17. Озиқ-овқат маҳсулотлари туфайли касалланишни ривожланаётган Давлатларда назорат қилиш ( Case Studies)
Озиқ-овқат маҳсулотлари орқали касалланишнинг тарқалишини назорат қилишни чуқурроқ ўрганиш учун, ривожланаётган давлатларда, яқинда ўтказилган ёндашув ҳозирги пайтда амалга оширилган изланишларни муҳокама қилиш орқали кўрсатилиши мумкин.
Тегишли сифат системалари: кичик ва ўрта ишлаб чиқарувчилар учун.
Гўшт ва гўшт маҳсулотлари истеъмолчиларга ҳар хил тармоқлар, маҳаллий бозор, супермаркет ва экспорт бозорлари, орқали тақсимланади. Агар махсус сифат назорати ўтказилмаса, маҳсулот сифатининг бузилиши ва шу билан бирга иқтисодий йўқотишларни кутиш мумкин. Бундан ташқари, истеъмолчиларни сифатга талаблари ошиб бориши туфайли, худди шундай, халқаро бозорларда ҳам сифат стандартларига қуйиладиган талаблар ҳам юқори бўлади ва гўшт маҳсулотларини ҳимоя қилишни ва шу орқали гўшт маҳсулотлари минимал стандартларга жавоб беришини талаб қилади. Агар гўшт ва гўшт маҳсулотлари таъминловчилари сифат кўрсаткичларини ошириш учун чоралар кўришмаса, қўшимча нарх учун қулайлик ҳам йўқотилади.
Киритилган тегишли сифат системалари (ўрта ва кичик ишлаб чиқарувчилар учун) қуйидаги асосий компонентларни қамраб олади:
а) бошланғич иш лойиҳаси гўшт саноати қатнашчиларининг фаол иштирок этишини эътиборга олиши керак;
б) гўшт саноатининг асосий аъзоларига олиб борилган GMP ни , ХТКНН системасини ва BSEN ISO 9000 серияларини ўрганиш;.
в) ҳамкор, касбдош гўшт процессорларига идентификацияни ва кузатишни амалга ошириш;
г) тегишли сифат системасини аниқлаш ва қўллаш;
д) янги сифат системасининг самарадорлигини ҳисоблаш учун ҳамкор гўшт процессорларида кузатишни ошириш (давом эттириш);
е) охирги маҳсулотни реализациясини муҳокама қилиш ва проектни кенг оммалаштириш.
ХТКНН системаси
ХТКНН концепцияси хавфларни идентификациялаш, баҳолаш ва назорат қилиш учун системали ёндашув ҳисобланади. Аммо, бу усулларни бевосита ривожланган давлатлардан ривожланаётганларга кўчириш гўшт саноати учун нотўғри ва қимматга тушади ва ҳозирги пайтда, бундай ҳаракатлар катта муваффақиятларга олиб келмади. Аммо, ХТКНН ёндашув, лекин кўрсатма системаси бўлмагани учун, концепция ривожланаётган давлатларда гўшт маҳсулотларини ишлаб чикариш ва сотиш учун қўлланиладиган системаларни ривожлантиришда қўлланилиши мумкин. Бундай системалар ҳам ишлаб чиқариш илғор тажрибалари, ҳам ХТКНН системаларни бирлаштирувчи назорат системаларини қамраб олиши керак. Ишлаб чиқариш илғор тажрибалари асосий ва субъектив ёндашув ҳисобланади, бинобарин у атроф-муҳит шароитлари ва иш жараёнларини бошқариш учун мўлжалланган. Аммо, у систематик ёндашишни қўллайдиган ХТКНН системаси билан бирлаштирилса, уларнинг қўлланилиши муҳим даражада сифатни яхшилашга ва озиқ-овқат маҳсулоти касалликларини нисбатан камайишига олиб келади.
ХТКНН ва ишлаб чиқариш илғор тажрибаларини ўргатиш қандай қилиб, озиқ-овқат маҳсулотлари саноати қонуний талабларига риоя қилади ва қўлланиш ҳақидаги бошланғич тажрибаларни қамраб олган.
Do'stlaringiz bilan baham: |