Aritmiya sindromida dori vositalarini ratsional qo‘llashga klinik

Aritmiya sindromida dori vositalarini
ratsional qo‘llashga klinik
farmakologik yondashuv
Aritmiya
1. Ko‘p uchraydi
2. Xar doim ham yurak kasalliklari
natijasida kelib chiqmaydi
(10-15% sog‘lom odamlarda
qorinchalar ekstrasistoliyasi uchraydi)
3. Xar doim ham davo talab qilmaydi
Etiologiya
YUrak ritmining buzilish sabablari miokarddagi quyidagi
o‘zgarishlar natijasida kelib chiqadi:
• organik: YUIK, yurak nuqsonlari, AG, miokarditlar,
kardiomiopatiyalar;
• toksik: medikamentoz, alkogol;
• gormonal : tireotoksikoz, miksedema, feoxromotsitoma,
klimaks, tuxumdon o’smasi;
• funksional: neyrogen, sportga bog‘liq;
• yurakdagi rivojlanish nuqsonlari – WPW sindromi.
Patogenez
•Patologik avtomatizm (taxikardiya, bradikardiya)
•Qo‘zg‘alishni qayta kirishi (re-entry)
(paroksizmal taxikardiya, fibrillyasiya, titrash)
•Trigger aktivlik (bo‘lmacha taxikardiyasi)
•Qo‘zg‘aluvchanlikning oshishi (ekstrasistoliya)
•Repolyarizatsiyaning susayishi (qorinchalar
fibrillyasiyasi)
Aritmiyalar rivojlanish mexanizmlari (Waldo A.L., 1993)
Aritmiya Rivojlanish mexanizmi
Patologik
o‘choqning
lokalizatsiyasi
YUQS 1 daq. Atrioven-trikulyar
o‘tkazuvchan-lik
Sinusli taxikardiya Avtomatizm Sinoatrial tugun >90 1: 1
Sinusli bradikardiya Avtomatizm Sinoatrial tugun <60 1:1
Xilpillovchi aritmiya Re-entry Bo‘lmacha 260-450 (odatda
>300) O‘zgaruvchan
Bo‘lmachalar titrashi Re-entry Bo‘lmacha 240-350 (odatda
300±20) 2:1 yoki o‘zgaruvchan
Bo‘lmachalar
taxikardiyasi
Re-entry Bo‘lmacha 150-240 doimiy
Trigger faollik Bo‘lmacha 150-240 1:1, 2:1 o‘zgaruvchan
Volf-Par-
kinson-Uayt sindromi Re-entry Qo‘shimcha
o‘tkazuvchi yo‘l
140-250 (odatda 150-
200)
1:1
Qorinchalar taxikardiyasi Re-entry Qorinchalar
1 20-300
(odatda 140-240)
Atrioventri kulyar dis-
avtomatizm sotsiatsiya
?
Sinusli taxikardiya
• EKG belgilar:
• Ritm to‘g‘ri
• R tishlar o‘zgarmagan.
• YUQS - 100-180 ta.
• Sabablari: jismoniy va emotsional zo‘riqish,
og‘riq, isitma, gipovolemiya, gipotenziya,
anemiya, tireotoksikoz, dori vositalar ta’siri
(kofein, alkogol)
Davolash
• Psixogen turida – psixoterapiya, autotrening, psixologik
adaptatsiya.
• Ratsional rejim, uyquni normallashtirish, davolash fizkulturasi,
fizioterapevtik muolajalar
• Achchiq choy, kofe , spirtli ichimliklar, chekishdan voz kechish
• Valokordin yoki korvalol (20-30 tomchi 2-3 marta 1 kunda),
pustirnik, boyarishnik, piona tindirmasi, valeriana ildizi
damlamasi, davriy –kichik trankvilizatorlar tavsiya etiladi.
• Beta-adrenoblokatorlar– anaprilin 20-40 mg, trazikor 20 mg,
metoprolol 50 mg 2-4 marta.
Sinusli bradikardiya
EKG belgilari:
• to‘g‘ri ritm
• YUQS - 60 tadan kam.
• sinusli R tish
• PQ interval >0,12 s
Sabablar: parasimpatik tonusning oshishi, miokard
infarkti, gipotireoz, gipotermiya, mexanik sariqlik,
sinus tuguni sustligi sindromi
Davolash
•atropin sulfat 0,5-1 mg 0,1% 1-2 marta
• platifilin gidrotartrat 0,5-1 mg 0,2% 1-2
marta teri ostiga
•Beladonna ekstrakti -0,02 gramm 3-4 marta
• izadrin 5-10 mg sublingval
• apresin 0.02 dan 3 maxal (arterial
gipertenziyada)
Morgani-Adams-Stoks xurujlarida
shoshilinch yordam
•atropin sulfat 0,5-1 mg 0,1% v/i
•izadrin 5-10 mg sublingval (zaruriyat bo‘lsa
qaytarish)
• alupent 1-5-10 mg dan 500 ml natriy
xloridning izotonik eritmasida
• elektrokardiostimulyasiya (vaqtinchalik
yoki doimiy)
•a-normal sinusli ritm
• b- sinusli taxikardiya
• v- sinusli bradikardiya
• g- sinusli aritmiya
Ekstrasistoliya
Ektopik avtomatizm o‘choqlarida
faollikning oshishi natijasida yurak yoki
uning ayrim qismlarida navbatdan tashqari
qo‘zg‘alish va qisqarish.
Ekstrasistolik aritmiya
Qorinchalar usti
ekstrasistoliyasi
Qorinchalar
ekstrasistoliyasi
Bo‘lmacha
AV-tugun
Lown-Wolf bo’yicha 5 ta daraja
Parasistoliya
Qorinchalar usti ekstrasistoliyasi
Diagnostik me’zonlar
•Qorinchalar kompleksi o‘zgarmagan
•Noto‘liq kompensator pauza
Davolash: shart emas, klinik simptomlar
mavjud bo‘lsa v-blokatorlar, verapamil,
digitalis.
Qorinchalar ekstrasistoliyasi
• Qorinchalar kompleksi kengaygan, deformatsiyalangan
• P tish mavjud emas
• QRS kompleksiga nisbatan ST segment va T tish diskordantnligi
• To‘liq kompensator pauza
Diagnostik me’zonlar
• 1 daraja: 1 soatda 30 dan kam
• 2 daraja: 1 soatda 30 dan ko‘p
• 3 daraja: politop
• 4 daraja: qaytalanuvchi turlari
4a - juft
4b – guruxlashgan, qorinchalar taxikardiyasi
epizodlari bilan
• 5 daraja: erta (R ga T)
Lown-Wolf bo‘yicha qorinchalar
Ekstrasistoliyasi tasnifi:
Lown-Wolf bo‘yicha tasnifi