Qadimgi Yunoniston madaniyati. Gretsiyaning asosiy diqqatga sazovor joylari

Qadimgi Yunoniston madaniyati. Gretsiyaning asosiy diqqatga sazovor joylari
Ko'plab xalqlar tsivilizatsiyalari beshigi bo'lgan Gretsiya o'z hududida o'tgan asrlarning ulkan me'moriy salohiyatiga ega. Gretsiyaning me'moriy yodgorliklari har yili ushbu chinakam ilohiy mamlakatga tashrif buyuradigan ko'plab sayyohlarni quvontiradi. Yunonistonning arxitekturasining o'zi tosh va marmarda gavdalangan mamlakat taraqqiyotining turli davrlarini aks ettiradi. Tashrif buyurgan sayyohlar uchun Gretsiyaning diqqatga sazovor joylariga ekskursiyalar aynan tekshiruvdan boshlanadi. arxitektura yodgorliklari mamlakat.
Yunonistonning me'moriy durdonalaridan eng mashhuri - qadimgi yunon me'morchiligining namunasi bo'lgan va hudud landshaftiga juda mos keladigan Afina Akropolidir. Qadimgi me'morlarning bu noyob ijodi eramizdan avvalgi 4000-3000 ming yilliklarda Afinaning gullagan davrida yaratilgan. Akropol Gretsiyadagi eng go'zal ma'bad bo'lib, Afina ma'budasi sharafiga qurilgan.
Ellada xudolari Peloponnesning g'arbiy qismidagi ko'pgina yodgorliklarni qurishda ilhom manbai bo'lib, u erda sayyohlar me'morchilik san'atining yana bir noyob durdonasi - yunon panteonining asosiy xudosi Zevsga bag'ishlangan ibodatxonani ko'rishlari mumkin. Bu hayratlanarli manzara, ma'bad Kronos tog'igacha zumrad ko'katlarga ko'milgan. Ma'badning qoldiqlari uning sobiq ulug'vorligi va boyligidan dalolat beradi, hatto hozir ham u tashrif buyurgan sayyohlarni hayratda qoldiradi.

Mamlakatning eng markazida tog' tizmasi Delfi shahri yaqinida joylashgan Parnass, sayyohlar qadim zamonlarda qadimgi dunyoning ko'plab davlatlaridan hukmdorlar va qirollar oqib kelgan joyni ko'rishlari mumkin. Bu qadimgi Yunonistonning mashhur oraclesi kelgan Panhellen ma'badi, ular bir vaqtning o'zida Afina, Germes, Dionis, Poseydon va Apollonga sig'inib, qurbonlik qilishgan.

Peloponnes yarim orolida sayyohlar antik davrdagi eng muhim ibodatxonalardan biri bo'lgan Epikuriy Apollon ibodatxonasiga qoyil qolishlari mumkin. Uni qurgan arxitektorlar noyob bino, ko'plab innovatsion dizayn va g'oyalardan foydalangan.

Yunonistonning meʼmoriy yodgorliklari nafaqat qadimiy yodgorliklar, balki ular oʻzining goʻzalligi va noyob Vizantiya freskalari va mozaikalari bilan hayratga soladigan Ayasofiyani oʻz ichiga olgan ilk nasroniylik va Vizantiya imperiyasining madaniy yodgorliklaridir. katta e'tibor Rotunda nomi bilan mashhur bo'lgan Sankt-Jorj cherkovi ham sayyohlarni o'ziga tortadi. Sayyohlar YuNESKO ro‘yxatiga haqli ravishda Gretsiya me’morchilik san’ati durdonalari sifatida kiritilgan ushbu noyob ziyoratgohlarning nafis go‘zalligidan soatlab uzoqlasha olmaydi.

