Ashyoshunosligi

Marmar 
(8.4-rasm) 
—
kristalli kalsit donalaridan tashkil topgan 
zich jins. Marmarda sluda, dala shpati, kvars, temir oksidi va 
ko'mir birikmalari ham bo‘ladi. Toza marmar oq rangda, agar 
unda marganes va temir birikmalarining aralashmaiari bolsa, qizil, 
binafsha, qora va kulrangda bo‘ladi. Marmaming qattiqligi 3—4, 
siqilishdagi mustahkamlik chegarasi 80—300 MPa, zichligi 2600— 
2800 kg/m3. Marmarni arralash, silliqlash va pardozlash qiyin
' 
X
 
!
\
. . 
vx:
8.4-rasm.
Marmar turlari
165

---

-M. 
m
: v > - ;
*, 
*
:
s , s *
A
 
w*”* ; 
* w
'v‘ 
w jg
t
 
|;j ^
s 
V >
^
 
I V V 4 '*- '
8.5-rasm.
Yowoyi marmar, travertin, plitnak
* 
g 
№
:
 
- ;
v;. 
. 
***»+>,
Kaolinit
Slaneslar
Vx-
£
Oniks-gips,
brekchiya
■
:
:
.:■* 
i
Ohaktosh
8.6-rasm.
Sokol, yertoia devorlarini qoplashda ishlatiladigan
magnezit plitalari
emas. Ammo u kislotalar, atmosferadagi gazlar va karbonat suvlari 
ta’sirida buziladi. Shu sababli marmar binoning ichki qismini qop­
lashda, shuningdek, haykaltaroshlikda, zinapoya va pol plitalarini 
tayyorlashda mozaik betonlar uchun to ‘ldirgich sifatida ko‘p 
ishlatiladi.
Asbest —
serpantin gurahiga kiruvchi mineral bo‘lib, uni may- 
dalasa yupqa, ingichka elastik tolalarga bo‘linadi. Asbest alanga- 
lanmaydi. U ishqor ta ’siriga chidamli, tolasi yuqori mustahkam- 
likka ega bo‘lgan ko‘kimtir va kul rangli ashyo. Sement, suv va 
asbestni qorishtirganda turli qurilish qismlari va buyumlarini
166

---

8.7-rasm.