Argumentlash va bilimlar taraqqiyotining mantiqiy shakllari

inkor etish orqali tezis rad etiladi. Agar tezis dalillar bilan solishtirilganda bir-biriga zid kelsa, tezis rad etiladi.

• inkor etish orqali tezis rad etiladi. Agar tezis dalillar bilan solishtirilganda bir-biriga zid kelsa, tezis rad etiladi.
• Tezisdan kelib chiqadigan xulosaning yolg‘onligi yoki zidligini aniqlash orqali rad etish.Tezisdan kelib chiqadigan xulosaning haqiqatga zid ekanligi isbotlanadi.
• Antitezisni isbotlash orqali tezisni rad etish. Rad etilishi lozim bo‘lgan tezisga nisbatan unga zid keladigan hukm keltiriladi va natijada uning chinligi isbotlanadi. Agar antitezis chin bo‘lsa, tezis yolg‘on bo‘ladi. Boshqacha qilib aytganda, uchinchisi mutsasno qonuniga muvofiq antitezisning chinligidan tezisning xatoligi keltirib chiqariladi.
• Asos yoki dalillarni rad etishda tezisni asoslash uchun keltirilgan dalillar va ularning chin emasligi yoki tezisning chinligini isbotlash uchun yetarli emasligi tanqid qilinadi. Keltirilgan dalil va asoslarning yetarlicha ishonchli emasligi, tezisning ham chinligiga shubha tug‘diradi.