Asosiy qism Korxona ishlab chiqarish sarflari va ularning guruxlanishi. 2Mahsulot ishlab chiqarish tannarxining kalkulyatsiyasi. Tannarx pasayishini asosiy yo’llari. 4Ishlab chiqarish xarajatlari

2.4 ISHLAB CHIQARISH JARAYONI XARAJATLARI

Davr xarajatlariga quyidagi xarajatlar kiritiladi:

• mahsulotni sotish xarajatlari;

• boshqaruv xarajatlari;

• boshqa operatsion xarajatlar, shu jumladan ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalari xarajatlari, ishlab chiqarish va boshqaruv tizimini rivojlantirish xarajatlari;

• kelgusida soliq solish bazasiga kiritiladigan hisob davri xarajatlari.

Sotish xarajatlariga quyidagilar kiritladi:

• 
  tovarlarni temir yo’l, havo, avtomobil, dengiz, daryo orqali va ot-ulovda tashish xarajatlari. Ushbu moddaga tashish xarajatlari, shuningdek transport vositalarining to’xtab qolishi uchun to’langan jarimalar kiradi;
  
• 
  savdo va umumiy ovqetlanish korxonalarining muomala chiqimlari, shu jumladan:
  
• 
  mahsulot (ishlar, xizmatlar) sotilishi bilan bog’liq mehnatga xaq to’lash xarajatlari, bunga ma’muriy-boshqaruv apparati xodimlariga haq to’lash kirmaydi;
  
• 
  ish haqiga taalluqli ijtimoiy sug’urta xarajatlari;
  
• 
  savdo extiyojlari uchun foydalaniladigan binolar, n shootlar va xonalarni ijaraga berish, saqlash va ta’mirl; xarajatlari;
  
• 
  asosiy vositalar va nomodtsiy aktivlar amortizatsiyasi;
  
• 
  sanitariya kiyimlari, sochiq va dasturxonalar, arzon tez eskiruvchan buyumlar, oshxona anjomlari va idish-tovoqlarni eskirishi;
  
• 
  gaz, yoqilg’i, elektr energiyasi xarajatlari;
  
• 
  tovarlarni saqlash, ishlov berish va navlarga ajrati xarajatlari;
  
• 
  savdo reklamasi xaraatlari;
  
• 
  tashish, saqlash va sotishda me’yorlar doirasida va ula) dan ortiqcha tovarlar talafotlari;
  
• 
  idishlar xarajatlari;
  
• 
  mol-mulkni majburiy sug’urtalash xarajatlari;
  
• 
  mexnatni muhofaza qilish va xavfsizlik texnikasi xarajatlari;
  
• 
  havo haydagichlarni o’rnatish va saqlash, mashinalar yoki ularning harakatlanadigan qismlari, tuynuklar, teshikla va hokazolarni g’ov bilan o’rab qo’yishning joriy (nokapi tal tusdagi) xarajatlari;
  
• 
  maxsus kiyim va maxsus poyabzalning eskirishi;
  
• 
  maxsus kiyim, maxsus poyabzal va yakka tartibdagi himoyaning boshqa vositalari, dasturxon va sochiqlar hamda sa nitariya kiyimini yuvish, tuzatish va dezinfektsiyalash uchun korxonalar, ta’mirlovchi va boshqa yuridik shaxslarga haq to’lash;
  
• 
  maxsus kiyim va poyabzalni tozalash va tuzatish uchun sarflangan materiallar qiymati;
  
• 
  umumiy ovqatlanish va savdo xodimlarini tibbiy ko’rikdan o’tkazganlik uchun tibbiy muassasalarga to’lanadigan haq
  
• 
  kassa xo’jaligini yuritish va tushumni inkassatsiyalash chiqimlari;
  
• 
  umumiy ovqatlanish korxonalarida qog’oz salfetkalar, dasturxonlar, stakan va taqsimchalar, bir marotaba foydalaniladigan anjomlar qiymati;
  
• 
  belgilangan me’yorlar doirasvda va undan ortiq darajada, sotish bozorlarini o’rganish xarajatlari (marketing, reklama xarajatlari);
  
• 
  yuqorida qayd etilmagan sotishga doir boshqa xarajatlar.