Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

Mavzuning maqsadi: Oilalarga mansub o‘simlik-larning anatomo-morfologik tuzilishini, ko‘payishini, turlar sonini, tarqalishi va ekologiyasini, tizimda tutgan o‘rnini, muhim vakillarining ilmiy (lotincha) nomlarini va ahamiyatini o‘rganish.
Kerakli jihozlar: gerbariylar, o‘simliklar aniqla-gichi, rasmlar, jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, to‘p mevalar, urug‘lar, lupa, pintset, preproval nina va boshqalar.
Nazariy tushuncha: Bu oila faqat bitta chinor turkumi va 10 ga yaqin turni o‘z ichiga oladi. Ular Shimoliy Amerika, Yevropa va Sharqiy Osiyo mamla-katlarida uchraydi. Bu oila vakillari yirik daraxtlardir. Barglari oddiy, ketma-ket joylashgan, barg yaprog‘i pa-njasimon qirqilgan, yon barglari qo‘shilib o‘sib qal-poqchaga aylangan bo‘lib, kurtakchani yopib turadi. Barg chiqishi bilan tushib ketadi. Gullari sharsimon to‘pgulga yig‘ilgan, bir uyli ayrim jinsli, qo‘sh gul-qo‘rg‘onli, changchi gullari 3-8 ta changchiga, urug‘chi gullari esa 3-6 ta urug‘chiga ega. Har qaysi urug‘chi 1 yoki 2 mevabargchadan iborat. Tugunchasi ustki. Mevasi chatnamaydigan yong‘oqcha.
Ahamiyati: Chinor o‘simligining tanasi qattiq bo‘l-ganligidan, undan mebellar, har xil buyumlar tay-yorlashda ishlatiladi. Manzarali o‘simlik sifatida ko‘-kalamzorlashtirish ishlarida keng foydalaniladi. Chinor ko‘pyillik daraxt bo‘lib, u 2300 yil yashashi mumkin.


Ishni bajarish tartibi va topshiriqlar:
1. Gerbariy namunalaridan foydalanib, chinor o‘sim-ligining morfologik tuzilishini o‘rganing. Bunda o‘sim-likning barg tuzilishiga to‘pgullariga changchi va urug‘-chilar soniga, mevasiga e`tibor bering, Ularning rasm-larini chizing. Gul formulasini tuzing.
Chinor: *♀ Ca_4-5 Co_4-5 A₃.₈, ♂ Ca_4-5 Co_4-5 G₍₂₎


Nazorat savollari

1. 
   Chinor o‘simligi qaysi hududlarda tarqalgan va uning necha turi mavjud?
   
2. 
   Gullari qanday to‘pgulga yig`ilgan va ular necha jinsli?
   
3. 
   Changchi va urug`chi gullari nechtadan changchi va urug`chiga ega?
   
4. 
   Chinor necha yil yashashi mumkin?