Egey va Marmara dengizlari orollarida Gretsiyaning ko'plab me'moriy yodgorliklari ham mavjud bo'lib, ular turistlar tomonidan katta qiziqish bilan ziyorat qilinadi.
Qadimgi Yunoniston asrlar davomida dunyo madaniyatlarining ko'pchiligiga ta'sir ko'rsatgan. arxitektura uslublari- masalan, 19-asrda juda mashhur bo'lgan neoklassitsizm aslida qadimgi yunon me'morchiligining tiklanishi edi. Dunyoning ko'plab durdona asarlari Yunoniston me'morchiligidan, xususan Dorik, Ionik yoki Korinf tartibining qadimgi yunoncha uslubidan ilhomlangan.
Minos sivilizatsiyasi gullab-yashnagan Gretsiya oroli Miloddan avvalgi 27-15 asrlar Krit e. Bu davrning eng mashhur me'moriy inshooti tepalikda joylashgan va atrofi bilan o'ralgan ta'sirchan Knossos saroy shahridir. qarag'ay o'rmonlari. U ikkita hovliga bo'lingan: G'arbiy qanot, bu erda diniy va rasmiy binolar va ichki ehtiyojlar uchun ishlatilgan Sharq.
Arxeologlar Knossosning go'zal freskalarini kul qatlamlari ostidan deyarli buzilmagan holda topdilar, bu esa Minoan shahrining vayron bo'lishiga miloddan avvalgi 1450-yillarda Santorini vulqonining ommaviy otilishi sabab bo'lganligini taxmin qilmoqda. Freskalar yorqin ranglarda bo'lib, kundalik hayotdan tinch sahnalarni yoki bayramlarning rasmlarini tasvirlaydi. Bu rasmlar Minoan shaharlarining mustahkam devorlarga ega bo‘lmaganligi bilan bir qatorda, minosliklar, shekilli, boshqa madaniyatlar bilan yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarida bo‘lganliklari va urushlarga aralashmaganliklarini isbotlaydi.
Kritdagi boshqa muhim Minos yodgorliklari - Phaestos va Zakros saroy shaharlari.
Miken arxitekturasi
Miloddan avvalgi 1600-1200 yillarda gullab-yashnagan Miken me'morchiligi Mino me'morchiligidan juda farq qiladi. Rivojlanish vektori sifatida savdoni tanlagan minosliklardan farqli o'laroq, Miken jamiyati urush kulti tufayli rivojlandi. Mikeniyaliklar ko'pincha qurolli to'qnashuvlarda qatnashgan, shuning uchun ularning shaharlarida Tsiklopiyaliklar deb nomlangan mustahkam va baland istehkomlar mavjud edi, chunki ularni qurishda foydalanilgan ulkan toshlarni faqat Tsikloplar ko'tara oladi, deb ishonishgan.

Mycenae va Tirinthning himoya to'siqlari xarakterli siklop devorlariga ega. Miken davri arxitekturasiga xos boʻlgan gumbazli qabrlar boʻlib, ularda odatda qirol va oliy ruhoniylar dafn etilgan. Eng mashhur gumbazli qabr Mikendagi Atreus xazinasi bo'lib, u qirol Agamemnon qabri hisoblanadi.


Klassik arxitektura
Klassik Yunoniston deb nomlanuvchi qadimgi yunon tsivilizatsiyasi miloddan avvalgi 500-yillarda o'zining eng yuqori cho'qqisiga chiqdi. Yunon quruvchilari uchta turli xil uslubdagi ustunlar yordamida uchta me'moriy buyurtmani ishlab chiqdilar.

Ion tartibi
Ma'lum bo'lgan eng qadimgi tosh ustun Dorik ordeniga tegishli bo'lib, biroz vaqt o'tgach, Ioniyaning sharqiy qismini quruvchilar ion deb nomlangan o'zlarining uslublarini ishlab chiqdilar. Klassik buyurtmalar har bir hududga xos emas, balki ular birinchi marta kashf etilgan mamlakat qismi nomi bilan atalgan. Qadimgi yunon me'morchiligining eng nafis va so'nggi uslubi - Korinf - Dorik va Ion aralashmasiga aylandi.
ibodatxonalar
Qadimgi yunon klassik arxitekturasi noyob marmar ibodatxonalari bilan ajralib turadi. Hamma joyda materik Gretsiya orollarda esa turli xudolarga bagʻishlangan koʻplab qadimiy ibodatxonalar, jumladan Delfidagi Apollon ibodatxonasi, Afinadagi Gefest ibodatxonasi, Eginadagi Afina Afaya ibodatxonasi va boshqalar bor.

Ma'bad - yunon jamoat arxitekturasining eng keng tarqalgan va taniqli shakli. Qurbongoh ostida turgani uchun u zamonaviy cherkov bilan bir xil vazifani bajarmadi ochiq osmon temenoslarda, ko'pincha strukturaning oldida. Ma'badlar, aksincha, sig'inish bilan bog'liq xazinalarni saqlash joyi va xudoga sig'inuvchilar haykallar, zirhlar yoki qurollar kabi qurbonliklarini qoldirish uchun joy bo'lib xizmat qilgan.

Afinadagi Parthenon
Eng muhim yunon ibodatxonasi yodgorligi Parfenon bo'lib, u erda qurilgan muqaddas joy Afinadagi akropol. Miloddan avvalgi 447-438 yillarda qurilgan Parthenon. e., arxitekturaning Dorik va Ion uslublarining yorqin namunasidir. Ushbu bino shahar himoyachisi Afina ma'budasiga bag'ishlangan edi: uning ichida Phidias tomonidan yasalgan Afina Parthenonning ulkan haykali bor edi.

