Asosiy ozuqaviy modalar-oqsil, yog’lar, KARBONSUVlar, mineral moddalar va vitaminlarning biologik roli va asosiy manbalari

1-j a d v a l

№	Aminokislota	Treoninga nisbatan kattalik nisbati
		FAO standarti		Tuxum oqsilida	Ona suti oqsilida
		Odam rivojlanishini ta’minlash uchun	Katta yoshdagilar uchun
1.	Treonin	1,0	1,0	1,0	1,0
2.	Valin	1.5	1,5	1,5	1,4
3.	Leysin	1,7	1,7	1,8	2,0
4.	Metionin	0,8	0,7	0,9	0,5
5.	Triptofan	0,5	0,25	0,24	0,36
6.	Lizin	1,5	1,1	1,5	1,4
7.	Fenilalanin	1,0	1,1	1,2	1,0

Oqsilga bo‘lgan talab va uning me’yori
Oqsilga talab odamning yoshi, jinsi, ish faoliyati, yashash sharoiti va uning millatiga bog‘liq. Turli mamlakatlarda o‘tkazilgan tekshirishlar natijasiga ko‘ra, organizmda azot tengligi 55-60 g oqsil qabul qilinganda ham kuzatilishi mumkin. Bu BJSST tomonidan xavfsiz miqdor, deb topildi. Mamlakatimizda unga o‘rtacha talab 80-100 g ni tashkil etadi. Bu asosan aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchilar uchun qabul qilingan. Jismoniy mehnat bilan shug‘ullanuvchi yoki emizikli ayollarda oqsilga talab ortadi. Odam oqsilga bo‘lgan sutkalik ehtiyojning 50-60% ni hayvon oqsillari hisobiga qoplashi kerak. Hayvon oqsilining 50% ni sut oqsili tashkil etishi lozim. Qolgan ulushi go‘sht, baliq, tuxum, kalla-pocha mahsulotlari hisobiga qoplanishi lozim. Oqsilga ehtiyoj turli mamlakatlarda turli miqdorda talab qilinadi. Masalai, AQSH da 70 g yoki 1 kg vaznga 1 g miqdorda tavsiya qilinadi. Bundan tashqari, ultraminimal me’yor ham tavsiya qilinganki, bu miqdor, to‘qimada oqsilning bir kunlik parchalangan miqdoriga tenglashtirib olingan. Ultraminimal me’yor darajasi 20-25 g bo‘lib, endogen oqsil miqdoriga teng. SHvetsiyalik tadqiqotchi Xindxede sutkalik oqsil miqdorini 26 g deb, taklif etgan.
Olib borilgan ko‘p sonli tadqiqotlar ultraminimal me’yor asossiz ekanligini ko‘rsatib berdi. Organizmda muntazam oqsil etishmaganda to‘qimada oqsilning parchalanishi tezlashadi va manfiy azot balansi kelib chiqadi. Oqsillarning optimal fiziologik me’yorlari jadvalda berilgan. Oqsil me’yori kundalik ovqatda umumiy quvvat qiymatining 11-13% ni tashkil qiladi. Oqsilning 55% i esa hayvon oqsili hisobiga qondirilishi kerak.