Ashyoshunosligi

12.9. Namlanmaydigan rangli suvoqning qurishi
Sanoat, ayniqsa, turar joy binolarini suvoq qilgandan keyin 
uning qurishi uchun qish, bahor va kuz paytlari 15 kundan 25 
kungaeha, yoz vaqtlari esa 10—12 kun kerak bo‘ladi. Bunday 
holatda inshootlami pardozlash yoki ta’mirlash ishlariga vaqt ko‘p 
ketadi. Ish unumi pasayadi.
Yangi suvoqdan chiqqan xona sun’iy ravishda quritilsa, uning 
ustki qatlami qurib quyi qatlamdagi namlik pardozlash ishlari 
tugagandan keyin tabiiy qurishi natijasida pardozlangan yuzada 
dog'lar hosil qiladi.
Suvoqbop qorishmaga pigmentlar va namlanmaydigan qo'shil- 
malarni ishlatganda uning qurish tezligiga ta ’siri ilmiy-amaliy 
tomondan o‘rganilgan va ijobiy natijalar olmgan.
Bunda suvoqbop qorishma tarkibida 
GKJ-10 
ning miqdori 
1,5% dan (quruq holatda sement og‘irligiga nisbatan) oshmasligi 
kerak. Jumladan:
286

---

1. Tarkibida «sement-ohak yoki ohak-qum va 3,5% pigment 
bolgan qorishmaga namlanmaydigan KO qo‘shilma ishlatilsa, 
lining qurish muddati kamayadi.
2. Yilning babor, kuz va qish fasllarida havoning namligi 
oshganda ham namlanmaydigan qo‘shilma suvoqbop qorish- 
masining qurishini 2 marta tezlashtiradi.
Bunday holatda, bino va insbootlarni pardozlash yoki ta’- 
mirlash ishlarini muddatidan aw al topshirishga imkon tug'iladi 
Bino va inshootlarning yuvinish xonalari va ulaming muntazam 
nam sharoitda boladigan bo‘iaklarini namlanmaydigan qorishma 
bilan suvaganda xonaning harorati 8—10°C, solishtirma namligi 
esa 80—90% atrofida bo‘lishi kerak. G ‘isht yoki boshqa ashyolar 
bilan qurilgan devorni suvashda namhgi 15—25% dan oshmasligi 
kerak. Bunday sharoitda suvalgan xona 3—5 kunda, nam lan­
maydigan qo'shilmasiz suvoq esa 8—10 kunda quriydi.
N am lanm aydigan qorishm a, odatda, markaziy qorishm a 
tayyorlaydigan korxonalarda yoki qurilish maydonida ishlab chiqa- 
riiadi.
Buning uchun, aw alo, qum bilan pigment quruq holatda 
aralashtiriladi, keyin unga 75% suv qo‘shib, sement va ohak bo‘t- 
qasi tayyorlanadi. Suvning qolgan qismiga namlanmaydigan 
qo‘shilma G K J-10 dan 1,5% (sem ent yoki ohak og‘irligiga 
nisbatan) qo‘shib qorishma qorgichga solib yana 3—4 daqiqa 
aralashtiriladi.
Tayyor qorishmaning mayinligini (plastikligini) «StroySNIÍL» 
konusi yordamida aniqlanadi. Bunda konusning qorishmaga botish 
chuqurligi 10 sm dan kam bo'imasligi kerak. Qorishmaning 
quyuqlanishi yoki qotishi 8—9 soatdan keyin. boshlanishini hisobga 
olganda, bir lcunda tayyorlanadigan qorishma ish unumiga kovra 
ortib qolmasligi kerak.