Tug‘ma yurak nuqsonlari Alimova. R 413 1ped Tarqalganligi

Tug‘ma yurak nuqsonlari Alimova. R 413 1ped

Tarqalganligi

• Tug‘ma yurak nuqsonlari embronal davirdagi rivojlanishdagi buzilishlar natijasida yurak qong‘tomir sistemasidagi uzgarishlar tufayli rivojlanadi.
• Tug‘ma yurak nuqsonlari uchrashi barcha tug‘ulgan chaqaloqlar ichida 0,5 % tashkil etadi. 2 yoshdan oshgan bolalar ichida esa u 0,2% xolarda uchraydi.
• Agar uz vaqtida tug‘ma yurak nuqsoni bor bolaga shifokor yerdami utkazilmasa 1 oy ichida 50% yangi tug‘ilgan chaqaloqlar uladi. 25% esa 1 yil ichida nobud buladilar.
• Taxminan 20-35 % nuqsonlar kukarishsiz rivojlanadi va bolalar rangi deyarli uzgarmaydi.
• Xozirda 100 dan ortiq tug‘ma nuqsonlar tafovut etiladi.

Bulmachalararo defekt

• Barcha tug‘ma yurak nuqsonlari ichida 6-10% ni tashkil etadi
• Xozirgi zamon kardioxirurgiyasi bulmachalararo defektni bartaraf qilish amalietidan boshlangan, bunda quruq yurakda 1952 yil va ishlab turgan yutakda 1953 yil operatsiyalar bajarilgan.

Qorinchalararo tusiq defekti

• Barcha tug‘ma yurak nuqsonlari ichida 20% ni tashkil etadi
• Birinchi bulib qorinchalararo defektni bartaraf qilish amalietini Roger, 1879 yil bajargan.

FALLO tetradasi

• Barcha tug‘ma yurak nuqsonlari ichida 5-7% ni tashkil etadi
• Birinchi bulib klinik tafsifini fransuz vrachi Eten-Lui Artur Fallo v 1888 yil bergan.
• Lekin bu nuqsonni xirurgik korreksiyasi faqatgina 1945 y., Alfredom Blalokom tomonidan bajarilgan (palliativ operatsiya).
• Birinchi radekal operatsiya Lellihei tomonidan 30 aprel 1954y. 10-oylik chaqaloqda bajarilgan.

Magestral artariyalar transpozitsiyasi

• Taxminan barcha tug‘ma nuqsonlar ichida 4-10% ni tashkil qiladi, bolalar va qizlar urtasida teng miqdorda uchraydi.
• 1950y. Blalock va Hanlon tomonidan birinchi palliativ operatsiya - atrioseptostomiya bajarildi.
• 1976y. Jatene bu nuqsoni anatomik korreksiyasini taklif qildi va u xozirgacha asosiy xirurgik davo usuli bulib kelmoqda.

Yurak tug‘ma nuksonlari 3 xil guruxi farklana

• Birinchi gurux — yurak ichidagi arterial konni venoz okimiga okishi bilan kuzatiladigan tugma nuksonlar (chapdan o‘nga, birlamchi-ok nuksonlar) — bo‘lmachalar aro tusik nuksoni, korinchalar aro tusik nuksoni, ochik arterial yo‘l, aorta-o‘pka okmasi, bo‘lmachalar aro devor nuksoni mitral stenozi bilan.
• Ikkinchi gurux — yurak ichidagi venoz konni arterial kon okimiga okishi bilan kuzatiladigan nuksonlar (o‘ngdan chapga, birlamchi-ko‘k). Bu guruxga — Fallo uchligi, tetradasi va pentadasi, uchtabakali kopkokni atreziyasi, magistral tomirlarni transpozitsiyasi kiradi
• Uchinchi gurux — yurak magistral arteriyalarining torayishi bilan kuzatiladigan to‘gma nuksonlar: o‘pka arteriyasining stenozi, aorta stenozi, aorta koarktatsiyasi.

Maxsus tekshiruv usullar

• exokardiografiya
• rentgenografiya
• KT
• MRT
• Yurak kameralarini zondlash
• angiokardiografiya

Ochik arterial yo‘l (Botall yo‘li)

• tez xolsizlanish
• ish vaktida kuchayadigan xansirash
• yurakni tez urushi
• jismoniy rivojlanishdan orkada kolishi
• tez-tez utkir respitor kasalliklarga chalinish
• teri rangini okimtir tusga kirishi
• tananing pastki kismini ko‘karis

Korinchalar aro devorning nuksoni

• xansirash
• terini okimtir tusga kirishi
• jigarni kattalashishi
• gipotrofiya
• jismoniy rivojlanishidan orkada kolish
• ko‘krak kafasini deformatsiyasi
• Tush suyagining chap tomonida III-IV kovurgalar aro soxasida sistolik shovkini

Fallo tetradasi

• o‘pka arteriyasini torayishi,
• korinchalar aro tusik nuksoni,
• aortani o‘ng tomonga siljishi va uni korinchalar aro tusik nuksonini ustida joylashishi
• o‘ng korincha devorining gipertrofiyasi

Fallo tetradasi

Aorta koarktatsiyasi

• Bosh ogrishi
• Arterial kon bosimining oshishi
• Burindan kon ketishi
• Yurak soxasidagi ogriklar
• Yurak urishi
• Boshda ogirlikni va pulsatsiyanni sezish