Август 2020 10-қисм Тошкент лаблар қўйилган; иккинчидан, мактабгача таълим ташкилоти раҳбарига нисбатан ўзгарган
талаблар нафақат ташкилотни сақлаб қолиш, балки уни раҳбарнинг ваколатларига кира
-
диган ижтимоий эҳтиёжларга мувофиқ ривожлантириш бўйича мустақил қарорлар қабул
қилиш зарурлигига олиб келди. Мактабгача таълим ташкилоти раҳбари фақат ташкилот
-
нинг ҳаётини таъминлаш билан боғлиқ функцияни бажаришни тўхтатди. Ҳозирги вақтда
у прогнозли, стратегик функцияни ҳам бажариши керак. Бизнинг фикримизча, мактаб
-
гача таълим ташкилотлари раҳбарлари учун малака оширишни умумий маданий билим
-
ларни ва бошқарув назарияси билимларини янгилаш, чуқурлаштиришга йўналтирилган
таълим фаолияти, шунингдек мактабгача таълим ташкилотини бошқаришнинг ўзига хос
хусусиятлари; мактабгача таълим ташкилоти раҳбарининг фаолияти билан боғлиқ таълим
эҳтиёжларини қондириш деб белгилаш мумкин.
Малака ошириш тизими - бу ижтимоий талаблар, илмий ютуқлар ва амалиёт
эҳтиёжларини бирлаштирган энг барқарор тузилмадир.
Малака ошириш тизимининг замонавий даврининг ўзига хос хусусияти бошқарув
соҳасидаги энг сўнгги илмий ва педагогик ютуқларни мактабгача тарбия ташкилотлари
амалиётига жорий этиш зарурати билан бир қаторда раҳбарларнинг профессионаллиги
ва маҳоратини ошириш мақсадида малака оширишни ташкил этиш ва қўллаб қувватлаш
моделини ишлаб чиқиш зарурлигидир.
Мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарлари учун малака ошириш масалалари бўйича
мавжуд тадқиқотларни ўрганиш ушбу мавзу малака ошириш назариясида етарлича ишлаб
чиқилмаган, деган хулосага олиб келади. Малака ошириш тизими мактабгача таълим му
-
тахассислари мутахассисларининг назарий билимлари ва амалий кўникмаларини такомил
-
лаштириш моделларини жорий этишнинг амалий тажрибасини тавсифлайди.
Мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарларининг малакасини ошириш моделини тако
-
миллаштириш бўйича олиб борган тадқиқотларимиз қуйидаги хусусиятларни аниқлашга
имкон беради:
- бошқарув назарияси, таълимнинг мазмуни ва фалсафаси, бошқарув назарияси, ме
-
неджмент психологиясига шўнғишни назарда тутадиган курсларимизнинг узоқ муддатли
табиати;
- бундай чуқурлашиш мактабгача тарбия ташкилоти раҳбарига мавжуд билимларни ти
-
зимлаштириш ёки назарий масаладаги бўшлиқларни тўлдиришга имкон беради, бу эса
мустақил таълим олишга кучли туртки беради;
- курсларда бошқа мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарларининг биргаликдаги
иштироки уларни мактабгача таълим тизимида тенг ҳуқуқли раҳбар сифатида ҳис
қилишларига имкон беради;
- мактабгача таълим ташкилотидаги педагогик жараённинг ўзига хос хусусиятларини,
мактабгача таълим ташкилотини бошқариш назариясини билиш зарурлигини ҳисобга олган
ҳолда, таълим ташкилотлари раҳбарлари учун умумий малака ошириш дастури билан бир
қаторда, мактабгача таълим ташкилотларини бошқаришнинг ўзига хос хусусиятларини
ҳисобга оладиган махсус курс ишлаб чиқилди.
Мактабгача тарбия педагогикаси, мактабгача таълим ташкилотини бошқариш, малака
ошириш моделини ривожлантириш бўйича тадқиқотлар асосида биз қуйидаги хулосаларга
келдик:
мактабгача таълим ташкилотлари учун малака ошириш тизимини ривожлантиришнинг
ҳар бир босқичида раҳбарларнинг тайёрлик даражаси ва жамият унга қўядиган янги талаблар
ўртасида зиддият кузатилади. Ушбу қарама-қаршиликни енгиб ўтиш зарурати унинг
ривожланиши, такомиллашиши, унинг “ўз-ўзини ҳаракатлантирувчи” манбаи ҳисобланади;
мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарлари учун малака ошириш тизимини яратиш
ва унинг фаолият юритишининг бутун тарихи шуни кўрсатадики, ушбу замонавий ҳолатга
у анча амалий тажриба билан, аммо тегишли илмий асосга эга бўлмаган ҳолда келди.
Тизимнинг ривожланиши юқориловчи чизиқ бўйлаб кетди ва илгариланма хусусиятга эга
бўлди;
унинг яратилиши ва фаолиятининг ҳозирги вақтда асосий камчилиги бу мактабгача
таълимда яхлит бошқарув назариясининг йўқлиги;
болалар боғчалари мудирларининг малакасини оширишнинг замонавий назарий ва
амалий моделлари кўпроқ таълим мазмунини ўзгартиришга мойил.
