XyuSlarning harajatlari: mohiyati, tarkibi, klassifikatsiyalanishi va samaradorligini baholash. Ishlab chiqarish xarajatlari” va “ishlab chiqarish chiqimlari”

1-. XYuSlarning harajatlari: mohiyati, tarkibi, klassifikatsiyalanishi va samaradorligini baholash.Ishlab chiqarish xarajatlari” va “ishlab chiqarish chiqimlari” tu-shunchalari bir xil ma’no anglatmaydi. Bu tushunchalarning ikkinchisi birinchisiga nisbatan kengroq bo‘lib, jamiyat nuqtai nazaridan u jonli va buyumlashgan mehnatning barcha hajmini o‘zida mujassam etadi va mahsulotning qiymatiga teng. “Ishlab chiqarish chiqimlari” tushunchasi, aksariyat hollarda, iqtisodiyotning ma’lum bir sohasi bilan bog‘langan (masalan, ishlab chiqarish chiqimlari, muomala chiqimlari va boshqa-lar). Ishlab chiqarish chiqimlarini dastlab ikki guruhga bo‘lish mumkin:
aniq yoki haqiqatdagi chiqimlar;aniq bo‘lmagan chiqimlar.Aniq yoki haqiqatdagi chiqimlar XYuS tomonidan amalga oshi-rilgan aniq xarajatlardan – ish haqi, xomashyo va materiallar xarajatlari, ijara uchun to‘lov va boshqalardan iborat. Aniq bo‘lmagan, almashgan chiqimlar yoki qo‘ldan boy berilgan, qo‘ldan chiqarilgan imkoniyatlar chiqimlari esa shu bilan bog‘liqki, XYuS mahsulot ishlab chiqarish uchun kapitaldan foydalanib, shuning o‘zida uning muqobil foydalanish imkoniyatini qo‘ldan chiqaradi. Mablag‘larning cheklanganligi ularning foydalilik darajasiga qarab mavjud imkoniyatlarning variantlaridan foydalanishga XYuSni majbur qiladi. Bunda har doim qo‘ldan chiqaril-gan, boy berilgan foydalar elementlari, demak, aniq bo‘lmagan chiqim-lar elementlari mavjud bo‘ladi. U yoki bu mahsulotni ishlab chiqarishni davom ettirish yoki uni yanada kengaytirish xususida har qanday bosh-qaruv qarori aniq va aniq bo‘lmagan chiqimlarning hisob-kitobiga asos-lanadi. U yoki bu iqtisodiy qaror o‘rtasidagi tanlanish har doim boshqa maqsadlarga erishish uchun ongli ravishda yo‘qotilgan yoki rad etilgan imkoniyatlarni xarakterlaydi. “XYuSning xarajatlari” tushunchasi “XYuSning chiqimlari” tu-shunchasidan farq qilib, ular bevosita moliyaviy kategoriyalar va birinchi navbatda mahsulot tannarxi bilan uzviy bog‘langan.2-Foiz stavkasi nima?Foiz stavkasi - bu qarz beruvchidan aktivlardan foydalanganlik uchun asosiy qarz foizida ifodalangan miqdor. Foiz stavkasi odatda yillik foiz stavkasi (Yillik foiz stavkasi) deb nomlanadigan har yili qayd etiladi. Qarzga olingan aktivlar pul mablag'lari, iste'mol tovarlari yoki transport vositasi yoki bino kabi katta aktivlarni o'z ichiga olishi mumkin.Foiz stavkalari: nominal va haqiqiyKalitlarni qabul qilishFoiz stavkasi - qarz oluvchiga aktivlardan foydalanganlik uchun qarz beruvchi tomonidan beriladigan asosiy qarzni qoplash summasi.Ko'pgina ipoteka kreditlari oddiy foizlardan foydalanadi. Biroq, ba'zi kreditlar asosiy foiz uchun emas, balki avvalgi davrlarning to'plangan foizlariga nisbatan ham qo'llaniladi.Qarz beruvchi tomonidan past xavf deb hisoblangan kreditda foiz stavkasi past bo'ladi. Yuqori xavf deb hisoblangan kredit yuqori foiz stavkasiga ega bo'ladi.Iste'mol kreditlari odatda yillik foiz stavkasini ishlatmaydi, bu aralash foizlardan foydalanmaydi.APY - bu bankda yoki kredit uyushmasida omonat hisobvarag'idan yoki omonat sertifikatidan (CD) olingan foiz stavkasi. Omonat hisobvaraqlari va kompakt-disklarda qiziqish katta.Foiz stavkalarini tushunishFoiz asosan qarz oluvchidan aktivdan foydalanganlik uchun ijara yoki lizing to'lovidir. Transport vositasi yoki bino kabi katta aktiv bo'lsa, ijara stavkasi foiz stavkasi sifatida xizmat qilishi mumkin. Qarz oluvchi qarz beruvchi tomonidan past xavfli deb hisoblansa, qarz oluvchidan odatda past foiz stavkasi olinadi. Agar qarz oluvchi yuqori tavakkal deb hisoblansa, ular uchun to'lanadigan foiz stavkasi yuqori bo'ladi. Xavf odatda kreditor qarz beruvchining potentsial qarz oluvchining kredit ballarini ko'rib chiqqanda baholanadi, shuning uchun eng yaxshi kreditlarga ega bo'lishni istasangiz, a'lo darajaga ega bo'lish muhimdir.