Korinf uslubi klassik arxitekturada unchalik mashhur emas edi, lekin hali ham Afinada Korinf uslubida qurilgan juda muhim yodgorlik - shahar markazida mavjud.

Jamoat binolari
Yunonlar tomonidan qurilgan boshqa me'moriy shakllar:

• 
  tholos (yoki dumaloq ma'bad), eng yaxshi namunasi Delfidagi Teodorning Tolosi Afina Proniyaga bag'ishlangan;
  
• 
  ma'badning ziyoratgohlariga kirishni tashkil etuvchi propilon (ayvon) (masalan, Afina akropolining propilai);
  
• 
  jamoat favvoralari - ayollar ko'zalarini suv bilan to'ldirgan binolar;
  
• 
  stoa (yoki tik turgan) - bir tomoni ochiq ustunli uzun tor galereya, agorada qator do'konlar bor edi ( savdo markazlari) yunon shaharlari (Afinada Attalus Stoasining to'liq tiklangan galereyasini ko'rish mumkin).
  

Bundan tashqari, yirik yunon shaharlarida erkaklar uchun o'ziga xos ijtimoiy markazlar bo'lgan palestralar yoki gimnaziyalar qurilgan. Ochiq osmon ostidagi bu yopiq joylar sport musobaqalari va mashqlar uchun ishlatilgan.
Shaharlarda shahar kengashi (bule) yig'ilish joyi bo'lib xizmat qilgan bulyerlar, jamoat binolari mavjud edi. Yunonlar arklar va gumbazlardan foydalanmaganliklari uchun ular katta ichki makonli binolar qura olmadilar. Shunday qilib, bouleiterion tomni ushlab turadigan ichki ustunlar qatoriga ega edi (gipostil). Bugungi kunga qadar bunday binolarning namunalari saqlanib qolmagan.
Teatrlar
Va nihoyat, har bir shaharda jamoat yig'ilishlari va dramatik tomoshalar uchun ishlatiladigan teatr mavjud edi. Dastlab, bu binolar marosimda qatnashmoqchi bo'lgan odamlar uchun joylarni to'plashdi. Masalan, xudoga bag'ishlangan bayramlarda odamlar ruhoniylar boshchiligidagi qurbonliklarda qatnashish uchun teatrga yig'ilishdi. Teatr san'at turi sifatida ixtiro qilinishi bilan dramatik tomoshalar ana shunday diniy bayramlarning bir qismiga aylandi.
Teatr odatda shahar tashqarisidagi tog' yonbag'rida joylashgan bo'lib, markaziy tomosha maydoni - orkestr atrofida yarim doira shaklida joylashtirilgan ko'p darajali o'rindiqlardan iborat edi. Orkestrning orqasida skena deb nomlangan past bino bor edi, u kiler va kiyinish xonasi bo'lib xizmat qildi.

Bir qator yunon teatrlari bizning davrimizga deyarli tegmagan. Ulardan eng mashhuri eramizdan avvalgi IV asrda qurilgan Epidavrdir. e., mukammal simmetriya va ajoyib akustika bilan ajralib turadi. Boshqa mashhur binolar - dunyodagi birinchi teatr hisoblangan Dionis teatri va Gerod Atticus Odeoni. Ikkalasi ham Akropol etagida joylashgan.

Rim arxitekturasi
Miloddan avvalgi II asrda rimliklar Yunonistonni bosib olib, yunon meʼmorchiligida yangi davrni boshlab berdilar. Rim arxitekturasi qadimgi yunon, finikiya va etrusk uslublarining aralashmasiga aylandi, Rim imperiyasining boshqa madaniyatlarining ta'siri kam edi. Afinada Rim davridan o'ziga xos kamar va tosh o'ymakorligi bo'lgan ko'plab binolar mavjud. Masalan, eski (klassik) Afina va shaharning yangi (Rim) qismi o'rtasidagi chegaralarni belgilash uchun miloddan avvalgi 132 yilda qurilgan Adrian arkasi.

Federal aloqa agentligi

Davlat ta'lim muassasasi
Oliy kasbiy ta'lim
Sibir davlat telekommunikatsiya universiteti
va informatika"
SPP bo'limi
madaniyatshunoslikda
Ko'zga ko'ringan yodgorliklar
qadimiy arxitektura
To‘ldiruvchi: E-73 guruh talabasi
Shcherbinina Olga
Tekshiruvchi: Metelkina Yu.S.
Novosibirsk
Kirish……………………………………………………………………………………3
I. Qadimgi yunon me’morchiligi yodgorliklari………………………………………4
Akropol………………………………………………………………4