Ащоли турмуш даражасини моделлаштириш


II- Боб : Ащоли турмуш даражасини ривожлантириш жараёнларини моделлаштиришнинг



Download 1,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/47
Sana10.07.2022
Hajmi1,08 Mb.
#772011
TuriМонография
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47
Bog'liq
aholi turmush darazhasini modellashtirish

II-
Боб : Ащоли турмуш даражасини ривожлантириш жараёнларини моделлаштиришнинг
илмий ва методологик асослари. 
2.1. Ащоли турмуш даражасини моделлаштиришга тизимли ёндашув. 
Ащоли турмуш даражасини щудудий ривожлантиришнинг тизимли ёндашуви асосида,
жараёнларини моделлаштириш, илмий ва метадологик асосларини яратишга ба\ишланади.
Дунёдаги барча ривожланган мамлакатларда аввало ащолини турмуш даражасини оширишга
маълум хизматларнинг му=обил математик модели яратилиб, уни атрофлича тащлил =илиш 
асосида мазкур соща жараёнларига ызгартиришлар киритиб борилади. Натижада кыриладиган 
жараённинг муттасил и=тисодий самарадорлиги са=ланади.
Бозор и=тисодиёти шароитида ащоли турмуш даражасини ривожлатиришда моделларнинг
бир =анча тизимларидан фойдаланилади. Улар ёрдамида ащоли турмуш даражасининг турли 
томонлари прогноз =илинади. Уларга ащоли даромадлари структураси, якка тартибдаги 
истеъмол моделлари ва шу кабилар киради. 
Ушбу тад=и=отда ащоли турмуш даражаси , ащоли даромадлари структураси ва истеъмол 
структураси прогнозларини кыриб чи=амиз. Ащоли турмуш даражасининг мущим
кырсаткичлари ащолининг реал даромадлари, ащоли томонидан истеъмол =илинадиган 
товарлар, маиший ва ижтимоий хизматларнинг щажми ва структураси кабилардан иборатдир. 
Улар ёрдамида миллий даромаднинг ащоли истеъмол =иладиган ва жам\ариш учун
фойдаланиладиган =исми щам ани=ланади. 
Бу кырсаткичларни мунтазам равишда прогноз =илиш , ащоли турмуш даражасини прогноз 
=илишнинг мажмуий дастурига кирадики, у ащолининг моддий фаравонлигини ми=дор ва
сифат жищатидан характерлаш динамикасини кузатишда бир =анча вазифаларга былинади. Бунда 
моддий фаровонлик тушунчаси фа=ат моддий таъминот щамда шахсни щар томонлама
ривожлантиришнинг шароит ва имкониятлари мавжудлиги ну=таи назаридангина кыриб
чи=илмайди. Агар реал даромад щаракатига нисбатан гипотеза мавжуд былса , ижтимоий
муаммоларнинг щал =илинишини щисобга олган щолда прогнозлашдан ва=т ичида ащоли 
даромадлари структурасини ызгартиришнинг турли вариантларини ташкил этиш мумкин.
 
Ащоли турмуш даражасининг ривожланиш исти=болларини белгилаш турли хил 
кырсаткичларни ани=лаш ва и=тисодиётдаги кыплаб мураккаб ызаро бо\ли=ликларни бир неча 
нусхаларда щисоблаб чи=ишни талаб =илади. Бундай мураккаб ишни фа=ат и=тисодий математик 
усуллар ёрдамида, ани=ро\и унинг йыналишларидан бири былган щудудий ривожлантириш 
жараёнларини моделлаштириш
 
ёрдамида амалга ошириш мумкин.
Ащолини турмуш даражасини моделлаштириш деганда математик ифодалар, тенгламалар, 
функциялар ва бош=алар ёрдамида ща=и=атда кечаётган макрои=тисодий жараёнлар, ащолини 
турмуш даражасини ривожлантириш жараёнлари моделини тузишга ва уларни щам статикада, 
щам динамикада ырганишга тушунилади. 
Бу моделлар: 

ащоли истеъмоли ва талаби даражасини ысиш суръатлари ва таркибини; 

ащоли истеъмолини маълум бир ми=дорга ысишига харажатлар сарфини щамда 
улардан самарали фойдаланишни ; 

ащоли даромади шаклланишининг манбаларини; 
– 
ащоли даромади ва харажати балансининг ма=бул ало=аларини; 
– 
Ащоли турмуш даражасини ривожлантириш муносабатлари сощалардаги самарали давлат 
сиёсатини ва бош=аларни ани=лашда ишлатилади. 
Кып бос=ичли ащоли турмуш даражасини моделлаштириш учун щозирги ва=тда фа=ат
бош=аришнинг баъзи умумий тамойилларини кырсатиш ёки унинг ижтимоий ва гносеологик 
хомаки тахминини келтириш мумкин: 
Бунда гомеостатик типдаги тартибга солишнинг макро и=тисодий моделлари кыриб 
чи=илади . 
Кып бос=ичли тизимларни бош=ариш назариясини О.Ланге баён =илган. У мазкур типдаги 
щар =андай тизимни =уйидагича шаклда тасаввур =илиш мумкинлигини кырсатди 
[
14
]


Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish