testlar  uchun  yuqori 

darajadagi imkoniyatlarga ega ekanligi aniqlandi. 

Elektrokardiograf 

yurakning 

har 

bir 

qisqarishini, 

EKG 

kompleks 

tishchalarning  ko’rinishi  bilan  xarakterlanadi  va  u  PQRST  harflari  bilan 

belgilanadi. Har bir ushbu tishchalarning 2 ta aralash komplekslari R-T yurakning 

ish siklini davomiyligiga teng bo’lgan vaqtini ko’rsatadi. 

R-R  bo’lgan  intervalni  davomiyligini  bilgan  holda  Yu.K.T.  ni  quyidagi 

formula bilan aniqlash mumkin: 

R

R

T

K

Yu





60

.

.

.

 

Bunda  Yu.K.T.  1  daqiqadagi  yurakning  qisqarish  tezligi,  R-R  intervalning 

davomiyligi  soniyalarda  berilgan.  Arterial  bosimni  aniqlashda  (AB)  Korotkov 

tomonidan tavsiya qilingan auskultasiya usulidan foydalanildi. Tekshiriluvchining 

yelka  arteriyasiga  rezinali  manjetkani  bog’lab,  undagi  bosim  maxsus  manometr 

orqali  aniqlanadi.  Bilakning  bukilgan  joyiga  odam  tanasida  hosil  bo’luvchi  yurak 

---

 

48 

tonlarini  eshitish  uchun  ishlatiladigan  fonendoskop  o’matiladi  (masalan,  yurak 

tonlari  yoki  shovqinlari,  nafas  shovqinlari).  Maxsus  havolagich  yordamida 

manjetkadagi bosim ko’tariladi va yelka arteriyasidagi puls nazorat qilinadi. Undan 

keyin  yo’qoladi,  bosim  qo’shimcha  ravishda  yana  20  mm.  sim  ust.  ko’tariladi, 

shundan  keyin  manjetkadagi  havo  sekin-asta  chiqariladi  va  uning  tezligi  o’rtacha 

har  bir  puls  zarbiga  3  mm.  sim.  ust.ga  to’g’ri  keladi.  Birinchi  puls  tovushi 

eshitilgan  paytdagi  bosimni  ko’rsatkichi  maksimal  yoki  sistolik  bosim  deb 

yuritiladi.

 

Minimal yoki diastolik arterial bosim puls tovushi keskin yo’qolgan paytdagi 

manometrning ko’rsatkichi hisoblanadi. 

Barcha olingan eksperimental ma’lumotlar Syudent-Fisher usuliga mos holda 

statik jihatdan qayta ishlandi 

Bunday  odamlar  jismoniy  mashq  bajarganda  yuragining  sistolik  hajmi  120-

140  ml  gacha  ko’payadi  (tinch  holatda  65-70  ml  bo’ladi).  Yurakning  daqiqali 

hajmi  25-30  litrgacha  ko’payadi  (tinch  holatda  5  1).  Yurakning  qisqarish  tezligi 

(puls  soni)  150-200  martagacha  ortadi  (tinch  holatda  70  marta).  Yurak 

faoliyatining  kuchayishi,  undan  arteriya  tomirlariga  chiqariladigan  qon 

miqdorining  ortishi,  organizmda  qon  aylanishining  tezlashuvi  barcha  to’qimalar 

hamda  yurak  mushaklari  oziq  moddalar,  gormonlar,  vitaminlar,  kislorod  bilan 

ta’minlashini yaxshilaydi 

Shuni  ta’kidlash  kerakki,  yurak-qon  tomir  tizimini  jismoniy  mashqlar  bilan 

shug’ullanib  chiniqtirish  asta-sekin  olib  borilishi  zarur.  Chiniqishning 

boshlanishida jismoniy mashqlar hajmi kam bo’lib, asta-sekin ko’paytirilishi 

6-jadval 

Garvard step-testi natijalarini baholash 

Baxo 

igts 

A`lo 

90 

YAxshi 

80-89,9 

U rta 

65-79,9 

Zaif 

55-64,9 

Emon 

55 

ISTI - garvord step-testining indeksi