Article · April 018 citations reads 1,022 author

АКАДЕМИК ЛИЦЕЙ ЎҚУВЧИЛАРИНИНГ СОҒЛОМ ОВҚАТЛАНИШИ ВА 
УНИНГ ЗАМОНАВИЙ МУАММОЛАРИ 
Умедова Ш.Н.
Қарши давлат университети 
Кейинги йилларда, дунѐ миқѐсида ўсмирлар соғлиғини муҳофаза қилиш энг 
долзарб муаммолардан бири бўлиб келмоқда, чунки ер юзи аҳолисининг ярмини 25 
ѐшгача бўлганлар ташкил этса, уларнинг 20% дан кўпроғи 10 ѐшдан 19 ѐшгача 
бўлган болалар ва ўсмирлардир [6, 3].
Жаҳон Соғлиқни Сақлаш департаменти мутахассисларининг эътироф 
этишича, ҳозирги кунда дунѐ бўйича 160 млндан ортиқ болаларда бўй ўсиши ҳамда 
ақлий ва жисмоний ривожланишида турли нуқсонлар кузатилмоқда. Бунинг асосий 
сабабларидан бири уларнинг истеъмол таомлари таркибида макро ва 
микронутриенларнинг етишмаслиги бўлса, 2-томондан экологик дисбаланс 
туфайли кимѐвий моддалар, минерал ўғит ва пестицидларнинг кўп ишлатилишидир 
[1, 2].
БМТ нинг тегишли ҳисоботларида қайд қилинишича, инсондаги 
касалликларнинг 80% и темир, йод, витамин А, фолат кислотаси ва бошқа 
микронутриентлар танқислиги оқибатида келиб чиқади. Ушбу озиқ моддаларнинг 
истеъмол таомларида етарли миқдорда бўлмаслиги катталарда меҳнат 
қобилиятининг пасайишига, болалар ва ўсмирларнинг ўсиш ва ривожланишига 
салбий таъсир кўрсатади. Масалан, темир етишмовчилиги камқонликни келтириб 
чиқарса, истеъмол таомлари таркибида йод моддасининг камайиб кетиши, 
болаларнинг ақлий ва жисмоний ривожланишдан орқада қолишига сабаб бўлади [5, 
84].
Юқорида қайд қилинган нохуш ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида, 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамасининг 2010 йил 7 июнда “Аҳоли 
ўртасида микронутриентлар етишмовчилиги тўғрисида” ги қонуни қабул қилинди 
[5, 47].
Шуларни эътиборга олиб, биз ўз олдимизга Қарши давлат университети қошидаги 
2-академик лицей ўқувчиларининг микронутриентлар билан таъминланишини 
ўрганишни мақсад қилиб олдик. Тадқиқотлар 17-18-ѐшли ўғил (24нафар) ва қиз (26 

---

нафар) болалар (50 нафар)да анкета сўров усулида олиб борилди [3, 12-154]. 
Кузатувлар 2017-йилнинг қиш мавсумида ўтказилди.
View publication stats
View publication stats