Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

Mavzuning maqsadi: Oilaga mansub o‘simliklarning anatomo-morfologik tuzilishini, ko‘payishini, turlar sonini, tarqalishi va ekologiyasini, tizimda tutgan o‘rnini, muhim vakillarining ilmiy (lotincha) nomlarini va ahamiyatini o‘rganish.
Kerakli jihozlar: gerbariylar, o‘simliklar aniqlagi-chi, rasmlar, jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, mevalar, lupa, pintset, preproval nina va boshqalar.
Nazariy tushuncha: Bu oilaga kiruvchi o‘sim-liklarning vakillari Yer yuzining deyarli hamma joyida uchraydi. Oilaning 1000 ga yaqin turkum va 25000 turi ma`lum. Ularning ko‘pchiligi o‘tlar, ba`zan chala-buta, kamdan-kam hollarda daraxtsimonlari ham uchraydi. Barglari oddiy, poyaga asosan ketma-ket, ba`zan qarama-qarshi yoki halqqa bo‘lib joylashgan. Barg yaprog‘ining shakli har xil yon bargsiz. Gullari to‘pgulli bo‘lib, savatchada joylashgan. Savatcha sirti bir qator yoki bir necha qator bo‘lib tuzilgan o‘rama bargchalar bilan qoplangan. Savatcha yassi, bo‘rtgan yoki botiq gul o‘rni atrofida hosil bo‘ladi. Gul o‘rni silliq yoki pardasimon, qiltiqli ba`zan tukli bo‘lishi mumkin. Savatchada hosil bo‘lgan gullarning soni bittadan tortib, ba`zan bir nechtagacha boradi. Ular ikki jinsli, bir qismi ayrim jinsli yoki pushtsiz (changchi va urug‘chilar rivojlanmagan) bo‘ladi. Gulkosacha bargi reduktsiyalanib, oddiy yoki patsimon tuklarga, goho qiltanoqlarga aylangan. Bular mevada saqlanib qolib, keyinchalik, urug‘larning shamol yordami-da tarqalishiga xizmat qiladigan popuk (ukpari) yoki kokillarga aylanadi. Gultojibarglari hamisha tutash holda bo‘lib, to‘g‘ri yoki noto‘g‘ridir.
Changchilari 5 ta, chang iplari erkin bo‘lib, chang xaltachalari birikkan holda naycha hosil qiladi. Urug‘chisi 1-2 ta mevabargchadan iborat. Tugunchasi ostki, bir uyali. Mevasi pistacha.
Oila vakillari gultojibarglarining tuzilishiga qa-rab, 4 ta toifaga bo‘linadi.
1. Naychasimon gullilar. Bunday gullarning gul-tojibarglari to‘g‘ri, ikki jinsli, qo‘ng‘iroqsimon, 5 tishli bo‘ladi.